Tuesday, December 29, 2009

ယခီး (ႏွင့္) ဗခ်ီး (၂)


ယခီး (ႏွင့္) ဗခ်ီး (၂)
----------------------
မ်န္မာမ်ားလည္း နားလည္ေအာင္
မ်န္မာတိလည္း နားလည္ေအာင္
ဆရာ့၏စာ ေမာင္မ်န္မာ
ေယာင္လို႔ေတာင္က မဖတ္ပါ --။

မ်န္မာဖတ္ဖို႔ မ်န္မာဖတ္ဖို႔
ဆရာ့ရို႕ေဆာင္းပါး ေမာင္မ်န္မာက
မဖတ္ပါကား --။

ဆရာငျပာ ၀မ္းရီဆာ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ျပန္လို႔လာ
ေဒါကီးလို႔လာ --။

မ်န္မာေအာက္ခ်ီး ေမာင္ဗခ်ီး
ငါ့ကို “ယခီး” လို႔ေခၚေရ --။

(သာလွဦး)

Tuesday, September 29, 2009

သဇင္


သဇင္
====
ပန္းေဂၚသဇင္
နန္းေတာ္၀င္ --။

ဘ၀င္လီဟပ္
အညႇာကြ်တ္ --။

သဇင္ပိုးထိုး
အညြန္႔က်ိဳး --။

ပိုးထိုးသဇင္
ဖုန္းဆိုးေတာကို
တိုးလို႔၀င္ --။

သဇင္ပန္းေျခာက္
အနံ႔ေပ်ာက္
ဖုန္းဆိုးဘားမွာ
ငါးပါးေမွာက္ --။

Saturday, August 29, 2009

စင္းႃပြန္းသီး


စင္းႃပြန္းသီး
---------

စင္းႃပြန္းသီးဆိုသည္မွာ ဓျပဳတ္သီးအငယ္စားမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အရြယ္အစားမွာ မ်ားစြာကြာျခားေသာ္ျငားလည္း ပံုသ႑န္မွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ အရသာမွာလည္း အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ဓျပဳတ္သီးကို တခ်ိဳ႕ရခိုင္မ်ားက သျပဳသီးဟုေခၚသည္။ ဓျပဳတ္သီးကို မ်ားေသာအားျဖင့္ သွ်င္ျပဳပဲြအလႈပဲြမ်ားတြင္ ဟင္းရည္အျဖစ္ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ဟိသည္။ ဓျပဳတ္သီးကို ႏွစ္ျခမ္းသံုးျခမ္းျခမ္းၿပီး ၀က္သားႏွင့္ဟင္းရည္ႀကိဳလွ်င္ အလြန္အရသာေကာင္းမြန္သည္။ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္ကို မႀကိဳက္မႏွစ္သက္ေသာရခိုင္သားမ်ားဟိမည္မထင္။ အရသာမွာ ခ်ဥ္ၿပီးရွားနီသျဖင့္ တခြက္ေသာက္လွ်င္ ႏွစ္ခြက္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပါက္သည္။ ဓျပဳတ္သီးဖတ္ကို၀ါးရသည္မွာလည္း အရသာတမ်ိဳးျဖစ္သည္။ စင္းႃပြန္းသီးကို အိမ္မ်ားတြင္ ဟင္းရည္ေသာက္ေသာ္၄င္းေကာင္း ဟင္းအျဖစ္ေသာ္၄င္း ငပိႏိုင္ႏိုင္ႏွင့္ သို႔မဟုတ္ ငပိၾကဴၾကဴႏွင့္ ခ်က္စားေလ့ဟိသည္။ စင္းႃပြန္းသီးဟင္းရည္မွာ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္အရသာအတိုင္း အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စင္းႃပြန္းသီးကို သွ်င္ျပဳပဲြမ်ားတြင္ ဟင္းရည္ေသာက္ခ်က္ေလ့မဟိ။ အရြယ္အစားငယ္သျဖင့္ သွ်င္ျပဳပဲြတပဲြေလာက္ငမႈမဟိေသာေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟင္းအျဖစ္ ငပိၾကဴၾကဴႏွင့္ လိုက္ပဲြေလာင္းပဲြ အရံဟင္းအျဖစ္ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ဟိသည္။ ရခိုင္သွ်င္ျပဳပဲြမ်ားတြင္ သေဘၤာထိုးေျခာက္ႏွင့္ ခရမ္းသီးခ်က္၊ ငရုပ္သီးစပ္စပ္ သွ်င္ျပဳပဲြသည္ ၀က္သားသွ်င္ျပဳပဲြထက္ မ်က္ႏွာပန္းလွသည္။ အခုအခါ သေဘၤာထိုးေျခာက္မွာ ယွားပါးပစၥည္းျဖစ္လားၿပီးျဖစ္သည္။ ရခိုင္မႈန္႔တီမ်ားမွာလည္း သေဘၤာထိုးေျခာက္ႏွင့္မခ်က္ႏိုင္ဘဲ ငါးရံ့ငါးေျခာက္မ်ားႏွင့္ ခ်က္ျပဳတ္ရသျဖင့္ အရသာမွာ ရခိုင္မႈန္႔တီစစ္စစ္အရသာကို မမွီပါ။ ပဒေကာမပါေသာ ရခိုင္မႈန္႔တီကိုေသာက္ရေရပိုင္ သေဘၤာထိုးမပါေသာ ရခိုင္မႈန္႔တီမွာလည္း စံမမွီေသာရခိုင္မႈန္႔တီရာျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ပင္လယ္ျပင္၌ ငါးယွားပါးလာရျခင္းမွာ ဖက္ခြက္မ်ားက ရသေလာက္ျခစ္ယူနီျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ စင္းႃပြန္းသီး၊ ဓျပဳတ္သီးဟင္းရည္၊ ပဒေကာ၊ သေဘၤာထိုးစေသာ ငါး၊ ဟင္းမ်ားမွာ ရခိုင္သားမ်ား၏သွ်ာတြိအာတြိနာမည္ႀကီးအစားအစာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ေတာတြင္းတြင္ ပဒေကာရွာလွ်င္ တို႔စားစားေသာ ဖာလာဖူးအပင္ႏွင့္မွားတတ္ပါသည္။ ဖာလာပင္ႏွင့္ ပဒေကာပင္မွာ သ႑န္အားျဖင့္တူေသာ္လည္း ဖာလာပင္မွာ အရြက္အနည္းငယ္ၾကမ္းၿပီး ပဒေကာပင္မွာ အေရာင္အနည္းငယ္စိမ္းရင့္ၿပီး ထူထူေခ်ာေခ်ာျဖစ္သည္။ ဖာလာဖူးသည္လည္း အလြန္႔တို႔စား၍ေကာင္းေသာ တို႔စားတမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ငရုပ္သီးငပိေပါက္ေပါက္ေခ်ႏွင့္ တို႔စားစားရလွ်င္ နဖူးက ေခြ်းေပါင္ေပါက္က်ေအာင္အထိစား၍ ေကာင္းပါသည္။

အကၽြႏ္ုပ္ရို႕နီေသာ စခန္းကို ၀ါးခတ္ေခ်ာင္း (၀ံလက္စခန္း) ဟုေခၚပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာပထမဆံုးကမ္းတက္ေသာစခန္းမွာ ၀ါးခတ္ေခ်ာင္း ၀ံလက္စခန္းမွျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္အတူ ဗိုလ္ေက်ာ္ႏု၊ (ဗိုလ္ေစာဒကၡ) နာမည္မိလားသည္မွ ျပန္အတြက္ေပၚ၍ ျဖည့္စြက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ နာမည္မွာ အထူးအဆန္းျဖစ္၍ မွတ္ရခက္သည္။ အခုအခါ နလႏၵာ၌ဘုန္းႀကီး၀တ္လားၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္အတူပါလာစဥ္၌ပင္ အသက္အရြယ္မွာ ငါးဆယ္နီးပါးခန္႔ဟိနီၿပီးျဖစ္သည္။ ကရင္ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာ၌ ေတာက္ေလွ်ာက္တိုက္ပဲြ၀င္လာေသာ ၀ါရင့္ေတာ္လွန္ေရးသမားတဦးျဖစ္သည္။ ပိန္ပိန္ပါးပါး စကားမ်ားမ်ားမေျပာ၊ စကားေျပာလွ်င္လည္း ညင္ညင္သာသာေျပာတတ္သည္။ ပထမဆံုး ဘဂၤလားကမ္းတက္စဥ္တြင္ ဗိုလ္ရာဇာမပါ။ ဗိုလ္ရာဇာက ေနာက္မွ စပီးဘုတ္ႏွင့္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာရို႕ ပထမဆံုးကမ္းတက္သည္မွာ ဖရံုကာကၽြန္းသံုးကၽြန္းထဲက အဂၤရားခ်ိဳင္ကၽြန္းျဖစ္သည္။ သူရို႕ဦးတည္လာသည္မွာ ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းစခန္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လမ္းမသိသျဖင့္ ဖရံုကာကၽြန္းကို ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းစခန္းခ်ရာကၽြန္းအထင္ျဖင့္ ကမ္းတက္မိျခင္းျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာက ရဲေဘာ္မ်ားအားကမ္းတင္ထားခၿပီး ထိုင္းဌာနခ်ဳပ္သို႔ျပန္လားသည္။ ရဲေဘာ္အင္အား (၆၀) ခန္႔မွာ ေခ်ာင္းအလီလီ ေျမာင္းအလီလီကိုကိုျဖတ္ၿပီးမွ ဘဂၤလားနယ္စပ္သို႔ၿခီခ်မိျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဖက္ခြက္မ်ားရခိုင္ျပည္ထဲ၌ ယင္းေလာက္ထိမဟိပါသိမ့္။ အနည္းအက်န္းရာဟိသိမ့္ေသာေၾကာင့္၄င္း၊ ဖက္ခြက္မ်ားမထင္မွတ္ဘဲ ရုတ္တရက္ဘြင္းဘြင္းႀကီးေပၚလာသျဖင့္ ဖက္ခြက္မ်ားမွာ ၿခီမကိုင္လက္မကိုင္မိျဖစ္သည္ကတေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ရာဇာတပ္ကိုင္ေဆာင္ထားေသာ္သနတ္မ်ားမွာလည္း ေနာက္ဆံုးေပၚစက္သနတ္မ်ားျဖစ္သည္တေၾကာင္း ဖက္ခြက္မ်ားေနာက္ေယာင္ခံလိုက္သည္ကလဲြလို႔ အနားသို႔မကပ္၀ံ။ သို႔ေသာ္ ဖက္ခြက္မ်ားမွာ လူအုပ္စုေကာင္းသျဖင့္ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းျခင္းမခံရေအာင္ ဗိုလ္ရာဇာတပ္ကို အုပ္စုႏွစ္အုပ္စုခဲြရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ကတ္သည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ဦးေဆာင္ေသာအုပ္စုမွာ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းခံရျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္လာသည္။ က်န္အုပ္စုမွာ ဖက္ခြက္မ်ား၀ိုင္း၀န္းခံရၿပီး လက္နက္ခ်လားသည္။ ယင္းေလာက္ ေကာင္းေပရ လက္နက္မ်ားျဖင့္ လက္နက္ခ်သည္ဆိုသည္မွာ မယံုႏိုင္စရာျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ရခိုင္သားသတၱိကို အနည္းငယ္သံသယျဖစ္မိသည္က အမွန္ျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ဦးေဆာင္ေသာအဖဲြ႔ထဲက သက္ရွိထင္ရွားဟိနီသူမ်ားမွာ ခိုင္သန္းေမာင္ (ကေနဒါ)၊ အေခ်ႏွစ္ေယာက္။ မမေခ်တေယာက္၊ ေယာက္က်ားေခ်တေယာက္။ ဇနီးမယာသည္က လွႏုျဖဴ၊ ဆရာမဲမယား၏ညီမ၊ ေျမာက္ဦးဇာတိျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္က ေအာင္ေရႊသိန္း (ေခၚ) ေမာင္စက္ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ရာဇာကမ္းတက္စဥ္က ဗိုလ္ေအာင္ေရႊသိန္းအျဖစ္နာမည္ႀကီးသည္။ အခု နယူးေဒလီ၌ ႏိုင္ငံေရးအပူလိႈင္းကိုမခံႏိုင္ဘဲ ရူးလားၿပီးျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္ရူးၿပီးသီလားသူတဦးလည္းဟိသည္။ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ျဖစ္၍ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕က ကိုယ္ေတာ္ဟုေခၚသည္။ ထိုသူက ဗိုလ္ရာဇာတပ္ႏွင့္မဆိုင္ (၈၈) အေရးအခင္းတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဖက္မွ ထြက္ၿပီးလာသူျဖစ္သည္။ ေအာင္ေရႊသိန္းမွာ ရမ္းၿဗဲဇာတိျဖစ္သည္။ ေနာက္တေယာက္က ကိုယ္ေတာ္ရိုးလင္း။ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ျဖစ္ၿပီး နာမည္မွာ ရိုးလင္းျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စာအသင့္အတင့္ေကာင္းမြန္သျဖင့္ အိႏၵိယသို႔ ဗိုလ္ရာဇာစီစဥ္မႈျဖင့္ (AA) ပထမဆံုးပညာေတာ္သင္အလႊတ္ခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ယခု အိႏၵိယ အူရူနာခ်ာ ကခ်င္ဗုဒၶဘာသာျပည္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာကခ်င္မတေယာက္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်လားၿပီးျဖစ္သည္။ ဗိုလ္မႈးၾကာျဖဴေအာင္ကို ဗိုလ္ရာဇာက ဟာရဘင္းမွ အပ်ိဳႀကီးတေယာက္ႏွင့္ပီးစပ္သည္။ နာမည္ကိုမိနီသည္။ ေနာက္မွာျပန္ျဖည့္စြက္ပီးပါမည္။ လြန္ခေရ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္အယင္က သြီးတိုးဆီးခ်ိဳျဖင့္ ကြယ္လြန္လားၿပီးျဖစ္သည္။ (၈၈) အေရးအခင္းတြင္ အင္းစိန္ေထာင္ေဖာက္ေသာအခါ တသက္တကၽြန္းက်ခံထားရာက ထြက္ၿပီးလြတ္ေျမာက္လာသူျဖစ္သည္။ ကရင္စီမံကိန္းျဖင့္ ရန္ကုန္လႊတ္ေတာ္ကိုေဖာက္ခဲြဖ်က္ဆီးရန္အလာတြင္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားျဖင့္အဖမ္းခံထားရၿပီး တသက္တကၽြန္းက်ခံထားရသူျဖစ္သည္။ အဆိုေတာ္ဖိုးခ်ိဳႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ တခန္းတည္းနီခရသည္ဟုဆိုသည္။ (၈၈) အေရးအခင္းျဖစ္ၿပီး ထိုင္းဖက္ကိုထြက္ၿပီးယင္း ကရင္တပ္စခန္းတြင္ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္တြိဆံုၿပီး (AA) ကို စတင္ထူေထာင္သူျဖစ္သည္။ အရပ္ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္းျဖစ္သည္။ သူလည္းဘုန္းႀကီးလူတြက္ျဖစ္သည္။ ဘုန္းႀကီးဘ၀ႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးမလုပ္ခင္ သူအိမ္ေထာင္က်ရာ ဟာရဘင္းရြာ၌လည္း ေက်ာင္းထိုင္ဖူးသည္ဟုဆိုသည္။ မည္သည့္ေက်ာင္းျဖစ္သည္ကိုကား ေျပာျပသည္ကို အတိအက်မမွတ္မိပါယာ။

