ကႏၱာရလူသား

တေယာက္တည္းသႀကၤန္ (ႏွင့္) ကႏၱာရလူသား
========
ရီမဲ့ငါး
ရီမစြတ္ေသာ သႀကၤန္
ရီယွားေသာ ေဆာ္ဒီအာေရဘီးယားႏိုင္ငံပိုင္
ကိုယ့္ဘ၀က
ေျခာက္သြိလွပါေရ --။

(သာလွဦး)

တိုက္ၾကက္ဖႏွစ္ေကာင္

တိုက္ၾကက္ဖႏွစ္ေကာင္
 ============
တိုက္ၾကက္ဖႏွစ္ေကာင္
တေကာင္က ျမန္မာေယာက္ဖ
တေကာင္က ကုလားေယာက္ဖ
တေကာင္ႏွင့္ တေကာင္ခြတ္
အိမ္သွ်င္က အျမင္ကပ္
ႏွစ္ေကာင္စလံုးကို သတ္လို႔စား --။

(သာလွဦး)

တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္း ရွိေဟာင္းေငြသားဒဂၤါးမ်ား (Break Point) (5)

မဟာ၀ိဟႎက ရကၡပူရဓည၀တီျပည္ႀကီးတြင္ ထီးနန္းကနက္ စဥ္ဆက္ျဖန္႔မိုးအုပ္စိုးေတာ္မူေသာ မင္းမ်ားအေပါင္းရို႔တြင္ ယခုေဖၚျပလတၱံ႔ေသာ တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းအတြင္းတြင္ ေခတ္အေလွ်ာက္သံုးစြဲၾကကုန္ေသာ ေငြသားဒဂၤါးေဟာင္းမ်ားကို အနည္းငယ္မွ်ေဖာ္ျပလိုေသာစိတ္ထားျဖင့္ ရခိုင္သားမ်ားဗဟုသုတ ရစီျခင္းငွာလည္းေကာင္း၊ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္နီေသာ သုခုမပညာရပ္မ်ား ေပၚထြက္ထြန္းကားလာစီျခင္းငွာလည္းေကာင္း ႀကိဳးစားရွာေဖြစုေဆာင္းကာ ေဖာ္ျပရေပသတည္း။

တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တပ္ျပီးလ်င္ စီစဥ္ရြီးသားရျခင္းမွာ သကၠရာဇ္ (၉၇၄) ခု သီရီသုဓမၼာရာဇာလက္ထက္တြင္သံုးစြဲခေသာ ေငြသားဒဂၤါးေဟာင္းကို အစျပဳၿပီးလွ်င္ ရြီးသားေဖာ္ျပရျခင္းေၾကာင့္ တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းဒဂ္ါးဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တပ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပဇာေၾကာင့္ (တတိယေျမာက္ဦးေခတ္) ေခၚတြင္ရသနည္းဟူမူကား သကၠရာဇ ္(၄၄၉) ခုႏွစ္တြင္ ပထမေျမာက္ဦးၿမိဳ႔ကို တည္ေထာင္ေတာ္မူ၏။ ၄င္းသကၠရာဇ္မွာ ခဆပဥၥကိန္းကိုျဖိဳ၍ ရြီတြက္လာေသာ ယခုေကာဇာသကၠရာဇ္ အတြင္းတြင္ျဖစ္သည္။ (ဒုတိယေျမာက္ဦးၿမိဳ႔) ေခၚတြင္ေၾကာင္းကား သကၠရာဇ္ (၇၉၂) ခုတြင္ မင္းေစာမြန္ႀကီးသည္ ဒုတိယေျမာက္ဦးၿမိဳ႔ကို တည္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (တတိယေျမာက္ဦးျမိဳ႔) ေခၚတြင္ေၾကာင္းကား သကၠရာဇ္ (၈၉၃) တြင္ ဘ၀သွ်င္မင္းဗာၾကီးသည္ တတိယေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကိုတည္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ (တတိယေျမာက္ဦး) တြင္သည္။ ၄င္း တတိဟေျမာက္ဦးျမိဳ႔တည္ မင္းဗာႀကီး သကၠရာဇ္(၈၉၃) မွအစ သကၠရာဇ္ (၉၇၄) ခုတြင္ေျမာက္ဦးမင္းဆက္အလယ္ပိုင္းသို႔က်ေရာက္နီၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းဟူေသာ နာမကို ပီးရျခင္းျဖစ္သည္။