မွတ္မိသည္မွာ ဗိုလ္ရာဇာရို႕ခန္းခ်သည္မွာ ၀ခတ္ေခ်ာင္းဒိုင္းနက္ရြာ ေတာင္ဖက္ ေတာင္ကုန္းျမင့္ျမင့္တြင္ျဖစ္သည္။ ယခင္ ခိုင္နီလင္း (ALP) ဒုဥကၠဌ (ယခုထိုင္း) ခိုင္မိုးလင္းႏွင့္ ALP ကို စတင္ရာတြင္ပါ၀င္သူ စခန္းခ်ခရာ ေတာင္ကုန္းတြင္ျဖစ္သည္။ ထိုေတာင္ကုန္းတြင္ ခိုင္နီလင္းထိုင္းသို႔မလားခင္ ကိုမိုးေသာက္ ပုဏၰားကၽြန္း၊ စစ္ေတြဇာတိႏွင့္ အတူနီခသည္။ ကုလားထိုင္လုပ္၍ ရပ္တည္ခသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ တီဘီေရာဂါခံစားနီခရသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ ဗိုလ္ရာဇာစခန္းသို႔လားလည္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အကၽြန္ရို႔လားလည္းသည့္စခန္းေအာက္ ေျမာင္ထဲက ဂ်ီေဟာက္သံကိုၾကားရသည္။ အဘိုးေမာင္ဟန္ (ယခင္ ACP) ဥကၠဌေဟာင္းက ရဲေဘာ္တေယာက္ဘားက သနတ္တလက္ေတာင္းၿပီး ေျမာင္ထဲသို႔ဆင္းလားသည္။ ငါးမိနိမၾကာလိုက္ ေပါက္သံတခ်က္ၾကားရသည္။ ညဇာသား အကၽြႏ္ုပ္ရို႔၀ံလက္စခန္းအတြက္ တ၀ီစာရသည္။ အကၽြႏ္ုပ္စားဖူးသည္ထဲမွာ ၄င္းဂ်ီသားေလာက္စား၍ေကာင္းေသာအသား တခါလည္းမစားဖူးပါ။ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔မထည့္ဘဲ ဘေဇာင္ခ်ိဳေရကားမသိ။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ျဖစ္၍လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။

အကၽြန္ုပ္ေျပာခ်င္သည္မွာ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္းခ်သည့္ ၀ံလက္စခန္းမွာ ဒိုင္းနက္ရြာအေနာက္ဖက္တြင္ျဖစ္သည္။ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ဖက္ျဖစ္သည္။ စခန္းခ်သည့္ေတာင္ကုန္းအေနာက္ဖက္တြင္ ေတာင္တန္းႀကီးတခုဟိသည္။ စခန္းေအာက္တြင္ ႏြီခါသားဆိုလွ်င္ ရြာသားမ်ားကန္းဘိုင္ဆည္သျဖင့္ ရီခ်ိဳးရသည္မွာ ကေကာင္းေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႔စခန္းကို ကၽြန္းသစ္မ်ားျဖင့္ေဆာက္လုပ္ပါသည္။ ႏွစ္ႏွစ္သား သံုးႏွစ္သားကၽြန္းပင္မ်ားျဖင့္ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ သစ္လံုးမ်ားကိုႏွစ္ျခမ္းစိတ္ၿပီး ထရံကာသည္။ သို႔ေသာ္ ထရံအားလံုးမၿပီး တခ်ိဳ႕တ၀က္ရာကာရံႏိုင္သည္။ ဘဂၤလားတြင္အုန္းယွားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စခန္းကိုအံုးမိုးရန္ခက္သျဖင့္ ကန္းက်င္ရြက္ကို အုန္းပ်စ္ပ်စ္ၿပီးမိုးရသည္။ တထြာေလာက္ရာရွည္သျဖင့္ မိုးရသည္မွာခက္သည္။ မိုးယိုရန္လြယ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕လည္း ကန္းက်င္ရြက္မပ်စ္တတ္၍ ရြာက၀ယ္မိုးရသည္ကမ်ားသည္။ BRC က Project ရသျဖင့္ ၾကက္ႏွင့္ဘဲမြီးျဖဴေရးလုပ္သည္။ အစ္ကိုႀကီးေမာင္ခ်စ္ (ဘဂၤလားဗုဒၶဘာသာရခိုင္အသင္းႀကီး) ကို စတင္တည္ေထာင္သူဥကၠဌ၊ အ၀ကၽြန္းဇာတိ၊ ဆရာမျမရာဇာလင္း၏လင္ (အိမ္သွ်င္) ၏ညီျဖစ္သူ (နာမည္မိနီသည္) မြီးျမဴေရးတကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္းက ကူညီသျဖင့္ Project ေအာင္ျမင္သည္။ ၾကက္ႏွင့္ဘဲ၌ျဖစ္တတ္ေသာ လိုင္လိမ္ႏွင့္ဆီးျဖဴေရာဂါကာကြယ္ဆီးကို အလြယ္တကူ၀ယ္ယူရႏိုင္သျဖင့္ မြီးျမဴေရးေအာင္ျမင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ တပါတ္တပါတ္လွ်င္ ဘဲႏွင့္ၾကက္ဥ ခရင္းလိုက္ရသည္။ ဖေလာင္းခ်ိတ္သို႔တက္၍ေရာင္းရသျဖင့္ ၀င္ေငြေကာင္းသည္။ စခန္းတြင္အယင္က ညိတိုင္ ခ်ဥ္ေပါင္ႏွင့္ နပ်ိဳးႀကိဳးနီရာက ဘဲႏွင့္ၾကက္ဥႀကိဳးလာရသျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးအဆင့္ျမင့္လာသည္။ တခ်ိဳ႔က ဘဲဥကို က်မန္႔အံုၿပီးမီးဖုတ္စားသည္။ စား၍ေကာင္းသည္။ စခန္းတြင္း၌အတူနီခေသာရဲေဘာ္မ်ားမွာ ရဲေဘာ္ေမာင္ေက်ာ္ယိုင္ (ေျမာက္ဦး)၊ သိန္းမင္း (ေပါက္ေတာ)၊ ထြန္းစံ (စစ္ေတြ)၊ စိုင္းခေမာက္ (ယခုထိုင္း) (စစ္ေတြ)။ စိုင္းထီးဆိုင္ေတးျခင္းမ်ားကို ပိုင္ႏို္င္ကၽြမ္းက်င္ေသာေၾကာင့္ စိုင္းခေမာက္ဟု (NUPA) နာမည္ပီးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ကရာေတးသိန္းေမာင္မွာ အဖဲြ႔၀င္စစ္စစ္မဟုတ္၊ မွီခိုကပ္ခိုျဖစ္သည္။ ယခု ဗိုလ္မင္းေထာင္တြင္ ေက်ာင္းေထာင္လွ်က္ ေဒသခံမ်ားအက်ိဳးကို တဖက္တလမ္းက အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သူျဖစ္သည္။ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းမြန္သည္။ အေသာက္အစားကင္းသည္။ မိမၼမလိုက္စား။ အားနည္းခ်က္မွာ ျမန္မာေရႊယင္ေက်ာ္မိႈင္းမိခံထားရသူျဖစ္သည္။ စစ္ေတြက တေယာက္နာမည္မိနီသည္။ အတြက္ေပၚလွ်င္ျဖည့္စြက္ပီးပါသည္။ မၾကာခင္က အေမရိကန္သို႔ေရာက္ဟိလာၿပီး အနာမက်န္းမႈေၾကာင့္ ကြယ္လြန္လားသူ သန္းထြန္းျဖစ္သည္။ ရေသ့ေတာင္မွ ကိုရန္ေအာင္၊ ဥာဏ္ထြန္းေခ်၊ ခိုင္ျပည္သိန္း (နာမည္ရင္း ထြန္းထြန္း) (မြီးျမဴေရးတာ၀န္ခံ) (ေျမာက္ဦး)၊ စံသာေအာင္ (ေျမာက္ဦး)၊ ခိုင္ဆန္းေအာင္ (ေပါက္ေတာ)၊ ခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ (ေစတီျပင္)၊ မုန္တိုင္း (စစ္ေတြ)၊ ျမတ္ေက်ာ္က စခန္းမႈး၊ စံသာေအာင္က ဒုစခန္းမႈး။ ခိုင္ဆန္းေအာင္က ဥကၠဌ၊ ထိုင္းႏွင့္ႏိုင္ငံျခားသို႔အလားမ်ားသည္။

ဗိုလ္ရာဇာတပ္မ်ား ျပည္ထဲကျဖတ္၍ ဘဂၤလားသို႔ေရာက္လာေသာအခါ ခိုင္ျမတ္ေက်ာ္ႏွင့္ ထြန္းစံရို႕က အယင္လားႀကိဳသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕အား ပါတီတခုကပီးေသာ ဒုတိယကမၻာစစ္သံုးမီးက်ိဳးေမာင္းပ်က္သနတ္ (၅) လက္ကို လားယူသည္ႏွင့္ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင့္ သူရို႕ကလမ္းျပ၍ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္း ၀ါးခတ္ေခ်ာင္းသို႔တပ္ခ်ရန္ ေခၚေဆာင္လာချခင္းျဖစ္သည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္း ေတာင္ကုန္းနားတြင္ ရြာက ဒိုင္းနက္ရြာသားမ်ားေတာင္ယာလုပ္သည္။ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကိုခုတ္လွဲ၍ စပါးစိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏွမ်ိဳးမိသည္ကအမွန္။ သို႔ေသာ္ ၀မ္းေရးထက္ ဇာအေရးလည္းမခက္။ ေတာင္ယာခြတ္ဖို႔ လူဆယ္ေယာက္ဖက္ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကိုခြတ္လွဲၿပီး မီးလွ်ိဳ႕ပစ္သည္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ဖူးသည္။ ၿမိဳေတာင္သို႔ခရီးလားစဥ္ကျဖစ္သည္။ ဆင္တေကာင္ ေကာင္းေကာင္းတက္အိပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ႀကီးသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႕စခန္းတ၀ိုက္တြင္ ကန္းက်င္ပင္မ်ားစြာဟိသည္။ အေခ်ခါ ကန္းက်င္သားႏွင့္ ကန္းက်င္ပ်ိဳင္ကိုၾကားဖူးသည္။ ေျမာက္ဦးသွ်စ္ေသာင္းဘုရားလိႈင္ဂူတြင္ ေက်ာက္တြင္းခြက္ငယ္မ်ားမွာ ကန္းက်င္ဆီျဖင့္ မီးထြန္းရန္ ထြင္းထုထားျဖင္းျဖစ္သည္ဟု လူႀကီးသူမမ်ားေျပာသည္ ၾကားဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ ကန္းက်င္ပင္ကိုကားမျမင္ဖူး။ ေတာထဲေရာက္မွ ျမင္ဖူးသည္။ ေပ (၃၀၀) ေလာက္ျမင့္သည္။ အေမရိကန္က Project Maje က Edit T. Marante လာလည္ေသာအခါ ရြာက ဒိုင္းနက္လူမ်ိဳးမ်ားေတာင္ယာစိုက္ထားသည္ကို မိမိရို႕စိုက္ပ်ိဳးထားဟန္ျပဳ၍ ဓါတ္ပံုရိုက္ခံခသည္ကို ျပန္စဥ္းစားလွ်င္ ရယ္ခ်င္သည္။ ထိုအခ်ိန္က မိမိ၏အသက္မွာ (၂၃) (၂၄) ႏွစ္ခန္႔ျဖစ္သည္။ ေျပာခ်င္သည္မွာ မိမိရို႕စခန္းေတာင္ကုန္းအေနာက္ဖက္ျခမ္း ေခ်ာေဇာင္းတြင္ စင္းႃပြန္းပင္ႀကီးတပင္ဟိသည္။ အဖိုးေမာင္ဟန္ ဂ်ီပစ္သည့္ေျမာင္တေလွ်ာက္တြင္ ဓျပဳတ္ပင္ သံုးေလးပင္ဟိသည္။ ဓျပဳတ္ပင္ႏွင့္ စင္းႃပြန္းပင္မွာ ခဲြမရေအာင္တူသည္။ အပင္ကိုျမင္၍ ခဲြျခမ္းရန္ခက္ခဲသည္။ အသီးကိုျမင္မွ သိသည္။ စခန္းေဇာင္းနားက စင္းႃပြန္းပင္မွာ လူသံုးေယာက္ဖက္ခန္႔ဟိသည္။ ရာသီကိုက မမွတ္မိလိုက္ပါယာ။ ေဆာင္ဦးေပါက္လား ႏြီဦးေပါက္လားမသိ။ စင္းႃပြန္းသီးတိ တပင္လံုး ပန္းပြင့္ေရပိုင္ ပြင့္နီပါသည္။ အကၽြႏ္ုပ္ရို႔ စခန္းကလူမ်ားမွာ စပ်စ္သီးကိုေမွ်ာ္စပ္ေသာခြီးပိုင္ျဖစ္နီသည္။ မစားရဘဲလွ်ာရည္ယိုလွ်က္ဟိသည္။ ဇာပိုင္လုပ္ေကေကာင္းဖို႔လည္းဂု။ ေဂါင္းစားနီသည္။ အပင္မွာ လံုး၀ိုင္းရပ္ေစာက္ ေပ (၂၀) ခန္႔ အကိုင္းအခက္မဟိ။ လက္ခက်ည္းတက္၍မရ။ ၀ါးႏွင့္လွမ္းဆြတ္ဖို႔လည္းမမွီ။ စားခ်င္သည္မွာလည္း လွ်ာရည္ယိုနီသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မတတ္သာေက အားလံုးသေဘာတူ ေပါက္ဆိန္ႏွင့္ေပါက္ရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ ႏွစ္ရက္ႏွင့္ တမြန္းတည့္ ေပါက္ဆိန္ႏွင့္ေပါက္ရသည္။ အဓိက အားလာႀကီးမ်ားမွာ ကိုရန္ေအာင္ (ဆီးမႈး) ႏွင့္ သိန္းမင္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္ရက္တမြန္းတည့္ ညဇာသားေရာက္မွ စင္းႃပြန္းပင္ႀကီးဘုန္းဘုန္းလဲသည္။ အကိုင္းအခက္မ်ားၿပိဳသံမွာ မိုးႀကိဳးပစ္သံ၊ ေတာ္ငလွ်င္ၿပိဳကဲြသည္ထက္ က်ယ္သည္။ စင္းျပြန္းသီးမ်ားႄကြီက်သည္မွာ အာကာထက္က မိုးေက်ာက္ခဲမ်ားက်သည္အတိုင္းျဖစ္သည္။ ႄကြီက်သည့္အသီးမ်ားကို အယင္ေကာက္သည္။ ေတာင္းခရင္းႏွင့္ ေလးငါးေတာင္းရသည္။ က်န္အသီးမ်ားကို ဤအတိုင္းအပင္ထက္၌တဲြေလာင္ဟိနီစီသည္။ အယင္ညွိဳးေျခာက္မလားရေအာင္ျဖစ္သည္။ တပါတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ညိတိုင္းခ်ဥ္ရည္ႀကိဳေသာက္ရသည္။ ပထမတရက္ႏွစ္ရက္ ေသာက္၍ ကေကာင္းၿခီသည္။ ထမင္းစားၿပီးတိုင္း ျမန္းလားပိုင္ လန္းလားပိုင္တြိသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္ထပ္လာေသာအခါ ၀မ္းျပည့္၀မ္းေရာင္ျဖစ္လာသည္။ အကိုင္းထက္က တဲြလဲြက်နီေသာစင္းႃပြန္းသီးမ်ားမွာ ဤအတိုင္းမစားဘဲ ပိန္ေျခာက္ႄကြီက်လားသည္။ ပေဇာင္ နမ်ိဳးဖို႔ေကာင္းလိုက္ေတမသိ။ အသီးစားခ်င္ အပင္ကိုခြတ္၊ အရိပ္ခို အကိုင္းခ်ိဳး၊ စပ်စ္သီးခ်ဥ္ေသာ ခဲ၀ါဘ၀ကိုျမင္မိတိုင္း ရင္က်ိဳးမိ၍၄င္း၊ မ်က္စိထဲ၌ ၄င္းစင္းႃပြန္းပင္ႀကီးကို ျမင္ေယာင္နီသိမ့္၍၄င္း အတြက္ရေသာေၾကာင့္ ဤစာအေၾကာင္းကို ရြီးလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေၾသာ္ ရခိုင္ျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေတာအူခဲ၀ါေခ်တရြီ ေက်းဇူးကန္းလီစြတကားတည္း။

အကၽြႏ္ုပ္ရို႕ရခိုင္သားတိအျဖစ္မွာလည္း စင္းႃပြန္းသီးႏွင့္တူသည္။ ဘ၀ကငယ္ေသာ္လည္း ဘ၀င္က ဓျပဳတ္သီးေလာက္ႀကီးသည္။ ရခိုင္ဘ၀ အတိတ္က ဓျပဳတ္သီးပိုင္ေယွာင္ႀကီးခေသာ္ျငားလည္း အခုက စင္းႃပြန္းသီးေခ်ေလာက္ရာက်န္ပ်ာ။

(သာလွဦး)

အမွတ္တရကဗ်ာ
xxxxxxxxxxxxx

အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ (၂)
------------------------
အယင္ခါ ဓျပဳတ္သီး
အခု စင္းႃပြန္းသီး --။

xxxxxxxxxxxxxxxxxx

အတိတ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္ (၁)
-----------------------------
အယင္ခါ
ဆင္စီးလို႔
ရႊီထီးေဆာင္းခ --။

အခု လားစီးပ်ာ
ေတာက္က်ာေဆာင္းရ --။

(သာလွဦး)

Monday, August 17, 2009

ယခီး (ႏွင့္) ဗခ်ီး (၂)


ယခီး (ႏွင့္) ဗခ်ီး (၂)
----------------------
မ်န္မာမ်ားလည္း နားလည္ေအာင္
မ်န္မာတိလည္း နားလည္ေအာင္
ဆရာ့၏စာ ေမာင္မ်န္မာ
ေယာင္လို႔ေတာင္က မဖတ္ပါ --။

မ်န္မာဖတ္ဖို႔ မ်န္မာဖတ္ဖို႔
ဆရာ့ရို႕ေဆာင္းပါး ေမာင္မ်န္မာက
မဖတ္ပါကား --။

ဆရာငျပာ ၀မ္းရီဆာ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ျပန္လို႔လာ
ေဒါကီးလို႔လာ --။

ျမန္မာ ေအာက္ခ်ီး
ေမာင္ဗခ်ီး
ငါ့ကို ယခီးလို႔ေခၚေရ --။

(သာလွဦး)




Saturday, August 15, 2009

ေညွာ္၀င္ေသာ ေတာ္၀င္သဇင္


ေညွာ္၀င္ေသာ ေတာ္၀င္သဇင္
-------------------
မ်န္မာဆို “ခ်ိဳေရ” “ခ်ိဳေရ”
မ်န္မာကို “လုိေရ” “လိုေရ”
မ်န္မာဆို “ကိုကိုရယ္” “ကိုကိုရယ္”

(လူဂြဇာ)

Friday, August 14, 2009

၀ါတြင္း၀ါးေျပာက္ (သို႔မဟုတ္) ျခင္ေထာင္ထဲက ပစိကိုက္ျပသူမ်ား


၀ါတြင္း၀ါးေျပာက္ (သို႔မဟုတ္) ျခင္ေထာင္ထဲက ပစိကိုက္ျပသူမ်ား
-------------------------------------------
သမိုင္းမွာ အေထာက္အထားမပါ
စီးခ်င္းထိုးခါ ဒါးလွံမပါေက
က်ည္ကုန္ေသနပ္ တံုးပိုင္းထက္လီးေရ
(မၿပီးႏိုင္ေက)
ေနာက္က်ၿခီေထာက္ သစၥာေဖာက္
ဒုန္းေပါက္ေဆာက္လို႔ က်ဖို႔ေယ --။

(သာလွဦး)



Tuesday, August 11, 2009

နတ္ေကာင္းမ


နတ္ေကာင္းမ
---------
အမွားလည္းမဟိ အမွန္လည္းမဟိ
ဆန္နီစိခုႏွစ္စိနန္႔
“ေကာင္းပါ” “ေကာင္းပါ”
ဂါထာကို တဖြဖြရြတ္
ရြာက နတ္ေကာင္းမပိုင္
ေအနီရာမွာလာ
ဆရာမလုပ္ကဲ့တခ်က္ --။

ရခိုင္သားေတာ္လွန္ေရး


ရခိုင္သားေတာ္လွန္ေရး
--------------
“ေတာ္လွန္းေရး” လုပ္ေတဆိုပနာကုန္းကြ
ေမာင္းေမာင္ “ေတာ္” စြာက
“လွန္” စြာမွာ --။

Saturday, August 8, 2009

သဇင္အတု


သဇင္အတု
-------
သစ္ဆြီးထက္တြင္
ေဘာက္သာဆိုးႏွင့္
ႏြားခ်ီးအံုလို႔
အိမ္ေနာက္ေဖးမွာပြင့္ေရ ပန္းသဇင္
ဥေကၡာင္းထက္တင္
မဂၤလာမဟိ --။

Monday, August 3, 2009

နန္းထက္ဖြတ္တက္


နန္းထက္ဖြတ္တက္
=============
အိမ္ေခါင္ထက္က ေမ်ာက္မလွလွ
ေကာ့လို႔ျပေက
ခဲ၀ါတက္လို႔ ဗ်င္းဖို႔ေယ --။

Sunday, August 2, 2009

ၾကက္မေခ်


ၾကက္မေခ်
======
ကေတတိုက္ေတ ၾကက္မေခ်
ၾကက္ဖေခ် လာနီးနီး
ညိတိုင္း Comments ရြီး --။




Tuesday, July 14, 2009

ရခိုင္အမ်ိဳးသား ျမန္မာသတင္းစာ


ရခိုင္အမ်ိဳးသား ျမန္မာသတင္းစာ
====================

ေပြသာလည္းကုန္
ဂုဏ္လည္းမရ
သိကၡာက်
နာယကႀကီး လမ္းညႊန္ပီး
တြန္းဆီးပစ္ခံ အဆဲခံ --။

မဟုတ္မခံ တိုက္တြန္းလွန္သည္
ရခိုင္မ်ိဳးေဟ့ ဒို႔ျမန္မာ --။

Thursday, June 18, 2009

လူ


လူ
----

ႏြားကို
သနားစြာလည္းလူ
စားစြာလည္းလူ --။

လူ
သူမ်ားကို တရားျပပ်ာယ္
ကိုယ္တိုင္က်
ဘုရားတသူ --။

လူ
အညမညတရားကို
လက္ကိုင္ထားပ်ာယ္
ပဋိပကၡႏွင့္ မိတ္ဖဲြ႕သူ --။

လူ
တရားသူႀကီးလုပ္ပ်ာယ္
လာဘ္စားသူ --။

လူ
ဘုရားတကာရာထူးႏွင့္
မယားတဏွာရူးသူ --။

လူ
ေအဆူ
အမွန္လူရာမနား --။

(သာလွဦး)

Thursday, May 21, 2009

ငါးစ်ီးတန္း


ငါးစ်ီးတန္း
------------
စစ္ေတြ ကမ္းနားလမ္းက
ယင္ေကာင္မ်ားစု၀ဲရာ အရပ္ကို
ငါးစ်ီးတန္းဟုေခၚပါသည္ --။

Thursday, May 14, 2009

အလိုေတာ္ရိမ်ားသို႔


အလိုေတာ္ရိမ်ားသို႔
==========
ျမန္မာအငုတ္ကို အဟုတ္ဟုထင္
လုလင္ ဘ၀င္ျမင့္ျမင့္
စပ္ျငင့္ျငင့္
၀မ္းၾကင့္နီပ်ာလား --။

(သာလွဦး)

Sunday, May 10, 2009

ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပဲြ


ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပဲြ
----------------------------------------------
၁၈၂၄ ခု ေမလ (၅) ရက္နိ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္စစ္မေၾကျငာခင္ကပင္ ရခိုင္အာသံစစ္မ်က္ႏွာ၌ အနီအထားမွာ တင္းမာလွ်က္ဟိသည္။ ၁၈၂၃ ခု စက္တင္ဘာလ (၂၃) ရက္နိတြင္ သွ်င္မျဖဴကၽြန္း၌ အဂၤလိပ္တပ္စိပ္တစိပ္ကို စခန္းခ်ထားသည္။ ထိုစခန္းကို ျမန္မာမ်ားသိမ္းပိုက္ၿပီး အဂၤလိပ္တပ္သားအမ်ားအျပားသီဆံုးကတ္ရသည္။ မ်ားမၾကာ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားက သွ်င္မျဖဴကၽြန္းကို အခုအခံမဟိျပန္သိမ္းႏိုင္ေသာ္လည္း အာသံစစ္မ်က္ႏွာ၌ အနီအထားမွာ ဆိုးရြားနီၿပီးျဖစ္သည္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ ျမန္မာဗႏၶဳလတပ္မ်ားက အင္အားစုေဆာင္း၍ သွ်င္မျဖဴကၽြန္းအားျပန္လည္သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ အဂၤလိပ္ဖက္က အက်အဆံုးမ်ားစြာဟိသည္။ ေမာင္ေတာကမ္းဖက္တြင္လည္း အရွိအိႏၵိယကုမၸဏီမွ အရာဟိတဦးႏွင့္ ဗိုလ္တဦးအလည္ဖိတ္ေခၚၿပီး ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသည္။ ဗႏၶဳလက သေဘာမတူသျဖင့္ သူရို႕ႏွစ္ဦးအား ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္လိုက္သည္။ ျမန္မာဖက္က ေတာင္းပန္ျခင္းတစံုတရာမျပဳလုပ္ေပ။ စေသာစေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာ၌ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာမ်ားက ဘဂၤလားတနယ္လံုးကိုသိမ္းပိုက္ရန္ တာစူလွ်က္ဟိသည္။ သို႔ျဖင့္ ဗႏၶဳလသည္ ေျမာက္ဦး၌ အင္အားစုေဆာင္းလွ်က္ဟိသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္အင္အားမွာ ဘဂၤလားတပ္ဦး၌ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ခန္႔ဟိသည္။ ရခိုင္တပ္စိတ္တစိပ္လည္း ရာမူး (ပန္း၀ါ) တြင္ တပ္စဲြခ်ထားသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ဗႏၶဳလမွာ ေျမာက္ဦးတြင္ တပ္စဲြလွ်က္ဟိသည္။ သို႔ေသာ္ ရွိတန္းတြင္ သူ၏တပ္မ်ားကို အတြင္း၀န္ေမာင္၀အားဦးစီးခိုင္းထားသည္။ သူ၏တပ္မ်ားမွာ ဘူးသီးေတာင္ လက္၀ဲဓါတ္အလြန္ အလယ္သံေက်ာ္ဆိပ္ထိတပ္ျဖန္႔ထားသည္။ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ေမလတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ား နတ္ျမစ္အားျဖတ္ကူးေၾကာင္း ျမစ္ကမ္းနဖူးတြင္တပ္စဲြထားေသာ ၿဗိတိသွ်တပ္စုတစုက သတင္းပီးပို႔သည္။ အမ်ားမၾကာ (ပင္း၀ါ) ေတာင္ဖက္ ရတ္နာပေလာင္အားျမန္မာတပ္မ်ားသိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကပၸတိန္ႏိုတင္မွာ ပင္း၀ါတြင္ တပ္စဲြလွ်က္ဟိသည္။ ကပၸတိန္ႏိုတင္က တပ္သားအခ်ိဳ႕ကို ရာမူးတြင္ခ်န္ထားခၿပီး ရခိုင္တပ္သား (၁၀၀) ေက်ာ္ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ရန္ ေမလ (၁၁) ရက္နိညဇာသားတြင္ ရတ္နာပေလာင္သို႔ စတင္ထြက္ခြာသည္။ ျမန္မာမ်ားက ေတာင္ကုန္းမ်ားထက္တြင္ တပ္စြဲထားသည္။ ခ်ီတက္ရာလမ္းေၾကာင္းကို ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္၍ အေႏွာက္အယွက္ပီးသည္။ ရတ္နာပေလာင္အေရာက္တြင္ ညလံုးေပါက္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ်ဖက္က သယ္ေဆာင္လာေသာ ခဲယမ္းလက္နက္ႏွင့္ ေသနပ္ႀကီး (၂) လက္ဆံုးယံႈးသည္။ လက္နက္သယ္ေဆာင္ေသာ ဆင္ေမာင္းသမားမကၽြမ္းက်င္ေသာေၾကာင္းလည္းျဖစ္သည္။ ကပၸတင္ႏိုတင္က (ရ) ေယာက္သီဆံုး၊ (၁၁) ေပ်ာက္ဆံုးျဖင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရာမူး (ပင္း၀ါ) သို႔ ဆုတ္ခြာလာရသည္။ တိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွာ တပ္ခဲြသံုးခဲြ ပင္း၀င္တြင္တပ္ျဖည့္လာသည္။