ယခုေဖာ္ျပပါဒဂၤါးပံု (၁) ပံုမွာ သကၠရာဇ္ (၉၇၄) ခု သီရိသုဓမၼာရာဇာမင္း လက္ထက္တြင္ သံုးခေသာ ဒဂၤါးျဖစ္သည္။ ပံု(၂) သကၠရာဇ္(၁၀၀၀) နရပတိမင္းႀကီး။ ပံု(၃) သတိုးမင္းတရား။ ၄င္းမင္းကိုဖြားျမင္ေသာအခါက နကၠဒါန္ထီးျဖဴ အလိုလိုပြင့္ေသာေၾကာင့္ (ထီးျဖဴပြင့္မင္း) ဟုေခၚ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၄င္းမင္းလက္ထက္သံုးစြဲေသာ ဒဂၤါးတြင္ ကနကၠဒါန္ထီးျဖဴပြင့္ဟန္ ဆြဲလြဲခ်ရြက္သ႑ာန္တြဲက်ဟန္ အနားရစ္ျဖင့္ သြန္းလုပ္သည္။။ ပံု(၄) စႏၵသုဓမၼရာဇာ သကၠရာဇ္ (၁၀၁၄) ၄င္းမင္းလက္ထက္တြင္ (ဆင္ျဖဴသခင္၊ ဆင္နီသခင္) ဟူေသာဘြဲ႔ကိုပယ္၍ (ေရႊနန္းသခင္) ဟူေသာ ဘြဲ႕ကိုရာ ခံယူသည္။

ပဇာေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၄င္းမင္းလက္ထက္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ဆင္နီေတာ္ရို႔ ကြယ္ျပီးုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘ၀သွ်င္မင္းဖေလာင္းႀကီးတည္ေဆာက္ေတာ္မူေသာ ေရႊစင္အတိ ခင္းစီအပ္သည့္ အထြဋ္ေတာ္မွန္ကင္းမွသည္ ၿမီထဲ အုတ္ျမစ္အစတိုင္ေအာင္ ေရႊသားအတိၿပီးေသာ နန္းမေဆာင္၏ဗဟိုေဆာင္ ေတာ္ ေရႊအိမ္ကြမ္းေျပာက္ႀကီးကို ဂုဏ္ယူသည့္သေဘာအားျဖင့္ (ေရႊနန္းသခင္) ဟူေသာဘြဲ႔ကို ခံယူသည္။ ပံု(၅) စႏၵ၀ိဇယရာဇာ သကၠရာဇ္ (၁၀၇၁)။ ပံု(၆ ) သကၠရာဇ္ (၁၀၉၃) ခုစႏၵသူရိယရာဇာ။ ပံု(၇) သကၠရာဇ္ (၁၁၉၉) မဒၵရာဇ္ရာဇာ။ ပံု(၈) သကၠရာဇ္ (၁၁၀၉) အဘယရာဇာ။ ပံု(၁၀) သကၠရာဇ္(၁၁၃၅) စႏၵသုမနရာဇာ။ ပံု(၁၁) သကၠရာဇ္ (၁၁၄၄) ခု စႏၵပရမရာဇာ။ ပံု(၁၂) သကၠရာဇ္ (၁၁၄၆) ခု အမရပူရ ဆင္ျဖဴမ်ားသွ်င္နိဳင္ငံ။ ဤကဲ့သို႔ မိမိ၏ဂုဏ္ထူးဘြဲ႔ထူးမ်ားကိုခံယူကာ ေငြသားဒဂၤါးတြင္ ဘြဲတံဆိပ္ခတ္ႏွိပ္ၾကကုန္သည္။

တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းတြင္ သံုးစြဲေသာဒဂၤါးမ်ားတြင္ အစပိုင္းဒဂၤါးရို႔မွာ မင္းဆက္ေပါင္း (၄၉) ဆက္ ေငြဒဂၤါးအမ်ဳိးေပါင္း (၄၉) မ်ဳိး ဟိရမည္ျဖစ္ရာ နန္းသက္တိုေသာ မင္းအခ်ဳိ႔ ဒဂၤါးခပ္ႏွိပ္ရန္ မရၾကကုန္။ မင္းဆက္ (၄၀) ဆက္ ေငြဒဂၤါး (၄၀) ျပားမွ်ရာ တြိရသည္။ ၄င္းဒဂၤါးရို႔မွာ စုေဆာင္းထားခေသာ္လည္း အဂၤလိပ္ဂ်ပန္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးအတြင္း စစ္ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးယိုယြင္းခသည္ကတရပ္၊ ေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းအတြက္မွ်ရာ ေဖာ္ျပလိုသည္ကတေၾကာင္း ဤသို႔ေသာအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဤ (၁၂) ဆက္ေသာ မင္းစဥ္ဒဂၤါးမ်ားကိုသာလွ်င္ ေဖာ္ျပရေပသတည္း။ ေနာင္ေခတ္ကာလအေလွ်ာက္ အလ်ဥ္းသင့္ ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္ဟု အာသီသဟိခပါေၾကာင္း။

ဓည၀တီျပည္တြင္ ဦးစြာအစ ဒဂၤါးေပၚေပါက္လာရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ အေနာက္မဇၩိမနီ၀င္တရိုး တိုင္းႀကီးျပည္ႀကီးအေပါင္းႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအတြက္ လွည့္လည္သံုးစြဲျခင္းအလို႔ငွာ ေရႊ၊ ေငြ၊ ႀကီး ဒဂၤါးမ်ားကို ခပ္ႏွိပ္သံုးစြဲၾကကုန္သတည္း။ ပဇာကာလမွ စတင္ျဖစ္ေပၚသနည္းဟူမူ ရာဇ၀င္၀ါသနာထံုသူရို႔သည္ ရွိအက်ဆံုးျဖစ္ေသာ ျမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္းမ်ားသို႔ လိုက္လံရွာေဖြၾကေသာအခါ ရခိုင္ျပည္တြင္ အေဟာင္းဆံုးဒဂၤါးေခၚ ဆတ္တံဆိပ္ဒဂၤါးမ်ားကို တြိသည္။ အခ်ဳိ႔ေသာ ရာဇ၀င္ဆရာရို႔က ၄င္းဒဂၤါးကို (မာရာယုဒဂၤါး) ဟု အယူအဆရွိၾကသည္။ ဒဂၤါးတြင္လည္း စာပီအကၡရာ အမွတ္အသား တစံုတခုမွမပါ။ ဆတ္ရုပ္တခုတည္းသာလွ်င္ ခပ္ႏွိပ္လွ်က္ပါဟိၿပီးလွ်င္ ဒဂၤါး၏အနားႏွင့္အသားျပင္ရို႔မွာ ပြန္းပဲ့ပ်က္ၿပိဳလုခန္႔ျဖစ္နီသည္။ အေဟာင္းဆံုးဒဂၤါးေတာ့မွန္ပါ၏။ သကၠရာဇ္ နိစဲြမပါ၍ မေ၀ခြဲနိဳင္။ သို႔ေသာ္ ရာဇ၀င္သက္ႀကီးရို႔က ထင္ျမင္ခ်က္တခုပီး၍ ရြီးသားမွတ္တမ္းတင္ထားခသည္မွာ ပဥၥမၿမိဳ႔ေတာ္ မဥၥဴသိမ္မင္းသည္ (ေခတၲသင္လည္းေခၚ၏) ဆတ္တံဆိပ္ခပ္ႏွိပ္အပ္ေသာ ဒဂၤါးမ်ားကို ခပ္ႏွိပ္သံုးစြဲဖူးေၾကာင္း ရာဇ၀င္ေဟာင္းက်မ္း၏ ထြက္ဆိုခ်က္အရ ဟုတ္လိမ့္နိဳးျဖင့္ မဥၥဴသိမ္ (ေခတၲသင္) ေခၚ (တိုင္းခ်စ္မင္း) လက္ထက္တြင္ သံုးစြဲေၾကာင္းဟူေပ၏။