ေမလ (၁၃) ရက္နိတြင္ ျမန္မာမ်ားသည္ ေအာင္ပဲြေၾကာင့္အတင့္ရဲလာၿပီး ပင္း၀ါတဖက္ကမ္းထိရွိတိုးလာသည္။ ရြာမ်ားကိုမီးလွ်ိဳ႕၊ ကၽြဲႏြားမ်ားကိုသတ္ျဖတ္သည္။ ျမန္မာအင္အားမွာ လူတေသာင္းေက်ာ္ခန္႔ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကပၸတင္ႏိုင္တင္ေအာက္ အင္အားမွာ ပံုမွန္ (၃၅၀)၊ ဆဲြသံုး (၂၅၀) ႏွင့္ ရခိုင္တပ္သား (၄၅၀) ခန္႔ရာဟိသည္။ အင္အားမွာအလြန္အမင္းကြာေသာ္ျငားလည္း စစ္တေကာင္းက စစ္ကူေရာက္လာမည္ကိုေထာက္၍ ကပၸတင္ႏိုင္တင္က ေနာက္မဆုတ္ဘဲ ပင္း၀ါအားဆက္လက္ထိမ္းထားရန္ ဆံုးျဖတ္သည္။ ေမလ (၁၄) ရက္နိတြင္ လက္နက္ႀကီး (၆) ျဖင့္ ျမန္မာတပ္မ်ား ေခ်ာင္းကိုမကူးႏိုင္ေအာင္ ခံပစ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာမ်ားက ေခ်ာင္းဖ်ားပိုင္းမွနီ၍ ျမစ္ကိုျဖတ္ကူးလားႏိုင္ၿပီး ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား တပ္စဲြထားရာ၀န္းက်င္ထိ ေရာက္ဟိလာသည္။ ေမလ (၁၆) ရက္နိတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ားရွိတိုးလာၿပီး တနီကုန္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ကပၸတင္ႏိုတင္က ေနာက္ဆုတ္ရန္ဆံုးျဖတ္ေသာ္လည္း ေနာက္နိတြင္ တပ္ကူေရာက္လာမည္ကိုသိ၍ ဆက္လက္တပ္စဲြထားသည္။ တိုက္ပဲြမွာ တရက္ႏွင့္ တမနက္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတပ္မ်ားကလည္း တပ္ကူေရာက္လာၿပီး ခံကတုတ္ႏွင့္ ကိုက္ (၃၀) အကြာထိေရာက္လာသည္။ မိုးထက္ (၉) ခ်က္တီးခန္႔တြင္ ရခိုင္ႏွင့္ ဆဲြသံုးတပ္မ်ားက ေနာက္ဆုတ္လာလတ္သည္။ ဆင္မ်ားလည္းေၾကာက္ၿပီးထြက္ၿပီးကုန္သည္။ ကပၸတိန္ႏိုတင္က လူအင္အား (၄၀၀) ျဖင့္ ဆက္လက္ထိမ္းထားရန္ မဟန္မွန္းသိေသာအခါ တပ္ဆုပ္ရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ လက္နက္မ်ားစြာ ေနာက္ခ်န္ထားခရသည္။ တမိုင္ခန္႔ေလာက္ရာ စနစ္တက်ဆုတ္ခြာႏိုင္ေသာ္လည္း ေခ်ာင္းအကူးတြင္ လြယ္ကူေအာင္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားစြာကို စြန္႔ပစ္လိုက္ရသည္။ ျမန္မာတပ္မ်ားကလည္း ေနာက္မွာ ထပ္ၾကပ္မကြာလိုက္သည္။ တပ္အားလံုးဖရိုဖရဲျဖစ္ကုန္သည္။ က်ဆံုးအင္အားမွာ (၂၅၀) ခန္႔ျဖစ္ၿပီး အသားျဖဴအရာရွိ (၆) ဦး၊ အႏၵိယကုလားအရာရွိ (၃) ဦးအနက္ (၃) ေယာက္ရာအသက္ရွင္သည္။ ထိုသံုးေယာက္အသင္ရွင္သည္တြင္လည္း (၂) ေယာက္က ဒါဏ္ရာႏွင့္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ပင္း၀ါကိုသိမ္းၿပီး ရွိသို႔မိုင္ (၂၀) ခန္႔အကြာ စုကၠရာထိခ်ီတက္လာသည္။ ေဒသခံမ်ားက အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ပူပင္လွ်က္ဟိသည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာမ်ား ၀င္း၀ါကိုသိမ္းပိုက္ခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားက ရီေၾကာင္းအားျဖင့္ မာန္ေအာင္ကို ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္သည္။ ေမလ (၁၂) ရက္နိတြင္ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕သို႔အ၀င္ေခ်ာင္းထိ တပ္ေထာက္မ်ားေရာက္လာသည္။ ေလာင္းသမၸာန္တစီးအား ကုန္သည္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ထဲဖက္သို႔ ရန္သူျမန္မာတပ္အနီအထားကိုစံုစမ္းရန္လႊတ္လိုက္သည္။ ေမလ (၁၄) ရက္နိတြင္ လူအင္အား (၃၀၀) ခန္႔ျဖင့္ ေခ်ာင္းအတိုင္း၀င္၍ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ကိုတက္သိမ္းသည္။ ပထမ ရွိတန္းစခန္းေထာက္ကိုသိမ္းၿပီး ဒုတိယ စခန္းကိုျပန္သိမ္းသည္။ ေမလ (၁၉) ရက္နိတြင္ ေၾကာက္ၿပီးထြက္ၿပီးရန္ႀကံေသာ ျမန္မာၿမိဳ႕၀န္အား လမ္းတြင္ ကင္းေထာက္တပ္ခဲြက ဖမ္းမိသည္။ ကၽြန္းကိုထိမ္းရန္ တပ္ရင္း (၂၀) အားခ်န္ထားခၿပီး က်န္တပ္အင္အားျဖင့္ ရန္ကုန္သိမ္းရန္ ဆက္လက္ခ်ီတက္သည္။ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားက ရန္ကုန္ကို၀င္သိမ္းသျဖင့္ ဗႏၶဳလရခိုင္မွ ဆုတ္ခြာရသည္။ ေမာင္ေတာ၊ လက္၀ဲဓါတ္ ရွိတန္းစစ္မ်က္ႏွာတြင္ တပ္အင္အားအနည္းငယ္မွ်ရာခ်န္ထားခသည္။ ပင္း၀ါစစ္ပဲြတြင္ ျမန္မာဖက္က (၂၀၀) ခန္႔ဒါဏ္ရာရသည္။ သို႔ေသာ္ ၿဗိတိသွ်၏အဖမ္းအဆီးခံရကာ သတင္းေပါက္ၾကားမည္စိုးသျဖင့္ အားလံုးကို အစတုန္းသတ္ျဖတ္လိုက္သည္။ ၁၈၂၄ မိုးရာသီတြင္ ရာသီဥတုအနီအထား၊ သဘာ၀အနီအထားမ်ားေၾကာင့္ စစ္တိုက္ရန္မျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ စစ္ဆင္မႈကို ေခတၱရပ္ဆိုင္းထားရသည္။ မိုးရာသီကုန္သည္ႏွင့္ ရခိုင္ကိုသိမ္းရန္အမိန္႔ရသည္။ အဓိကဦးတည္ခ်က္မွာ ေျမာက္ဦးသို႔ခ်ီတက္ရန္ႏွင့္ ယင္းတြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္ကို တိုက္ခိုက္ရန္ျဖစ္သည္။ ဒီဇင္ဘာလတြင္ စစ္ဆင္မႈအစျပဳသည္။ ရခိုင္သိမ္းမည့္တပ္အင္အားမွာ (၉၉၃၂) အင္အားဟိသည္။ ဘဂၤလားျမင္းစီးတပ္သား (၆၀၀) ၊ အေျမာက္တပ္ (၆၅၀) ၊ ရခိုင္တပ္ (၅၅၃) ႏွင့္ ရွိတန္းထိုးေဖာက္ (၆၄၉) ေယာက္အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ တပ္ရင္းစစ္ဆင္မႈကို ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ (Brigadier General Morrison) က ဦးစီးသည္။ ႏိုင္ငံေရးအႀကံပီးအျဖစ္ စစ္တေကာင္းခရိုင္၀န္တရားသူႀကီး (District Magristrate of Chittagong, Robertson) ကလိုက္ပါၿပီး ေရာ္ဘတ္ဆင္ႏွင့္အတူ ရခိုင္သားအနည္းငယ္လိုက္ပါသည္။ ၁၈၂၅ ခု ဇႏၷ၀ါရီလ (၁) ရက္နိတြင္ စစ္ဆင္မႈစသည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၁) ရက္နိတြင္ ေမာင္ေတာကိုစသိမ္းသည္။ ရခိုင္သားမ်ားက ျမန္မာကိုေၾကာက္၍ ၿဗိတိသွ်မ်ားအားကူညီရန္ တြန္႔ဆုတ္လွ်က္ဟိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာမ်ားအားအကူအညီမပီးရန္သတိပီးရသည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၁၂) ရက္တြက္ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရန္ လုပ္ငန္းစတင္သည္။ ရာသီဥတုဆိုးရြားသျဖင့္ လက္နက္ခဲယမ္းတင္သေဘၤာတစီး လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားစြာဆံုးယံႈးရသည္။ လူသီလူေပ်ာက္မဟိ။ (၂၀) ရက္နိတြင္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီလာေသာတပ္မ်ား အငူေမာ္သို႔ေရာက္သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖဖ၀ါရီ (၂၇) ရက္နိတိုင္ေအာင္ ရီေၾကာင္းခ်ီမည့္တပ္မ်ားကို စုစည္းမရျဖစ္နီသည္။

ေခ်ာင္းဖီလာတြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားအနည္းငယ္အထိနာသည္။ စစ္ေတြတဖက္ကမ္း ဆင္ေတာ္ေမာ္တြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာမ်ားအား ေမာင္းထုတ္လိုက္ႏိုင္သည္။ ရီေၾကာင္းခ်ီသည့္သေဘၤာမ်ားကို ပိႏၷေခ်ာင္းရြာသူႀကီးက လမ္းျပသည္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္းခ်ီ၍ ပုဏၰားကၽြန္းတဖက္ ႀကိမ္ေခ်ာင္း၀တြင္ တပ္ခ်သည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၂၁) ရက္နိတြင္ ကုလားတန္ျမစ္တေလွ်ာက္ စစ္သေဘၤာ (၁၀၀) ခန္႔ႏွင့္ ျမန္မာတပ္အင္အား (၂၀၀၀) ခန္႔ဟိေၾကာင္းသတင္းရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က လူတင္စစ္သေဘၤာ (၈) စီးႏွင့္ လက္နက္တင္ (၅) စီး လူအင္အား (၄၅၀) အား စတင္ေစလႊတ္သည္။ စစ္ေတြေျမာက္ဖက္ (၂၈) မိုင္အကြာ ေခ်ာင္းဖီလာတြင္ ျမန္မာမ်ားအခိုင္အမာတပ္စဲြထားေၾကာင္းသတင္းရဟိသည္။ တပ္အင္အားမွာ (၁၀၀၀) ခန္႔မွ်ဟိမည္ျဖစ္ေၾကာင္းခန္႔မွန္းရသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမာက္ဦးသို႔ခ်ီရာလမ္းေၾကာင္း ေႏွာင့္အယွက္မျဖစ္စီရန္ ေခ်ာင္းဖီလာျမန္မာတပ္ကို ဦးစြာပထမၿခီမႈန္းပစ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေဖဖ၀ါရီလ (၂၃) ရက္နိတြင္ ေခ်ာင္းဖီလာျမန္မာတပ္ကို စျမင္ရသည္။ သို႔ေသာ္ တပ္အင္အားမွာ ခန္႔မွန္းသည္ထက္ ပိုမ်ားနီသည္။ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားအား ျမန္မာကင္းေထာက္စခန္းႏွစ္ခုမွ ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္နီသျဖင့္ ကမ္းတက္မရျဖစ္နီသည္။ ႏွစ္နာရီခန္႔ အျပန္အလွန္ေသနပ္မ်ားပစ္ေဖာက္ၿပီးေနာက္ တပ္ရင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေခ်ာင္းအတိုင္းစုန္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ျဖားရီတက္တြင္ သေဘၤာသံုးစီးကမ္းကပ္လိုက္သည္။ အခ်ိန္မွာ ညဇာသား (၅) ခ်က္တီးခန္႔ျဖစ္သည္။ ကမ္းကပ္ခ်ိန္မွာ မိုးထက္သား (၅) ခ်က္တီးထိျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အေစာပိုင္းတိုက္ပဲြတြင္ ျမန္မာဖက္က အထိနာထားသျဖင့္ အေႏွာင့္အယွက္တစံုတရာမဟိ။ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွ (၄) ေယာက္က်၊ (၃၁) ေယာက္ဒါဏ္ရာရသည္။ ေနာက္ပိုင္း ၄င္းေတာင္ဖီလာစခန္းအားတက္သိမ္းရန္အစီအစဥ္ကို ဖ်က္လိုက္သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘတ္ဆင္က ရီေၾကာင္းခ်ီလွ်င္ ေႏွးသည္ကတေၾကာင္း၊ ေခ်ာင္းဖီလာႏွင့္ အငူေမာ္တြင္တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာမ်ားကၾကားျဖတ္အတိုက္ခံရမည္ကိုသတိထား၍ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီရန္ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဟင္းခရာေခ်ာင္းေတာင္ဖက္ႏွင့္ အရွိကမ္းမွ ကုန္းေၾကာင္းစခ်ီသည္။ သို႔ေသာ္ ေခ်ာင္းေျမာင္းအလြန္မ်ားသျဖင့္ ေျမာက္ဦးတေရာက္ခ်ီတက္ရန္မလြယ္။ တခ်ိဳ႕နီရာမ်ားတြင္ ေတာေတာင္မ်ားကလည္း ကန္႔လန္႔ျဖတ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ရာသီဥတုမွာ ပူေသာ္လည္းေကာင္းသည္ဟုဆိုရမည္။ ေခ်ာင္းမ်ားမွာ အညာရီႀကီးျခင္းမဟိ။ ေဒသခံမ်ားႏွင့္လည္း အဆင္ေျပသည္။ မတ္လ (၂၀) ရက္နိတြင္ ဟင္းခရာေခ်ာင္းက စျဖတ္သည္။ (၂၄) ရက္နိ စပါးထားေခ်ာင္းကမ္းေထာင့္တြင္ စခန္းခ်သည္။ ရန္သူျမန္မာတပ္မ်ားက ရွိ (၂) မိုင္အကြာ ပါးေတာ္ေတာင္တြင္ တပ္စဲြထားသည္။ သို႔ေသာ္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီလာေသာတပ္မ်ားသည္ စစ္တေကာင္းက စထြက္လာကတည္းက မည္သည့္အခက္အခဲမွ်မဟိ။ (၂၅) ရက္နိတြင္ ရွိတန္းတပ္ခဲြတခုက စပါးထားေခ်ာင္းႏွင့္ ၀ါးၿပိဳင္ေခ်ာင္းကို စျဖတ္ကူးသည္။ (၂၆) ရက္နိတြင္ တပ္ရင္းတခုလံုးကူးျဖတ္သည္။ ခ်ီတက္ရာတြင္ လမ္းေၾကာင္း (၄) ခုခဲြ၍ ခ်ီတက္သည္။ လက္၀ဲဖက္တြင္ သေဘၤာျဖင့္ခ်ီတက္သည္။ အခက္အခဲဟိသည္မွာ ဆင္ျဖဴေတာင္ေခ်ာင္းရီတိမ္သျဖင့္ အခက္ႀကံဳရသည္။ တပ္ရင္းက ေခ်ာင္းကမ္းနားေယာင္ ကုန္းေၾကာင္းခ်ီသည္။ ပါးေတာ္ေတာင္တြင္ တနာရီေလာက္တိုက္ပဲြျဖစ္ၿပီးသည္ႏွင့္ ျမန္မာတပ္မ်ားထြက္ၿပီးလားကတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေတာေတာင္ထူထပ္သျဖင့္ ရွိဆက္ခ်ီတက္ရန္ အနည္းငယ္ၾကန္႔ၾကာနီသည္။ ျဖားက်သည္ႏွင့္ ဇီးဇာေခ်ာင္းကိုျဖတ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတပ္မ်ားက ေခ်ာင္းဖီလာစခန္းကို စြန္႔ခြာၿပီးျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ျမန္မာတပ္မ်ားက ေျမာက္ဦးေတာင္ဖက္ (၁၀) မိုင္အကြာ မဟာထီးတြင္ တပ္စဲြထားသည္။ ေလာင္းၾကက္ေခ်ာင္းက ဘက္သံုးတန္ကာဆီးထားသည္။ ကမ္းေထာင္းက ေစာက္သည္။ ေတာင္ကုန္းက ခံတပ္ျဖစ္နီသည္။ ျမန္မာတပ္စိပ္တစိပ္က ၿဗိတိသွ်တပ္ႏွင့္ရွိဆိုင္ တဖက္ကမ္းတြင္ တပ္စဲြထားသည္။ (၂၇) ရက္နိ မိုးထက္ေစာေစာၿမံဳစဲသည္ႏွင့္ တပ္မဟာ (၄၄) မွ တပ္ခဲြသံုးခဲြက တဖက္ကမ္းမွ ရန္သူအားစတင္တိုက္ခိုက္သည္။ ေျပာင္းအေျမာက္မ်ားစြာပစ္ေဖာက္ၿပီးေနာက္ ျဖားရီက်တြင္ ေခ်ာင္းကိုျဖတ္သည္။ ေနာက္ထပ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခုခံမႈ တစံုတရာမဟိဘဲ မဟာထီးကို သိမ္းပစ္ႏိုင္သည္။ ယခုအခါ ေျမာက္ဦးႏွင့္ခရီးမ်ားစြာ မကြာ၀ီးေတာ့ေပ။ ျမင္းတပ္ဖဲြ႕ကလည္း ျမန္မာမ်ား တန္းထားမ်ားကိုမဖ်က္ဆီးမွီ အခ်ိန္မွီေမာင္းႏွင္ထုတ္ႏိုင္လိုက္သည္။ မဟာထီးႏွင့္ ေျမာက္ဦး ေက်ာက္ခင္းလမ္းဟိသည္။ မတ္လ (၂၈) ရက္နိတြင္ ပရိန္သို႔ေရာက္သည္။ ပရိန္မွာ ေျမာက္ဦးသို႔၀င္ရန္ အရွိတန္းခါးေပါက္ႏွင့္ အနီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာမ်ားက ေပ (၃၅၀) (၄၅၀) အျမင့္ဟိေသာ ေတာင္တန္းတေလွ်ာက္ ကြက္ၾကားကြက္ၾကား ခံတပ္ခ်ထားသည္။ ေျမာက္ဖက္တြင္လည္း လူ (၃၀၀၀) ျဖင့္ တပ္စဲြထားသည္။ ျမန္မာတပ္စုစုေပါင္းအင္အားမွာ (၉၀၀၀) ခန္႔ဟိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ မတ္လ (၂၉) ရက္နိတြင္ ၿခီျမန္တပ္ရင္း (၅၄) မွ တပ္ခဲြတခဲြ ေျမာက္ဖက္ခံတပ္ကို စတိုက္ခိုက္သည္။ ဒုတိယၿခီျမန္တပ္မွ တပ္ခဲြ (၄) ခဲြ၊ (M.N.I) တပ္ရင္း (၁၀) ႏွင့္ (၁၆) မွ တပ္ခဲြ (၆) ခဲြ၊ ရခိုင္တပ္ခဲြတစ္ခဲြ ပူးေပါင္းပါ၀င္တိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ပထမပိုင္းတြင္ အက်အဆံုးမ်ားသည္။ အထိအခုိက္မ်ားစြာဟိသည္။ အရာဟိမ်ားစြာ အထိနာသည္။ သုိ႔ျဖင့္ ေရာ္ဘင္ဆင္ႏွင့္အတူလိုက္ပါလာေသာ ရခိုင္လူႀကီးမ်ားကိုေခၚယူ၍ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္မည္နည္း အႀကံမ်ားရယူသည္။ ေဒသခံမ်ားကေျပာသည္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္သည္ လူပ်ိဳလူရြယ္ျဖစ္ၿပီး အရုပ္လည္းလွသည္။ ပရိန္သွ်င္မ ျမသြင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္အားခ်စ္ႀကိဳက္နီသည္။ အထိအခိုက္အက်အဆံုးျဖစ္ရျခင္းမွာ ပရိန္သွ်င္မ ျမသြင္အား ဂရုမစိုက္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္လူႀကီးမ်ားအႀကံဥာဏ္ရယူၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘင္ဆင္မွာ ပရိန္သွ်င္မျမသြင္ႏွင့္ လက္ထပ္ပဲြျပဳလုပ္ရသည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ရျခင္းမွာ ရခိုင္တပ္သားမ်ားအား စိတ္ယံုၾကည္မႈ ရစီရန္ျဖစ္သည္။ ထိုသတင္းကိုၾကားသည္ႏွင့္ ျမန္မာမ်ားလည္း ေၾကက္ရြံ႕စီမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ လက္ထပ္ပဲြကို တရား၀င္ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေျမာက္ဦးသို႔၀င္ရန္ အဓိက လီသာေတာင္ခံတပ္ကိုတိုက္ရမည္ျဖစ္သည္။ မတ္လ (၃၁) ရက္နိ ညဥ့္ေမွာင္သည္ႏွင့္ လီသာေတာင္ခံတပ္ကို စတိုက္သည္။ တဖက္က အႀကီးအက်ယ္အေျမာက္ေျပာင္းမ်ားပစ္ေဖာက္၍ ဖိတိုက္နီစဥ္တြင္ တဖက္က ညတြင္ ေတာင္ထက္သို႔ခ်ီတက္သည္။ လေရာင္ရိပ္ရိပ္ဟိေသာ္လည္း ရန္သူမ်ားမရိပ္မိ။ ေနာက္နိမိုးထက္တြင္ အေျမာက္ႀကီးတလက္ကို ေတာင္ထက္သို႔ ထမ္းတင္ႏိုင္ၿပီးျဖစ္သည္။ ၄င္းအေျမာက္အကူျဖင့္ ထိုးစစ္ကိုပိုျပဳလုပ္လာႏိုင္သည္။ ျမန္မာမ်ား စိတ္ဓါတ္ဖရိုဖရဲျဖစ္ၿပီး ဒေယာမရ ထပိန္မရထြက္ၿပီးကတ္ရသည္။ ပရိန္သွ်င္မျမသြင္အား ေၾကာက္သည္လည္းတခ်က္ျဖစ္ႏိုင္သည္။

မတ္လ (၂၆) ရက္မွစ၍ ဒါဏ္ရာအနာတရရသည္မွာ (၂၁၃) ဦးျဖစ္၍ (၃၀) သီဆံုးသည္။ သံုးရက္ခန္႔မည္သို႔မွ်မတားျဖစ္ေသာ္လည္း ေလးရက္ေျမာက္တြင္ ျပည္သူမ်ားထံမွတစံုတရာ လုယက္ျခင္းျပဳလုပ္ျခင္း၊ သားမယားမ်ားအား က်ဴးလြန္ျခင္းျပဳလုပ္ပါက ႀကီးစြာအျပစ္ပီးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမိန္႔ထုတ္ျပန္သည္။ ထိုသို႔အမိန္႔ထုတ္ျပန္ၿပီးေနာက္ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးထြက္ၿပီးကုန္ေသာျပည္သူမ်ား ျပန္လာလတ္ကတ္သည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးေသာ္ ျမန္မာမ်ား အသီးသိမ္းတိမ္းေယွာင္ထြက္ၿပီးကုန္သည္။ ေနာက္ကလိုက္တိုက္ေသာ္လည္း လူ (၃၀၀) ခန္႔ေလာက္ရာ သီဆံုးဖမ္းမိရလိုက္သည္။ အမ္း၊ ဒလက္ဖက္သို႔တခ်ိဳ႕၊ ေလးၿမိဳ႕ေခ်ာင္းဖက္မွ ျမန္မာျပည္သို႔တခ်ိဳ႕ အသီးသီးထြက္ၿပီးလားကတ္သည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးေသာ္ ရမ္းၿဗဲကိုဆက္သိမ္းသည္။

ယမန္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္းပိုင္း၌ မာန္ေအာင္မွ တပ္အင္အား (၂၀၀) ခန္႔ ရမ္းၿဗဲေတာင္ပိုင္း ေအာင္လွျပင္၌ကမ္းတက္၌ ျမန္မာတပ္အမ်ားကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးလိုက္ႏိုင္ေသာ္လည္း တကၽြန္းလံုးအားသိမ္းပိုင္ျခင္းမျပဳလုပ္ခ။ မာန္ေအာင္၌ ေက်ာက္ခ်ထားေသာ ၿဗိတိသွ်သေဘၤာမွ ထြက္ၿပီးေသာျမန္မာ (၂) ေယာက္ကိုဖမ္းမိၿပီး ျမန္မာမ်ားအနီအထားကို သတင္းရယူႏိုင္လိုက္သည္။ ဇႏၷ၀ါရီလကုန္ပိုင္း (၂၉) ရက္နိတြင္ တပ္ရင္ (၄၀) မွ အင္အား (၄၅၀) ႏွင့္ အေျမာက္စစ္သား (၄၈) ေယာက္ မာန္ေအာင္၌ အင္အားျဖည့္တင္းလာသည္။ လီအလြန္တိုက္သျဖင့္ ေဖဖ၀ါရီလ (၂) ရက္နိမွ ရမ္းၿဗဲသို႔ဆိုက္ကပ္ႏိုင္သည္။ ေခ်ာင္းနဖူး၌တပ္စဲြထားေသာ ျမန္မာတပ္ႏွင့္တိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ပစ္ခတ္ၿပီးသည္ေနာက္ ျမန္မာမ်ားထြက္ၿပီးလားကုန္သည္။ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ထဲဖက္မွ ျမန္မာမ်ားအင္အားျဖည့္တင္းလာသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ဖက္မွ က်ဆံုး (၄) ဦး၊ ဒါဏ္ရာရ (၂၄) ဦးျဖင့္ သေဘၤာမ်ားဆိုက္ကပ္ထားရာသို႔ ဆုတ္ခြာပီးရသည္။ ေျမာက္ဦးကိုသိမ္းၿပီးသည္ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရာ္ဘတ္ဆင္က ရမ္းၿဗဲကိုသိမ္းရန္ (Brigadier General MacBean) အား အမိန္႔ပီးသည္။ ဧၿပီ (၂၂) ရက္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းအားျပန္သိမ္းေသာအခါ အခုအခံအနည္းငယ္ရာဟိသည္။ တကၽြန္းလံုးကို အလြယ္တကူသိမ္းပိုက္ရယူႏိုင္လိုက္သည္။ ေျမာက္ဦးက်ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းသတင္းရသျဖင့္ အားလံုးထြက္ၿပီးလားျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖင့္ တပ္တခ်ိဳ႕ကို သံတဲြသို႔ေစလႊတ္လိုက္သည္။ ျမန္မာမ်ားျပန္လည္တိုက္ခိုက္လာမည္ကိုကာကြယ္ရန္ ရိုးေတာင္တဖက္သို႔ခ်ီရန္ တပ္အင္အားစုေဆာင္းၿပီးေသာ္လည္း မိုးက်လာၿပီးျဖစ္သျဖင့္ အစီအစဥ္ကို ရပ္ထားလိုက္ရသည္။ မိုးတြင္းတြင္ ေျမာက္ဦး၌ တပ္သားအမ်ားအျပားနာမက်န္းျဖစ္ကုန္သည္။ အဓိက အဖ်ားႏွင့္ ၀မ္းေရာဂါအျဖစ္မ်ားသည္။ အင္အား (၁၅၀၀) ခန္႔ဟိေသာ ဥေရာပတပ္အင္အား ေမႏွင့္ စက္တင္ဘာလအၾကားတြင္ လူဦးေရ (၂၅၉) ဦးသီဆံုးသည္။ စက္တင္ဘာကုန္ပိုင္းတြင္ လူ (၄၀၀) ခန္႔ ဆီးရံုတင္ရသည္။ လူ (၈၀၀၀) ေထာင္ခန္႔အင္အားဟိေသာ အိႏၵိယတပ္မ်ားက ထိုကာလအတြင္း လူေပါင္း (၈၉၂) ဦးသီဆံုးၿပီး စက္တင္ဘာလကုန္ပိုင္းတြင္ လူေပါင္း (၃၆၄၈) ေယာက္ ဆီးရံုတင္ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ (Morrison) လည္း ရခိုင္မွရေသာမနာမက်န္းမႈေၾကာင့္ အဂၤလန္သို႔အျပန္ လမ္းတြင္သီဆံုးသည္။

Arakan and The First Anglo-Burmese War, 8124-25 by B. R. Pearn ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပသည္။

Friday, April 17, 2009

ရခိုင္ဇမ္းကဗ်ာမ်ား


ရခိုင္ဇမ္းကဗ်ာမ်ား

မယ္ႏွင့္ေမာင္
---------------
အထက္မွာရာေလ သံျဖဴ
ေအာက္မွာရာေလ ပ်ိဳင္ခ်ပ္
အလယ္ေဂါင္မွာ မွန္ေဘာင္သပ္လို႔
ေဗာဓပ္ေက်ာင္းမွာ
အပြင့္မွာရာေလ ၀ါ၀ါ
အညႇာမွာရာလည္း မဲမဲ
ပန္းမစင္ကို တင္မိခလို႔
ေမႏွင့္ေမာင္မွာ မေပါင္းရဘဲ
ကဲြရေရလား ပုေယ --။

ေဒဘ၀ီ ေဒဘ၀မွာ မေပါင္းရေသာ္လည္း
ေနာင္ဘ၀ီ ေနာင္ဘ၀မွာ ေပါင္းရလီေအာင္
တရိစၧာန္ အမွန္ရာလည္းစင္စစ္
ငွက္လီလီေလ ငွက္ပင္လည္းျဖစ္ျငား
ေမာင္ကားၿဂိဳးဘို မယ္ကားၿဂိဳးမ
တလင္းရာမွာ ၀ဲကာက်ေက
စားရပါစီ ပုေယ --။

တရိစၧာန္ အမွန္ရာလည္းစင္စစ္
ႏြားလီလီေလ ႏြားပင္လည္းျဖစ္ျငား
တသွ်ိဳင္းတည္းထြန္ တျခံတည္းႏြား
တခံုးတိုင္မွာ ခ်ိဳင္ကာထားေက
စားရပါစီ ပုေယ --။

ဘုရားေပၚေက ကံ့ေကာ္ေတာသို႔
ေမယင္ယင္ ေမယင္ေသာ္လည္း
ေမေစာင့္နီေ၀
ေမာင္ယင္ယင္ ေမာင္ယင္ေသာ္လည္း
ေမာင္ေစာင့္နီမည္ --။

ဆီမီးရာေလ တတိုင္
ပန္းတခိုင္ႏွင့္ ပ်ိဳင္တခ်ပ္မွာ
ႏွစ္ေယာက္ထိုင္ေက တူၿပိဳင္ေလာင္းလို႔
ဆုေတာင္းကတ္မည္ ပုေယ --။

(ေက်ာက္ျဖဴနယ္မွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ရႊီခိုင္ျပည္အလြမ္း
------------------
ႏြီရာသီ
ဂိမၼာန္ရာလည္းေျပာင္းလို႔
တေပါင္းရာေလခ်ိန္ကူး
ရြက္ေဟာင္းညႇာႄကြီ
ရြက္သစ္၀ီေက ႏြီရတုမွာ
ပ်ိဳႏုလည္းသာယာ
ေဟမ၀ါမွာ
၀ဲကာရာလည္းက်ီးငွက္
သီးခ်က္ပြင့္ခ်က္ တႀကိဳင္ႀကိဳင္ႏွင့္
ဂႏိုင္ရာစံုစမ္း
နီညိဳညိဳေက ညနီခ်မ္းမွာ
ပ်ံသန္းက်ီးငွက္
တေၾကာ္ေၾကာ္ ေခၚႏႈတ္ဆက္လို႔
ဇရြက္ေကေလ တမန္
တညံညံေက ေခၚသံရာလည္းမစဲ
ဒိုးဒိုးေလ ဒုန္ဒုန္
ႏိုးႏိုးႏုန္ေက ဖိုးေခါင္ရာလည္းက်ဴးေက်ာ္
ေမာင္႐ို႕ေပ်ာ္ေက ရႊီခိုင္နန္းကို
လြမ္းမစဲဖြယ္ ပုေယ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ေမာင္ျပန္ဖို႔ယာ
-----------------
မိုးလင္းၾကယ္ႀကီး
ေရာင္ျဖဴလာ ထြက္ခါနီးလို႔
ၾကက္ႀကီးလည္းတြန္
မိုးေသာက္ယံ ေမာင္ျပန္ဖို႔ယာ --။

ေမာင္လားေရခါ
ဆံေကသာ ၿဖီကာေလွ်ာ့
ကန္ေတာ့လိုက္ပါ --။

ကတိုးတိမ္ စိုးရိမ္ေႏွာင္းလို႔
မေၾကာင္းၾကကဲ့ --။

ၿဂိဳးေခ်ၾကဴ
မပူလီကဲ့ --။

ငွက္ေတာ္ထိုး
မညိႇဳးလီကဲ့ --။

က်ီးကန္အာ
မရွာလီကဲ့ --။

ဥၾသေမာင္
ဖိုးေခါင္တေယာင္
မတလီကဲ့ --။

ခ်စ္ေတဆို ပ်ိဳႏွမကို
မွာခေရေႏွာင္း --။

ႏွစ္ေခ်ာင္းခ်ီ ဗြီလီယွက္
ရက္သေပါ့မွာ
ရႊီမ်က္ေတာင္ အသာမွိတ္
အိပ္ဟိလိုက္ပါ --။

အိမ္ေနာက္ဆို ေမာင္းကာေအာက္က
ေမအိပ္ရာကို ေမွ်ာ္ကာၾကည့္
ျပန္လွည့္လားယာ --။

ႏွစ္ေခ်ာင္းခ်ီ ဗြီလီယွက္
ရက္သေပါ့မွာ
ရႊီမ်က္ေတာင္ အသာမွိတ္
မအိပ္ႏိုင္ပါ --။

မတြိလီရ မျမင္ရလို႔
ကား႐ုပ္ပံု ဆယ္စံုခ်
႐ူပေဒ၀ါ နတ္ထံထံေလ
တူျပန္ခေက
ငယ္ကခ်စ္ေတ ခ်စ္ေမာင္ေမာင္ကို
ႀကိဳက္မ၀ပါ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


မွာလိုက္ရစီ
--------------
ေမ့သခင္မွာ ၾကင္ရာသက္ထား
ခ်စ္ေတသူ ျဖဴေခ်ာေခ်ာလို႔
ကိုယ့္ရည္းစားကို
မခ်စ္ဆို မလိုလို႔လား
မခင္ပံု မယံုစားလို႔
မအပ္၀ံ့လား --။