သို႔ေသာ္ ပထမေဖာ္ျပရင္း မာရာယုဒဂၤါးလည္းလြန္လြန္းသည္။ ပဇာေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မာရာယုမင္း ေဂါတမဘုရားပြင့္ေတာ္မမူမီွ ကာလကပင္ ဘိုးေတာ္အဥၨနႏွင့္ ကာဠေဒ၀ီလ ရေသ့ရို႔ မၿဖိဳသိမ့္ေသာ သကၠရာဇ္ (၆၀၅၇) တြင္ မင္းျဖစ္ေသာသူျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုေခတ္ကာလအခ်ိန္ ဒဂၤါးကို မသံုးစြဲၾက။ ေရႊဒိုင္ခြက္ေငြဒိုင္ခြက္မ်ားကိုရာ သံုးစြဲေၾကာင္း ေဃာသကသူေဌးႀကီး၀တၳဳကို ေထာက္ရႈ၍သိနိဳင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယုတၱိမထင္ရွားေခ်။ မဥၨဴသိမ္ေခၚ တိုင္းခ်စ္မင္းလက္ထက္တြင္ ရာဇ၀င္သက္ႀကီးရို႔ ေဖာ္ျပၾကသည္မွာလည္း ေနာက္သို႔ဆုတ္လြန္းသည္ဟု ထင္ပါသည္။ ပဇာေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပထမေ၀သာလီၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းတြင္ ရွာေဖြရဟိေသာ ဒဂၤါးအခ်ဳိ႔မွာ သကၠရာဇ္ (၁၅၀) ေက်ာ္အတြင္းက က်ေရာက္ၿပီးလွ်င္ အကၡရာစာမ်ားမွာလည္း သကၠဋနာဂရီ၊ အူရဒူ အာေရဗီအကၡရာသက္သက္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ႏြားရုပ္လူရုပ္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ခပ္ႏွိပ္ထုလုပ္၍ တြိရေပသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ေဖာ္ျပၿပီးေသာ ဆတ္တံဆိပ္ဒဂၤါးမွာ စာပီမသံုးစြဲမီွကာလကေသာ္လည္းေကာင္း၊ မာရာယုမင္း၏ေနာက္ဆံုးအဆက္မွေသာ္လည္းေကာင္း ေပၚထြက္ဟန္လကၡဏာရေပ၏။ ထိုစဥ္အခါမွစ၍ ေငြသားဒဂၤါး၊ ေရႊသားဒဂၤါး ႀကီးျပားဒဂၤါး သံုးစြဲလာၾကသည္။ ယခုေဖာ္ျပပါ ေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္မွ အဆံုးတိုင္ေအာင္ ဒဂၤါးရို႔မွာ သီရိသုဓမၼာရာဇာဒဂၤါးတျပားသာလွ်င္ ရခိုင္စာတဘက္ အူရဒူႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာေရာေႏွာ၍ ခပ္ႏွိပ္ထားသည္။ နရပတိမင္းအစ မဟာသမတရာဇာအဆံုးတိုင္ေအာင္ ဒဂၤါးရို႔မွာ (၂) ဘက္လံုးတြင္ ရခိုင္အကၡရာသက္သက္ျဖင့္ ခပ္ႏွိပ္ထားသည္။ ရခိုင္ျပည္တြင္ သကၠရာဇ္ (၁၁၄၄) ခုႏွစ္နန္းတက္၍ (၁၁၄၆) ခုတြင္ နန္းက်ေသာမဟာသမတရာဇာအဆံုးတြင္ အမရပူရဘိုးေတာ္ သိမ္းပိုက္အုပ္စိုးသည္။ ထိုအခါတြင္ ဘိုးေတာ္သည္ ေငြသားဒဂၤါခပ္ႏွိပ္သံုးစြဲသည္။ ဤမွ်ျဖင့္ တတိယေျမာက္ဦးေခတ္အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေနာက္ဆံုးပိုင္းဒဂၤါးမ်ားအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ေပသည္။ က်န္ဒဂၤါးမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပရန္ အာသီသဟိခပါေၾကာင္း။

(ဦးသာထြန္း)