မခ်စ္ဆို မလိုမဟုတ္
ပ်ိဳေမေယမွာ ရီႊကိုလို
ဂုဏ္ကိုမက္လို႔
ခ်စ္ပါေရလား
ရႊီမလို လူကိုမက္လို႔
ခ်စ္ပါေရလား --။

ရႊီကိုမလို ဂုဏ္ကိုမမက္
ေမအပိ်ဳမွာ လူကိုမက္လို႔
ေမာင္လူပ်ိဳကို ယံုလိုေၾကာင္းႏွင့္
ေတာင္းထားဖို႔ယာ --။

မယံုရေရ ယံုရေရ
စကားႄကြယ္ေက ဟုတ္မည္ႏွမ
မိမၼဥာဏ္ ၀ကၤႏၲကို
ေၾကာက္ရပါေရ --။

လွလူေျပာင္ ေမာင္ကုသႏွင့္
ရူပ၀တီ ဥံဳဒ႑ီမွာ
ပံုသီတခ်က္
ခ်စ္ကၽြြမ္း၀င္ ၾကင္သူလက္ကို
ေက်ာက္မ်က္စိန္ပ်ံ
ရႊီျပည္တန္ကို အပ္ႏွံဖူးေၾကာင္း
ရွိထံုးပံု နိဂုဏ္းေဟာင္းကို
ေထာက္ဆေယၾကည့္ပါ --။

ပံုျပေရ ယံုဖြယ္စကား
႐ူပမယ္ေလ သူ႔လက္ၾကားက
ပုဏၰားဦးယူ အသဲဆူဗ်ာ
စိတ္ပူမဆံုး
ကိုယ္လိုရာ ရတနာကံုးကို
အဆံုးေယခ်လို႔
ကုသေမာင္မွာ ျဖစ္ပံုေၾကာင္းက
ေကာင္းယင့္လားေယ --။

မေကာင္းရာ ဖယ္ကာေယထားပါ
ေဘးကေယပါးလို႔
ကိုယ့္ရည္းစားကို အပ္ထားခပါ --။

ဂ႐ုဏာ မိတၱာသက္ပါ
စံုမက္ေသာ္လည္း
ရွက္စဖြယ္ ရႊီေငြအပ္လို႔
တေယာက္ေမ ပ်ိဳေမစစ္မွာ
မျဖစ္ႏိုင္ပါ --။

ခ်စ္ေတေယာင္ေယာင္
ႀကိဳက္ေယာင္ေယာင္ႏွင့္
အဂေယာင့္မွန္ ဧကန္က်က
ေနာက္ကိုေယဆုတ္လို႔
မဟုတ္မမွန္
အေကာက္ဥာဏ္ ၀ကၤႏၲမွာ
ပ်ိဳေမေယ အကယ္မွတ္လို႔
တပတ္ေကက်ေရ --။

အလွမဥၨဴ သရဖူ ျမင္သူသဲစဲြ
မက္မေျပ သက္ေရႊခဲကို
မခဲြ၀န္႔ပါ --။

ေျမႇာက္ေရပင့္ေရ ေျပာတတ္ေတ
လူလည္လူေနာက္
လူကၽြြမ္း၀င္ လူပင္ေပါက္လို႔
အေကာက္ကိုၾကံ
ခဲမွန္ဖူးေရ စာသူငယ္
ရြယ္႐ံုႏွင့္လန္႔
လွမယ္ပ်ိဳ ေနာက္ကိုတြန္႔လို႔
မခ်စ္၀န္႔ယာ
မရယာ လက္သာခ်ဖိ
သူမ်ားယူ လက္ပူတိုက္ပ်ာ
က်န္လိုက္ပတ္စီ --။

အသက္ထပ္တူ မျငဴစူ
ၾကည္ျဖဴသဲစဲြ
ခ်စ္ေတသူ ျဖဴပုလဲကို
ပီးပါလတ္မည္
သနားခ်စ္ခင္ မိတၱာ၀င္
ၾကင္ႏွမကို စိတ္ခ်ရစီ --။

စကားဆက္ဆံ လက္မခံ
ဖီဆန္ျငင္းလို႔ ခ်စ္ယင့္ႏွင့္ပင္
ေမအပ်ိဳ ရလိုေရးႏွင့္
ေျပာမိစြာရာ
ေမ့သခင္မွာ မွန္ကိုကိုးလို႔
စိတ္မဆိုးကဲ့ --။

သိုင္ေခါင္လည္းလြန္ ၾကက္လည္းတြန္
ေမာင္ျပန္ဖို႔ယာ
ေမစိတ္ေကသာေအာင္
ပဒုန္းေက်ာ္ လီေခၚေပါက္က
ေမာင္မ်က္ႏွာ ထြက္ခါငံု႔လို႔
ျပံဳ႕ျပခမည္ --။

ပုဆိုးေယကြက္ျပာ ကြက္တရာ
ျခဴျခာသတ္လို႔
နပ်ိဳးပင္ကို စုန္လီသတ္ေက
မိုးလင္းပတ္စီ --။

အာ႐ုဏ္တက္လာ ေရာင္ျဖဴလာလို႔
လူရာေလ ထစ
ခ်စ္ေတေမာင္မွာ အသေရရေအာင္
ျပန္ရဖို႔ယာ --။

ျပန္မည္ဆို ပ်ိဳေယႏွမ
ခ်စ္ေတေမာင္ေလ
ဆံစညိဳ ပ်ိဳေယမက
မွာလိုက္ရစီ
ညနီရီ နီဆီေရာက္ေအာင္
လားပါလီ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ဇမ္းဖဲြ႕ကတ္မည္
-------------------
အသက္ရွည္ လွေမရို႕ႏွင့္
နားမလည္ မေခ်ရို႕ႏွင့္
ေဒရက္ဆံု ေဒျပင္၀န္းမွာ
ဇမ္းဖဲြ႕ကတ္မည္ --။

ေက်ာင္းပါးကေတာင္
ရီႊေက်ာင္းေတာင္ ဖိုးေခါင္ႀကိမ္လံုး
တစိတ္ကာ လူမသံုးေက
အျမံဳမေလ --။

လီယင္ယင္ ဆားျပင္စမွာ
ယက္သဲ့ေဘာင္ ကိုင္ကာထိုးလို႔
ငါးယိုးေရလား --။

တရက္ရွာ နပ္စာမျပည့္
ထိုးေရကြန္ခ်ာ
ပုဇြန္ျဖဴ ေမမစားလို႔
ၿဂိဳးသားရွာခီ --။

ညြန္႔ဆယ္ပင္ တပင္ျပတ္
ေမာင္လက္ခ်ယာ ပုေယ --။

သစ္ခ၀ပ္ရာလည္း ပြင့္ျဖဴ
မအူရာလည္း ပင္ဖ်ား
အကိုင္းေခ်မွာ ငွက္၀ါနားေက
ရည္းစားဟိလား ပုေယ --။

ၾကက္သြန္ပင္ အသွ်င္မဲ့
ငွက္ဟသၤာ ပ်ံကာ၀ဲ
ရည္းစားမဟိ --။

သဲေသာင္သဲေသာင္ ေရႊသဲေသာင္
သဲေသာင္ထိပ္မွာ
ဗ်ိဳင္းေဟာက္ေကပိုင္ ငိုက္လို႔
တမန္းျပင္ ငါးကိုေခ်ာင္း
ရေၾကာင္းမျမင္ ေခ်ာေလ --။

ေခ်ာင္းဖ်ားပုစြန္ လိမၼာခံ
ပုဇြန္လိမၼာ ဗ်ိဳင္းအစာ --။

ေမာင္ႏွင့္ေမ အတူတူ
လူခ်င္းကဲြလို႔
စိမ္းကားေရလား ေခ်ာေလ --။

ပင္နန္းရိပ္ခို လွေမပ်ိဳေက
ရယ္ခ်ိဳျပံဳးျပံဳး သြားသႏၲာကို
ပု၀ါဖံုးလို႔ မ်က္လံုးပရိယာယ္
ခ်စ္ဖြယ္ေျပာလို႔
စကားခ်ိဳေရ ပုေယ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


တမ္းလႊဲဇမ္း
----------------
အေမာင္အေမာင္ တိုင္မွာေမွ်ာင္
အေမာင္ဇာကေရာင္ --။

သရက္ပင္ညိဳ ရြက္ရိပ္ခို
လူပ်ိဳေပါက္စ တန္းလႊဲက --။

ေက်ာက္စရစ္ေက တန္းတင္
လီရႊင္ေက သြတ္သြတ္
ပ်ိဳေမရီ ျပင္စိုင္ေကျဖတ္လို႔
ရီခပ္ေက ထြက္လာ
ဘူးပြင့္ရံ ၾကာတံပြင့္ကို
တဲြလို႔ပါ --။

လူျမင္ေက ရွက္ေတမခ်ိ
ဘူးပြင့္ရံ ၾကာတံပြင့္ကို
ရႊတ္ပါဖိ --။

ခယင္၀ါးရွည္ ခယင္၀ါးဖ်ား
တဆစ္ေခ်ကို ၿဖီလို႔ထြင္း
စံညႇင္းေက ပုလီ
လက္ဆယ္ေခ်ာင္းႏွင့္ ေျခာက္ေခ်ာင္းခ်ီ
ပုလီစံေက်ာ္
ေမ႐ို႕နီ အိမ္ေတာင္ဖက္က မႈတ္ပ်ာေခၚ
နာေပ်ာ္ေရလား
ေမ့အသံကို တပ္တပ္ေက ၾကားေရ --။

ေမ႐ို႕အိမ္ မီးလံုးလင္းလို႔
ခ်စ္ေတေမာင္မွာ မ၀င္၀ံ့ဘဲ
ျခံနားေက ေယာင္လို႔ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ေမတျပည္ ေမာင္တကၽြြန္း
---------------------------
အယင္ကခါ
ဗာရာဏသီေလမင္းႀကီး --။

ေရႊသမင္ အားတင္လိုက္ေက
ေတာနက္ကလြန္
လူ၀ံေလမႏွင့္
အေၾကာင္းဆံု ျငင္းခံုရာလည္းမလြတ္
နဖူးစာ ပါသည့္၀ဋ္ကို
ခၽြြတ္မကၽြတ္ယာ --။

ေမကားတျပည္ ေမာင္ကားတကၽြန္း
ျမစ္အလယ္ ပိုးျခည္တန္းေယာင္
စာကမ္းကတ္မည္ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


က်မ်က္ရည္
--------------
လျပာသို ခြာညိဳပြင့္သစ္
ေမာင္လူပ်ိဳ ေမမခ်စ္ေက
ေ၀းပစ္ဖို႔လား --။

ေမာင္လူပ်ိဳ ေမမခ်စ္
ေ၀းပစ္ေသာခါ
တဇာဇာ ငိုခါမ်က္ရည္
က်မ်က္ရည္ ဆည္မရလို႔
ေမာင္လွသက္ႏွံ ပ်ိဳေမာင္စံ
ေ၀ယံနန္းမွာ
ဘယ္ကိုကိုေလ ဘယ္ကိုေစာင္းလို႔
ဘယ္ေစာင္းမ်က္ရည္ --။

ညာကိုကိုေလ ညာကိုေစာင္းလို႔
ညာေစာင္းမ်က္ရည္ --။

သေပါ့ဖ်ာ မြိရာထက္မွာ
တံဘက္ျဖဴ ယူကာအုပ္လို႔
ကိုယ္သုတ္ရေရ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ဆုေတာင္းေရ
----------------
ရမ္းၿဗဲမာန္ေအာင္ ေက်ာက္ျဖဴသံတဲြ
စနဲရြာ ေခၚသည္ရပ္မွာ
ေစာမဲက်ီ တည္ေရဓါတ္ကို
ဖူးကတ္ခီမည္ --။

ဆီမီးတတိုင္ ႏွစ္ေယာက္ကိုင္
ပ်ိဳင္တေပါက္မွာ
ႏွစ္ေယာက္ထိုင္ တူၿပိဳင္ညႇိလို႔
ဆုေတာင္းကတ္မည္ --။

ဆုမေကာင္း
ဖ်က္ေတာင္းကတ္မည္ --။

ပန္းမစင္
ဖ်က္တင္ကတ္မည္ --။

မေကာင္းၾကံ ဖီးရန္မႈကို
ျပဳခလို႔လား --။

ပန္းမစင္
တင္ခလို႔လား --။

ဆုမေကာင္း
ေတာင္းခလို႔လား --။

ငွက္ေမာင္ႏွံ ပ်ံကာ၀ဲ
က်ိမ္ဆဲလို႔လား --။

သူ႔ရည္းစား
ခဲြခလို႔လား --။

သနားဖြယ္ ပုေခ်ေမႏွင့္
ေဒဘေ၀ ေဒဘ၀မွာ
မေပါင္းရေက
ေနာင္ဘေ၀ ေနာင္ဘ၀မွာ
ေပါင္းရလီေယာင္
ျမတ္စိေႏၲ ထံေတာ္ပါးမွာ
ဆုေတာင္းေရ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


အဆံုးစြန္
----------
၀ဲလီပ်ံလီ သံဂလီ
ပ်ံလီငွက္ခါး
ကိုင္းေဟာင္းက်ိဳးလို႔
ကိုင္းသစ္ရွာ
ရပါဖို႔လား
ေမစိုင္းစား --။

အဆံုးစြန္ေက
လက္ပံေယ ကိုင္းမွာ
နားဖို႔က်ေရ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ေရာက္လာလိမ့္မည္
---------------------
ခေမာင္းသံုးႀကိမ္ ေက်းသံုးႀကိမ္
သံဂလိမ္သံုးဆင့္
ေတာမွာ၀ီေက ဆင္ေ၀ပြင့္
ငံုးပန္းပြင့္ယာ --။

ယင္းပိုင္ခ်ိန္ခါ ထီးကိုကိုင္
ရြာစိုင္ေလွ်ာက္လို႔
ေရာက္လာလိမ့္မည္ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


လိုက္၀န္႔ဖို႔လား
-----------------
နပ်ိဳးရာေလ တပင္
ဂရင္ရာေလ တပုဒ္
ႏွင္းမႄကြီ လီမသုတ္
ဆင္ပုတ္ရပ္သို႔
ရည္မွတ္လာ ေျပာပါဖို႔လား
ခ်စ္ေတေမာင္ ေျပာစကားကို
ေမစိုင္းစားလား --။

သေဘၤာမာလိန္ ရီကိုခ်ိန္
မာလိန္သေဘၤာ
ေသာင္းေသာင္းေက်ာ္ ေဖာင္ေတာ္ဦးက
လက္မွတ္စာ ေမာင္ထုတ္ပီးလို႔
မလိုက္၀န္႔ပါ --။

အမိေခၚ ေနာင္ေတာ္ျမစ္ကို
မလိုက္၀န္႔ပါ --။

အဖေခၚ ေနာင္ေတာ္ျမစ္ကို
မလိုက္၀န္႔ပါ --။

ခ်စ္သူေခၚ
လူမတူ မယူျမစ္ကို
လိုက္၀န္႔ဖို႔လား --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ျပန္မရႊတ္
-----------
တခြန္းေခၚ အိုေလရႊီနား
ႏွစ္ခြန္းေခၚ အိုေလရႊီနား
သံုးခြန္းတက္မွာ
ေမာင္ေခၚသံ ညံညံၾကားလို႔
ဘုရားထူးေရ --။

ဘုရားဆို အလိုမဟိ
တရားဆို အလိုမဟိ
ပုေခ်ဆို အလိုဟိ
ေခၚမိစြာရာ --။

လပေကာင္းယာ
ေတာက္လီယာ
လာရာလာလတ္
ျပန္မရႊတ္ပါ ေမာင္းေမာင္ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


ႏြားလိုက္လားေရ
-------------------
ႏြားပတုန္းရာလည္း တဲြတဲြ
မိႏွင့္ဖမွာ မြီးစပ္ေတ
ႏြားေခ်ေနာက္က
မလိုက္ခင္ မိခင္ကဆဲ --။

ခေလာက္ကိုယူ ခ်စ္ေတသူ
ႏြားျဖဴေနာက္က
မကၠလာ နံမွာက်ိဳက္လို႔
ႏြားလိုက္လားေရ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)


စိတ္႐ူးေရ
------------
မိုးမင္းညိဳ
မရြာတခ်က္ ရြာတခ်က္
ေၾကာင္းပ်က္ေတေလ --။

ေမာင္လူပ်ိဳ
မလာတရက္ လာတရက္
စိတ္ပ်က္ေတေလ --။

ေခ်ာင္းျဖားရီ
ေခ်ာင္းရီတထူး
အညာခြင္ကို မ၀င္ဖူးေက
ျဖား႐ူးေရေလ --။

ညရီတလီ ညဥ့္ရီတထူး
ေမာင္လူပ်ိဳေလ
ေမ့အိမ္ေၾကာက္ကို မ၀င္ဖူးေက
စိတ္႐ူးေရေလ --။

(ရမ္းၿဗဲကၽြန္းမွ ဇမ္းကဗ်ာ)

ပူဆိပူဆာ
------------
ကိုင္းလီကိုင္းလိုင္း
သစ္ကိုင္းထက္မွာ ဗ်ိဳင္း --။

ဗ်ိဳင္းကားဇာဖို႔ နား႐ံု
ငါးျမင္လို႔ နားေရရာ --။

ငါးကဇာဖို႔ ေပၚ႐ံု
ရီေနာက္လို႔ ေပၚေရရာ --။

ရီကဇာဖို႔ ေနာက္႐ံု
ကၽြဲစိမ္လို႔ ေနာက္ေတရာ --။

ကၽြဲကဇာဖို႔ စိမ္႐ံု
ပိုးကိုက္လို႔ စိမ္ေရရာ --။

ပိုးကဇာဖို႔ ကိုက္႐ံု
မိုးရြာလို႔ ကိုက္ေတရာ --။

မိုးကဇာဖို႔ ရြာ႐ံု
ဖားေအာ္လို႔ ရြာေရရာ --။

ဖားကဇာဖို႔ ေအာ္႐ံု
ႃမြီမ်ိဳလို႔ ေအာ္ေရရာ --။

ႃမြီကဇာဖို႔ မ်ိဳ႐ံု
ပူဆိပူဆာ မနီသာလို႔ မ်ိဳေရရာ --။

(ဗိုလ္မင္းေထာင္မွ ဇမ္းကဗ်ာ)

Thursday, April 16, 2009

ေဒး၀န္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ျပည္သိိမ္းတိုက္ပဲြမွတ္တမ္း (အစ/အဆံုး)


ေဒး၀န္းေအာင္ေက်ာ္ရႊီ၏ကိုယ္တြိရခိုင္ျပည္သိိမ္းတိုက္ပဲြမွတ္တမ္း (အစ/အဆံုး)
-------------------------------------------------------------------------------
(ပင္း၀ါ၊ ေျမာက္ဦးသိမ္းတိုက္ပဲြ)

ေဇယ်ႏၲဳ။ ။ ေဗာဓိမည္ရ၊ မုနိႏၵသည္ေလာကသွ်င္၊ ေသာင္းရပ္ခြင္ဤလူ႔ၿမီ၊ ပြင့္လာဘိသည္၊ မုနိသမၺဳေဒ၏၊ သီဒါ၀ယ္သဲလံုးရွိ၊ ေဒြးပါဒေတာ္၊ စံုႏွစ္ေဖာ္ကို၊ ကၽြန္သာလက္ဦးပီး၍၊ ေၾကာင္းဦးေလွ်ာက္တင္ပါမည္၊ ေသာင္းဇမၺဴ၀ယ္၊ သွ်င္လူရီႊနားတည္ေလာ့။ မိစၧိမည္ေနာက္ရပ္သာ၊ အႏၵိယတိုင္းျပည္မသည္၊ ထက္မွာနတ္ဘံုသာသို႔၊ ျမစ္ဂဂၤါသီတာလည္း၊ သမုဒၵရာ၊ ေလးမ်က္ႏွာသည္၊ ပတ္ကာ၀န္းလွ်က္နီ၏။ ဘိလပ္ျပည္ၿမိဳ႕စႂကၠာ၊ အိမ္ရာစီသည္၊ ပဆာမင္းတံုေသာ္ကား၊ ထက္ေဒ၀ါဟန္မျပား၊ ေလးေယာက္ေမာင္ပင္၊ ေ၀ဟန္သွ်င္သည္၊ ဘံုခြင္မိုဃ္းသၾကားသို႔၊ သွ်င္မင္းမ်ားထံေတာ္၀ယ္၊ တရာ့တစင္း၊ ထီးေဆာင္းမင္း႐ို႕၊ မႄကြင္းခ႐ိုေသလွ်က္၊ ဘ႑ာေငြခန္႔ဇနာ၊ အဖူးလက္ေဆာင္၊ မ်ားေျမာင္ဆက္သြင္းပါ၏၊ မင္းျမတ္စြာအဏာႏွင့္၊ ကုလီကတၱာ၊ ရီႊၿမိဳ႕ေတာ္၀ယ္၊ ေဗာ္ေရာ္လာသတ္ကလည္း၊ ႏႈတ္သံျမအမိန္႔ေတာ္၊ ငါစိုးအုပ္သည္၊ အရွိေတာင္ဖက္၀ယ္၊ ေခၚတြင္ကာစစ္တေကာင္း၊ ၿမိဳ႕၀န္အရာ၊ ခန္႔အပ္ပါသည္၊ ၀ါေနာ္သပ္ဖေလာင္း႐ို႕၊ လွ်င္ေၾကာင္းစီလႊတ္ခါ၊ ၀ါေနာ္သပ္လည္း၊ မင္းျမတ္၏အာဏာႏွင့္၊ ခ်ီႄကြလွာတံုေပျငား၊ ဆိုက္ေရာက္ပါေသာ္၊ ၿမိဳ႕မွာမူးမတ္မ်ားႏွင့္၊ မ်ိဳးေလးပါးသူတကာ၊ မိမၼေယာက္်ား၊ တိုင္းျပည္သားမွာ၊ မိဘေရာက္ျပန္လာသို႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ကာစီရင္ျငား၊ မရမာသည္၊ ဘာသာစပ္တျခားႏွင့္၊ လိမၼျငားတတ္ပြန္သူ၊ အမီးပုစၧာ၊ ျပႆနာကို၊ က်ီေအာင္ေျဖမည့္လူဟု၊ ေတြးဆယူရွာေသာအခါ၊ ပြင့္သစ္ပန္းသြင္၊ ေမ့ထိပ္တင္သည္၊ သခင္ကိုေတြးေျမာ္၏။ ေခၚတြင္ကာလူအမ်ား၊ ေမာင္ေသာ္တလီ၊ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီသည္၊ သက္၀ီေမ့ထိပ္ထားကို၊ ေျမာ္ျမင္ျငားလူတကာ၊ ရင္၌မြီးသည္၊ သားႀကီးဟန္ပမာသို႔၊ ၿမိဳ႕၀န္သာ ေ၀ါေနာ္သတ္၊ ေမ့ခ်စ္ေမာင္ကို၊ စိတ္တြင္ေလာဘကပ္လွ်က္၊ မျပတ္ငါ့ထံမွာ၊ တိုင္းျပည္ကိစၥ၊ ဟူသမွ်သည္၊ တခုမက်န္ပါေအာင္၊ ေဆာင္ရြက္ကာနီရမည္၊ စားစရိပ္မွာ၊ တလေငြႏွစ္ဆယ္ကို၊ မျပတ္စီပီးမည္သာ၊ အာဏာခ်သည္၊ ရွိကေတာင္းဆုပါ၍၊ သကၠရာဇ္မွာေထာင္ျဖစ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ စြန္း၀ယ္ႏွစ္ခုႏွစ္၀ယ္၊ အခ်စ္ေမ့သခင္၊ စစ္တေကာင္းသည္၊ ဖေလာင္းမင္းရင္ျပင္၌၊ တိုင္းျပည္တြင္မႈကိစၥ၊ ေပၚထြက္ရာကို၊ ၿဖီေဖ်ာ္မိုးမစက၊ ယင္းမွာနီသူ႐ို႕မွာ၊ ရီခမိုးကို၊ ခ်မ္းခ်မ္းဖက္နီပါသို႔၊ ေပ်ာ္ပါးကာအသြယ္သြယ္၊ ခ်မ္းၿငိမ္းလွသည္၊ ထက္မနတ္ဘံုျပည္သို႔၊ ရႊင္စမၸါယ္နီၾက၍၊ ေမ့ခ်စ္ေမာင္ကို၊ နတ္လူသထာ၏ေလး။

နတ္လူသထာ၊ နီလွ်င္းပါသည္ယင္းခါတြင္၊ ေထာင္ေက်ာ္လွ်င္သကၠရာဇ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ စြန္း၀ယ္ငါးခုႏွစ္၀ယ္၊ ေခၚတြင္လိုက္သွ်င္မျဖဴ၊ ထိုကၽြန္းငယ္မွာ၊ ေစာင့္နီရဲမက္လူကို၊ ေအာက္သားမူသွ်မ္း႐ို႕သာ၊ ဆိတ္ဖာအိပ္ကို၊ ေခၚ၍သတ္ျဖတ္လာလွ်က္၊ အပိုင္သာခံလိုျငား၊ ရန္စရွာသည္၊ ယင္းမွာသွ်မ္းေအာက္သာ႐ို႕၊ ျပဳက်င့္ျငားထိုျခင္းရာ၊ (ဆက္) လာသတ္မင္း၏၊ မယြင္းရႊီနားေတာ္၀ယ္၊ ၾကားလီေသာထိုခါ၌၊ ကတ္တင္ေခၚမွတ္၊ ေဘးကာသတ္ႏွင့္၊ ၀ီသတ္ကိုေစလႊတ္ကာ၊ လြတ္လြတ္ထြက္ခ်ီႄကြလာ၊ စစ္တေကာင္းမွာ၊ လွ်င္ျပင္းေရာက္တံုပါက၊ ရခိုင္မွာမူးမတ္သား၊ ေအာင္ေက်ာ္ပန္းရႊီ၊ ေသာ္တလီသည္၊ ျပည္ဆီမႈရီးမ်ားကို၊ သိကၽြမ္းျငားေဆာင္ရြက္သူ၊ ၀ါေနာ္သတ္သည္၊ လြတ္လြတ္ပီးအပ္တံုက၊ ကာနယ္မွာသုပိလုင္၊ ဗဲကာသတ္ႏွင့္၊ ၀ိသတ္ကတ္တင္လည္း၊ ၀မ္းသာရႊင္အားႀကီးရ၊ ေမ့ခ်စ္ေမာင္ကို၊ ယူေဆာင္ခ်ီႄကြလားလွ်က္၊ ကာသတ္ကျပဳစုရာ၊ ဖေလာင္းခ်ိတ္မွာ၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါက၊ ဗဲကတ္သာလူသူမ်ား၊ တေထာင္ေက်ာ္ကို၊ ထိုခါစုေဆာင္းၾကားလွ်က္၊ ေခၚယူလားခ်ီလီခါ၊ သွ်င္မျဖဴႏွင့္၊ ငတ္ေမာ္ဆိုက္ေရာက္ပါက၊ တပ္ေတာင္တာစဲြကိုင္ျငား၊ ေမ့သက္သွ်င္သည္၊ ယင္းတြင္ျခေသၤ့လားသို႔၊ တေသာေသာနီၾကခါ၊ တလိုင္းေအာက္သား၊ သွ်မ္းအမ်ားသည္၊ ၿပီးလားျခံဳထဲမွာ၌၊ ပုန္းေယွာင္ကာနီလီျငား၊ တုမၿပိဳင္ဘဲ၊ ႐ိုင္႐ိုင္ေနာက္ဆုတ္လား၍၊ သွ်င္မင္းဖ်ားလာလတ္မည္၊ ၿမိဳ႕၀န္ဟူမွတ္၊ ေ၀ၚေနာ္သတ္ကို၊ လြတ္လပ္ေခၚတြင္ေပလွ်က္၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အထဲမွာ၊ လိမၼာေသာ္က၊ တတ္စြမ္းလွသည္၊ ရွိကေလာင္းမေဟာ္သို႔၊ ရဲစြမ္းရာဗႏၶဳလ၊ တူေသာသူသည္၊ ျပည္တြင္မႈးမတ္ကလည္း၊ ေခၚတြင္ၾကလူတကာ၊ ရာပသိန္သတ္၊ တုလြတ္ဖက္မဲ့သာတည္း၊ အမတ္ေတာ္ခ်ီလားလီ၊ ရန္ဟိရာကို၊ စင္ေအာင္ထိုးထြင္းလီေလာ့၊ ရခိုင္ျပည္တ႐ိုးမွာ၊ သွ်မ္းေအာက္သားသည္၊ က်ားရဲဟန္ပမာသို႔၊ စဲြလန္းကာမႊီေႏွာက္စား၊ လူ႔မိစၧာကို၊ ပါယ္ခြာႏွင္ထုတ္ျငား၍၊ အင္း၀စားသွ်င္ဘုရင္၊ လက္၀င္ပိုင္ထား၊ တိုင္းျပည္မ်ားကို၊ သိမ္းျငားယူခီက်င္လွ်က္၊ ငါ့ထံတြင္ဆက္ရမည္၊ ခ်ေတာ္ျပဳ၍၊ ယင္းကေစခန္႔ေပသည္၊ တိုင္းျပည္ရခိုင္သို႔ေလး။

ရခိုင္တိုင္းျပည္၊ ခ်ီလားမည္အမွန္သာ၊ ေဇာ္ေနေခၚဟရီသွ်ိန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမွာ၊ ရဲမက္ေတာ္ကို၊ ညီစြာစု႐ံုးၿပီးမွ၊ အေျမာက္က်ီဗံုးစၾကာ၊ မီးက်ည္တန္းကို၊ လွ်င္ျမန္ေဆာင္ခဲ့ပါ၍၊ ငါ့ေနာက္ေတာ္လိုက္ရမည္၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ေတာ္၀ယ္ႏွင့္၊ ခ်ေခၚေပတံုေသာခါ၊ ေလးပါးစစ္အင္၊ မြန္းဖ်င္ျပည့္မွ်ပါလွ်က္၊ ခ်ီႄကြလာတေသာေသာ၊ စစ္တေကာင္းမွာ၊ လွ်င္ေၾကာင္းေရာက္လာျငားက၊ ဗိုလ္လူမ်ားထားခပါ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ခ်ီႄကြလာလွ်က္၊ ငတ္ျမစ္ေမာ္သွ်င္မျဖဴ၊ ကၽြန္းတြင္တည္ျငား၊ တပ္အံုမ်ားကို၊ မင္းဖ်ား႐ႈေတာ္မူ၍၊ စံေပ်ာ္တံုနီေသာခါ၊ ေအာက္သားတမန္၊ နားခံေမာင္လံုးလာလွ်က္၊ စကားသာျပန္တတ္ျငား၊ အသနာလီကဒီ၊ ထိုကုလားႏွင့္၊ ေအာက္သားမ်ားလာ၍သာ၊ သည္တခါကို၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔မိုက္ပါ၏၊ ေစာင့္ရာနီသူ႐ို႕ကို၊ သတ္ျဖတ္ရာ၀ယ္၊ ခ်မ္းသာပီးခဆိုလွ်က္၊ တပ္ေတာ္ကိုႏႈတ္ပါလီ၊ သွ်င္မျဖဴကို၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ပိုင္သည္ဟု၊ ခါရံ၀ယ္တဆိုက္သာ၊ ျမန္မာမ်ိဳးသည္၊ ကူး၍မလားပါတည္း။ အမွားသာခံတံုျငား၊ ေလွ်ာက္ျခင္းရာကို၊ သခင္နားေတာ္ၾကားက၊ ထင္မွတ္ျငားကယ္ေကာင္းသာ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ရီႊႏႈတ္၀ါႏွင့္၊ တပ္ေတာင္တာအလံုးကို၊ ႏႈတ္သိမ္းယူ၍၊ လြယ္ကာခ်ီတက္ဆိုက၊ ေကာင္ေလာင္ဗိုလ္သူပီလုင္၊ ဗိုလ္လံုးသားသည္၊ ေသာေသာျပန္တက္က်င္၍၊ ပင္း၀ါခြင္ဖေလာင္းခ်ိတ္၊ ေရာက္ၾကလာသည္၊ ကမၻာၿမီလံုးထိန္႔မွ်၊ စု႐ံုးၿပီးနီၾကခါ၊ (ဆက္) ရခိုင္သားသည္၊ တျခားဇာတ္ဘာသာကို၊ သူရဲေတာ္သြင္းရမည္၊ ပြင့္သစ္ပန္းသြင္၊ ေမ့သက္သွ်င္ကို၊ ယင္းတြင္ဆင့္ဆိုေပလွ်က္၊ ကတ္တင္၀ယ္ပိန္းေကာ္သတ္၊ ႏွစ္ေယာက္စံုသည္၊ တိုင္ပင္စုေဆာင္းၾကပ္၍၊ ခန္႔အပ္ဘိထား၍ေပ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္တက္လားလီ၏။ ရခိုင္ျပည္လူ႐ို႕ကို၊ ေမ့သခင္သည္၊ ယင္းတြင္ေျပာေဟာဆိုလွ်က္၊ ကုလားလိုစဖာအိပ္၊ ငါးရာေက်ာ္ကို၊ ထိုခါစုေဆာင္းပီးက၊ (----)၊ ေသနတ္ျခင္းကို၊ မႄကြင္းမက်န္ပါေအာင္၊ ျပသကာသင္၍ေပ၊ ကတ္တင္ေခၚမွတ္၊ ပိန္းေကာသတ္လည္း၊ လွည့္ပတ္ကဇာတ္နီသည္၊ ရပ္ၿမီပင္း၀ါကေလး။