ဓါတ္ပံုအစစ္အမွန္ ေျမာက္ဦးေခတ္ဒၤဂါးတခ်ိဳ႔

ရင္ကဲြနာ

ဆံပင္ကအျမစ္ မုဆိတ္ကထြက္ (ဟာသ)

အယင္ကခါ ရြာတရြာတြင္ အလြန္ခ်မ္းသာႄကြယ္၀ေသာ လယ္ပိုင္သွ်င္မိသားစုတခုဟိသည္။ ထိုမိသားစုတြင္ (မစာဥ) ဟုေခၚေသာ အလြန္ေခ်ာေမာလွပေသာ သမီးရတနာတဦးထြန္းကားသည္။ တဦးတည္းေသာသမီးျဖစ္သျဖင့္ အလိုလိုက္၍ မြီးစပ္ထားသည္။ သမီးမွာ ရုပ္ရည္ကလည္းလွပ ေငြေၾကးကလည္းျပည့္စံု အက်င့္စာရိတၱကလည္း ေကာင္းမြန္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုရြာတြင္ သူမအား ကြမ္းေတာင္ကိုင္ဟု အပ်ိဳေဖာ္ရြယ္မ်ားက ေခၚစမွတ္ျပဳၾကသည္။ မစာဥသည္ သေဘာလည္းအလြန္ေကာင္းသည္။ ရြာတြင္အလႈဟိလွ်င္ သူေဌးသမီးဆိုၿပီး မာနတက္မနီတတ္။ ရီခတ္၊ အိုးတိုက္ေအာက္ၿခီသိမ္းက ၀င္ေရာက္ကူညီလုပ္ကိုင္တတ္သည္။ သူမ၏အားနည္းခ်က္မွာ (၈) တန္းႏွင့္ ေက်ာင္းထြက္လိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။

ဤသည္မွာလည္း သူမ၏အားနည္းခ်က္မဟုတ္ေပ။ ရြာတြင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမဟိသျဖင့္ (၈) တန္းေအာင္ေသာအခါ ေက်ာင္းဆက္မတက္ႏိုင္ဘဲ ေက်ာင္းထြက္လိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ မိဘမ်ားကလည္း တဦးတည္းသမီးကို မခဲြႏိုင္။ ၿမိဳ႔တြင္ ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစားထားမည္ကိုလည္း စိတ္မခ်၊ သူမ၏ေနာင္ေရးအတြက္လည္းပူစရာမလိုသျဖင့္ ေက်ာင္းဆက္မထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူမကို သူ႔မိဘမ်ားက ပညာတတ္လူငယ္တဦးႏွင့္ ပီးစားခ်င္သည္။ သို႔မွသာ သူ႔မိသားစုတြင္ လိုအပ္ခ်က္တခုျပည့္စံုလားမည္ျဖစ္သည္။ ေငြးေရးေၾကးေရး၊ ဂုဏ္ျဒပ္ႏွင့္ျပည့္စံုၿပီး အလြန္ျပည့္စံုေပ်ာ္စရာေကာင္းေသာ မိသားစုတခုျဖစ္လာမည္မဟုတ္ပါလား။

သီးခ်ိန္တန္သီး ပြင့္ခ်ိန္တန္ပြင့္ သားသမီးမ်ားအား သင့္ေတာ္သူႏွင့္အိမ္ေထာင္ခ်ပီးျခင္းသည္ မိဘမ်ား အဓိကေခါင္းကိုက္ေသာ ကိစၥတရပ္ျဖစ္သည္။ အျပင္ေကာင္းၿပီး အတြင္းမေကာင္း၊ ခ်မ္းသာၿပီးစာရိတၱမေကာင္းသူႏွင့္ အိမ္ေထာင္ခ်ပီးမိလွ်င္ သမီးေခ်မွာ တသက္လံုးစိတ္ဆင္းရဲရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆင္းရဲခ်မ္းသာအဓိကမဟုတ္ စာရိတၱေကာင္းမြန္ဖို႔ ပညာတတ္ဖို႔အေရးႀကီးသည္။ မိမိရို႔ဖက္က ေငြေၾကးျပည့္စံုၿပီးသားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိဘမ်ားမွာ သမက္ေလာင္းလိုက္ရွာရသည္။ သမီးသွ်င္ျဖစ္နီသျဖင့္ တအိမ္၀င္တအိမ္ထြက္ လိုက္ရွာ၍မသင့္ေတာ္ လူသွ်င္ရိပ္မိမည္ကိုလည္း ထည့္တြက္ရသည္။ ရြာက အျခင္းေျပာမည္ကိုလည္း ေၾကာက္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သင့္ေတာ္မည့္လူငယ္လူရြယ္တြိလွ်င္ အ၀ီးကေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ရသည္။ သတင္ပလင္းစံုစမ္းတီးေခါက္ၾကည့္ရသည္။ ေအသူ ဇာရြာကလည္း ဇာလုပ္ေတလဲ။ မိဘက ဇာဇာတိလဲ။ မ်ိဳးရိုးက ပေဇာင္ပိုင္ေယွာင္လဲ စသည္ျဖင့္ျဖစ္သည္။

မ်ားမၾကာ ရြာတြင္ ေက်ာင္းဆရာေခ်တေယာက္ေရာက္လာသည္း။ ရြာတြင္ (ရ) တန္း (၈) တန္းကို သခၤ်ာ၊ သမိုင္း၊ ပထီအစံုသင္ပီးရသည္။ အနီအထိုင္သပ္သပ္ယပ္ယပ္နီတတ္သည္။ အရက္မေသာက္ ဆီးလိပ္မေသာက္ ဖဲမကဇတ္တတ္။ ကြမ္းပင္မစားတတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုသူငယ္အား မစာဥမိဘမ်ားက သေဘာက်လွ်က္ဟိသည္။ လူငယ္အခ်င္းခ်င္းလည္း ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈဟိသည္။ ခင္မင္ရင္းႏွီးေအာင္လည္း မိဘမ်ားက လမ္းေၾကာင္းပီးထားသည္။ ေက်ာင္းဆရာေခ်မ၊ွာ ေက်ာင္းဆရာပီပီ ပညာအရည္အျခင္းဟိသည္။ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္သည္။ ေတြးေတာဆင္ျခင္ညာဏ္ဟိသည္။ သူသည္ ေက်ာင္းအားရက္မ်ားတြင္ တျခားသူမ်ားကဲ့သို႔ ငါးဖမ္းဖြတ္ရွာ က်မိက်ရာအလုပ္မလုပ္တတ္။ ရြာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔လားၿပီး တရားနာ ဥပုသ္ေစာင့္ သီလေဆာက္တည္ေလ့ဟိသည္။ ေက်ာင္းကအျပန္ ရြာဦးထိပ္က ေညာင္ပင္ေအာက္တြင္ အေအာင့္တေပြ အနားယူၿပီးလွ်င္ တစံုတခုကို အေလးအနက္ေတြး စဥ္းစားတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရြာတြင္ သူ႔အား (ေအေက်ာင္းဆရာေခ် ကေကာင္းပညာဟိေရ) ဟု နာမည္ႀကီးလွ်က္ဟိသည္။

မစာဥ၏အမိအဘမ်ားမွာ အခုမွ သမက္ေလာင္းကိုရွာတြိသည္။ သူမ်ားလက္မဦးခင္ ကိုယ္ဦးထားမွျဖစ္မည္။ (လင္းတမွာအရိုး လူမွာအိုး) ဟု စကားပံုဟိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းဆရာေခ်ႏွင့္ သူ႔သမီးကို အယင္ပီးစပ္လိုက္သည္။ လူငယ္ခ်င္းမိတၱာမွ်နီသည္တေၾကာင္း ကန္႔ကြက္ျပႆနာရွာမည့္သူလည္းမဟိ၊ လက္ထပ္ပဲြမွာ လြယ္လြယ္ကူကူအထေျမာက္သည္။ ပတ္၀န္းက်င္အကုန္ရြာကိုဖိတ္ၾကားလွ်က္ ႀကီးစြာေသာမဂၤလာပဲြျပဳလုပ္သည္။ ဤရြာတ၀ိုက္တြင္ အစည္ဆံုးမဂၤလာပဲြဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ပဲြတြင္ ၀က္သား၊ ၾကက္သား၊ ဆိတ္သားအစံု သေဘၤာထိုးေျခာက္ပါေကၽြးသည္။ သေဘၤာထိုးေျခာက္မွာ အခုအခါ အလြန္ယွားနီၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း မိဘမ်ားက သမီးမဂၤလာေဆာင္အတြက္ မာန္ေအာင္ကၽြန္းက ႀကိဳတင္မွာယူ စီစဥ္ထားရျခင္းျဖစ္သည္။

မဂၤလာေဆာင္ၿပီး ေလးငါးေျခာက္လၾကာေသာ္လည္း လူငယ္မွာ ၄င္းပုစၦာအား ေခါင္းကိုက္အေျဖရွာလွ်က္ဟိသည္။ အခုထိအေျဖရပံုမေပၚ။ ေညာင္ပင္ေအာက္သို႔အလားမ်ားလာသည္။ အယင္ေခါက္ကဆိုလွ်င္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကအျပန္မွရာ ေညာင္ပင္ေအာက္ထိုင္ၿပီး စဥ္းစားေလ့ဟိသည္။ အခုအခါ ေညာင္ပင္ေအာက္သို႔ တကူးတကလားေရာက္ၿပီး ထိုင္စဥ္းစားေလ့ဟိသည္။ စဥ္းစားခ်ိန္လည္းပိုမ်ားလာသည္။ မယားမစာဥမွာ လင္ကိုခ်စ္သည္ကတေၾကာင္း ေၾကာက္သည္ကတေၾကာင္း ရိုေသသည္ကတေၾကာင္း။ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လင္သည္အား ဖြင့္မမိန္းရဲေပ။ အဘာကိုလည္း ဖြင့္မေျပာ၀ံ့ေပ။ သို႔ေသာ္ အိမ္က ေယာက္ခမႏွစ္ေယာက္စလံုးက ဤအေၾကာင္းကို ရိပ္မိၿပီးျဖစ္သည္။ ဤအေၾကာင္းသည္လည္း သူ႔သမီးႏွင့္ပီးစပ္ရျခင္း၏အေၾကာင္းတခ်က္ျဖစ္သည္။

သူငယ္မွာ တရက္နိ ၄င္းေညာင္ပင္ႀကီးေအာက္တြင္ နိျခင္းေၾကာင္ေတာင္ ေဆာင့္ေျခာင္ထိုင္လွ်က္ ထိုျပႆနာကို အေလးအနက္စဥ္းစားနီသည္။ လက္ကလည္း ေရွာက္ျခမ္းစိတ္တခုကို ၿမီႀကီးတြင္ ရြီးျခစ္ၿပီး ပုစၦာအေျဖကို တြက္နီသည္။ ေယာက္ခမႀကီးကလည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကအျပန္ႏွင့္ႀကံဳသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေယာက္ခမႀကီးက ေအတခါ ႀကံဳတုန္းႀကိဳက္တုန္း မိန္းၾကည့္မွျဖစ္မည္ဟု အတြက္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူငယ္နားသို႔ကပ္လွ်က္ -

”အဘာငါ့သားေမာင္ေခ် ဇာဇာစဥ္းစာနီလဲေ၀” ဟု မိန္းလိုက္သည္။ ထိုအခါ သမက္ျဖစ္သူကလည္း ၀မ္းသာအားရေျဖသည္။

”အခင္အခင္ ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားနီစြာ ကေကာင္းၾကာဗ်ာယ္။ အခုမွ စဥ္းစားလို႔ရေရ၊”

”ဇာဇာလဲေ၀ ေမာင္ေခ်”

”ေအမုဆိတ္ ဇာကထြက္ေတလဲဆိုမွာ ဆံပင္က အျမစ္ရာမနား အခင္”

သားမက္ျဖစ္သူ၏အေျဖေၾကာင့္ ေယာက္ခမမွာ ပါးစေပၚလွ်က္ နဖူးလက္ခတ္မိေတာ့သည္။ သမီးသည္မွာ ထမင္းစားဖို႔ လင္ေတာ္ေမာင္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္လွ်က္ဟိနီလိမ့္မည္။