ရပ္ၿမီပင္း၀ါ၊ ကဇာတ္ပါ၍နီခါလွ်င္၊ ရခိုင္တြင္ေစာင့္နီျငား၊ အတြင္း၀န္သည္၊ ဧကန္သွ်မ္းေအာက္သားကား၊ ငယ္နာမေမာင္စံသာ၊ အခြန္၀န္သည္၊ ငေအာင္မာန္ခပါႏွင့္၊ ရခိုင္မွာ၀န္ျပဳသူ၊ ေမာင္စံေပ်ာ္လည္း၊ သည္ခါေကာင္းမည္ဟူ၏။ နားခံေတာ္ေမာင္လံုးေခၚ၊ စြန္းလြန္းဗိုလ္ႏွင့္၊ နားခံထားလီသတည္း။ စာရြီးေတာ္င၀ိုက္ေက၊ တလိုင္းေအာက္သား၊ သွ်မ္းကုလား႐ို႕၊ အမ်ားစုေဆာင္းေပလွ်က္၊ ပင္း၀ါၿမီအရပ္မွာ၊ တိုက္ခိုက္ရေသာ္၊ ငါတို႔ႏိုင္ရပါအံ့၊ အရွိမွာသွ်င္ဘုရင္၊ ၾကားလီျငားေသာ္၊ သူေကာင္းျပဳမည္ထင္၏။ တိုင္ပင္က်င္ေျပာေဟာျငား၊ ေနာက္မျမင္သည္၊ လူပင္သွ်မ္းေအာက္သား႐ို႕၊ အမွားမွားသူယုတ္မွာ၊ ဗိုလ္တပ္မ်ားႏွင့္၊ ႄကြလားခ်ီ၍လာက၊ ပုရိန္ရြာကုလားေပ၊ ဗိုလ္ငျဖဴလည္း၊ သည္ခါရပါမည္ဟု၊ ကၽြန္းအုပ္၀ယ္ရခိုင္သား၊ ငၿပီႀကီးလည္း၊ ေလာဘစိတ္ဟိပါမ်ား၍၊ အမ္းစားသားသာေက်ာ္ေ၀၊ ရႊီေငြဒၤဂါး၊ ကၽြဲႏြားကၽြန္ရမည္ဟု၊ မွတ္၍ေပသံုးေယာက္သား၊ ခ်ိတ္ခ်ိတ္ရယ္ကာ၊ ယင္းခါ၀မ္းႀကီးသာ၍၊ ကခုန္ကာၿပီး၍ေပ၊ ေအာက္သားေနာက္သို႔၊ ကပ္လွ်က္လိုက္လတ္သတည္း။ ပုန္းလွ်ိဳးေထြလာလတ္ေျမာက္၊ ေ၀လာေတာင္မွာ၊ မွန္စြာတပ္ရပ္ေရာက္က၊ ပါယ္လြန္ေျမာက္လားၾကခါ၊ ႐ုတၱနာသည္၊ ပလ’င္တပ္ဦးမွာ၌၊ ေစာင့္နီရာလုတၱင္သတ္၊ ကတၱင္ငယ္ကို၊ ယင္းတြင္ တိုက္ခြတ္ျဖတ္က၊ ညဥ့္လတ္သန္းေခါင္မွာ၊ ဘက္မမွ်၍၊ ဆုတ္လွ်က္လာၾကပါ၏။ ပင္း၀ါမွာပိန္းေကာသတ္၊ တပ္ဟိရာမွာ၊ ေပါင္းကာနီလွ်င္းၾကပ္က၊ ေအာက္သားသြတ္တလိုင္းမွာ၊ ကတ္တင္ေခၚမွတ္၊ ပိန္းေကာသတ္ကို၊ လိုက္၍တိုက္ျပန္လာလွ်က္၊ (-----)၊ ဟိရာရာကို၊ ေဖြရွာဖမ္းဆီးထား၍၊ သတ္ျဖတ္ျငားအလီလီ၊ မီးထင္းတိုက္ေလာင္၊ ကုန္ေအာင္ညက္ညက္မႊီ၏။ ပင္း၀ါၿမီဇရပ္တြင္၊ ရာဇာဖက္မွာ၊ တပ္မစဲြလုပ္က်င္လွ်က္၊ နီခါလွ်င္တံုကေပ၊ ဟာလဘင္းပင္း၀ါ၊ စုကၠရာႏွင့္၊ ငတ္ေမာ္အရပ္ၿမီ၌၊ ဟိပါသည္လူသူမ်ား၊ ခ်င္းႏွင့္ကယင္၊ ၿမံဳလွ်င္ဒိုင္းနက္စသား၊ ႏွမ္းေရြးသားခြင့္မပီးေပ၊ လင္းကဲေပါင္းစံု၊ သက္မူသွ်မ္းစုသည္တည္း၊ ေတာင္ၿမိဳငယ္အ႐ိုင္းမ်ား၊ ကုလားမရမာ၊ ၿပီး၍လာသည္၊ ကိုယ့္မွာသားမယားႏွင့္၊ တေသာေသာလာၾကရာ၊ စစ္တေကာင္းသည္၊ ဖေလာင္းမင္းနီရာသို႔၊ ေရာက္ၾကလာတံုၿပီးမွ၊ ခ်မ္းၿငိမ္းသာယာ၊ ဟိၾကပါသည္၊ ထိုခါတဲအံုခ်၍၊ ဆိုင္းေသာ္နီၾကခါ၀ယ္၊ ၀န္တင္ကၽြဲႏွင့္၊ တိုက္ကၽြဲေတာင္းလတ္ပါက၊ စုေဆာင္းကာရွာလွ်က္ေပ၊ လိုသည့္၀န္ကို၊ ယင္းမွာပီးဆက္သည္တည္း။ စံရွီေဖြကၽြန္းအုပ္ကား၊ ဖေလာင္းေသွ်သာ၊ က်ီစိုးအရာစား၍၊ ငွ၀ီျငားပီးလွ်က္ပင္၊ ၀န္တင္လွည္းကို၊ အုပ္ခ်ဳပ္၍စီရင္၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွ်င္မာရသွ်ိန္၊ ၀မ္းႀကီးသာ၍၊ ယင္းခါခ်ီမႊမ္းပီးလွ်က္၊ ရင္၌မြီးသားပမာ၊ လံုးလွပြတ္တန္၊ ေမ့သက္ႏွံကို၊ အမွန္ခ်စ္ႏွစ္ပါ၏။ (အဆက္ျပတ္)

ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရီႊစာႏွင့္၊ ရခိုင္မွာမႈးမတ္ကား၊ ေအာင္ေက်ာ္ပန္းရႊီ၊ ေသာ္တလီသည္၊ ငါ့ဆီေရာက္စီေသာဟု၊ ေခၚယူျငားလီေသာခါ၊ ပြင့္သစ္ပန္းသြင္၊ ေမ့သက္သွ်င္သည္၊ သခင္ေရာက္လီပါက၊ ၀မ္းပန္းသာအားႀကီးရ၊ ရင္၌မြီးသည္၊ သားႀကီးပင္မကတည္း။ ခ်စ္ျမတ္လွဆိုလွ်က္ေပ၊ ခုႏွစ္ဆက္သည္၊ ေကာင္းမႈဟိဖူးလီ၍၊ တြိၾကံဳသည္မွန္တည့္တည့္၊ ပြင့္ေလာင္းလွ်ာသည္၊ သခင္ဘုန္းေၾကာင့္တည္းေလး။

ဘုန္းေၾကာင္ဧကန္၊ တြိၾကံဳျပန္သည္အမွန္သာ၊ မင္းျမတ္စြာႏႈတ္ေတာ္က၊ ကုမၻဏီသည္၊ အသွ်င္ရီးကိစၥ၏၊ လိုသမွ်အကုန္ေပ၊ ႀကိဳးစားေဆာင္ၾကံလွ်က္၊ မွန္မွန္ထမ္းရြက္ေပက၊ ရခုိင္ျပည္ရကာလ၊ စိတ္ဟိရာကို၊ ထိုခါၾကံေတြးဆလွ်က္၊ လိုသမွ်အကုန္ေပ၊ ငါမစ၍၊ သူေကာင္းျပဳခမည္ဟု၊ ဟႃမြက္ေထြဆိုေသာခါ၊ ေမ့သခင္သည္၊ ယင္းတြင္၀မ္းႀကီးသာလွ်က္၊ ေနာက္ကိုသာေမွ်ာ္ေထာက္ထား၊ အခေမးနာ၊ သူကားေငြတျပားမွ်၊ မစားမယူပါ၊ လိုသရိကို၊ ထမ္းပိုးရြက္ေဆာင္ပါ၍၊ အရွိမွာရန္ငုမ္၀ယ္၊ ငါးရာလူကို၊ လွ်င္လွ်င္လႊတ္ခ်င္သည္ဟု၊ ဟႃမြက္ေထြဆိုလတ္ခါ၊ ေကာင္းရာလူကို၊ လြယ္ကူရြီးခ်ယ္ပါလွ်က္၊ ငါးရာသာရခိုင္သား၊ ေမ့သက္သွ်င္သည္၊ ယင္းတြင္ပီးတံုျငားက၊ လွီသေဘၤာႏွစ္စင္းမွာ၊ တင္ယူေဆာင္၍၊ လွ်င္ေအာင္လားလီပါ၏၊ ပညာေခၚလမ္းထြင္သား၊ ငါးရာလူကို၊ လြယ္ကူေတာင္းလတ္ျငားလည္း၊ ရခိုင္သားလူငါးရာ၊ ေဖာင္သာရွီကို၊ အႀကီးခန္႔အပ္ပါ၍၊ ဣသွ်ီကာကာတင္သတ္၊ ဣရာဇီကို၊ အကၽြန္လက္တည့္အပ္က၊ လြန္ခ်စ္ျမတ္၀မ္းႀကီးသာ၊ ရခိုင္သားသည္၊ ေဘးကပ္ငါးေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္၊ သူရဲေတာ္႐ို႕စီးနင္းရန္၊ လွီမ်ားအားလံုးစြာကို၊ စုေဆာင္းကာရွာ၍ေပ၊ ပြင့္သစ္ပန္းဟန္၊ ေမ့သက္ႏွံသည္၊ လွ်င္ျမန္ပီးအပ္သည္တည့္။ ရခိုင္ျပည္လားဖူးသူ၊ ကုန္းေၾကာင္းလမ္းႏွင့္၊ ရီေၾကာင္းလမ္းႏွစ္ပါးစံုကို၊ ျပႏိုင္သူပီးရမည္၊ ရခိုင္ျပည္ျခင္း၊ နီပံုခင္း၍၊ လွ်င္ျပင္းခုျပေပေလာ့၊ ဟႃမြက္ေထြဆိုလတ္ခါ၊ နီပံုခင္း၍၊ ခ်က္ခ်င္းျပသပါလွ်က္၊ လမ္းသိမွာထြန္းေပၚေ၀၊ ဖသက္ႏွံႏွင့္၊ ခ်ီးခံသတိုးေ၀ကို၊ ေခၚယူေထြတံုၿပီးခါ၊ ကတ္တင္ဟူမွတ္၊ ေဒါင္ေရာင္ေမာ္သတ္ကို၊ လြတ္လြတ္ပီးအပ္ပါက၊ ၀မ္းႀကီးသာအားပါးရ၊ သွ်င္မင္းႀကီးကို၊ ယင္းတြင္ခ်ီမႊမ္းၾက၏၊ ခုၿပီးမွငါလားမည္၊ ရဲဗိုလ္ပါလည္း၊ မၾကာခုစံုစီဟု၊ ဟႃမြက္ထြီဆိုေသာခါ၊ သိန္းသန္းကုဋီ၊ ဗိုလ္ၿခီအမ်ားလာလွ်က္၊ ၿခီရင္းတြင္စု႐ုံး၍၊ မ်ားဗိုလ္ပါသည္၊ မၾကာေရာက္လာ၏ေလး။

ေရာက္၍ဧကန္၊ ခ်ီတက္ျပန္မည္အမွန္သာ၊ မင္းျမတ္စြာႏႈတ္ေတာ္က၊ ေရာင္ဇေနာင္ကို၊ ယင္းတြင္အဏာခ်၍၊ သေဘၤာႏွင့္လွီ႐ို႕မွာ၊ သူရဲပ်ံသည္၊ အမွန္ရဲမက္ေတာ္လည္း၊ ဂုရာသာစီးရမည္၊ ေျပာင္းႀကီးဇ၀ါ၊ ဗံုးစၾကာကို၊ ယင္းမွာတင္ယူေပေလာ့၊ ကုန္းေၾကာင္း၀ယ္တစလား၊ ရထားျမင္းဆင္၊ လွည္းငင္၀န္တိုက္ႏြားႏွင့္၊ ရဲမက္မ်ားေထာင္ေသာင္းကို၊ ရခိုင္ဗိုလ္မွတ္၊ ေဒးသွ်ိန္သတ္သည္၊ မျပတ္တပ္ဦးခ်ီေလာ့၊ ေနာက္ရပ္ၿမီသူရဲေဖာ္၊ စပါအိတ္သည္၊ ဟိႏၵဳတ္သားနီသာတည္း။ (-----)၊ ျမင္းစီးမွာေမာင္းဂြတ္က၊ မီးက်ည္တန္ေခၚ၊ လက္နက္ေတာ္ကို၊ လွ်င္စြာယူေဆာင္ခေလာ့၊ ေသနပ္ႏွင့္လွဲကမံ၊ လက္နက္မ်ားကို၊ ပီးအပ္ႏွံ၍၊ ႀကီးစည္သံေဗာမႈတ္ကာ၊ ခရာထြက္သည္၊ တိမ္ထြတ္ထက္အာကာမွ၊ တီးမႈတ္လာဟန္မျပား၊ ေသာင္းဇမၺဴ၀ယ္၊ ထိန္႔ဆူေက်ာ္ႏွံ႕ၾကားမွ်၊ တေသာေသာခ်ီၾကခါ၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္၏ေနာက္ေတာ္၀ယ္၊ ပြင့္ေလာင္းလွ်ာေမ့ၾကင္စ၊ ကပ္၍ပါသည္၊ ဆံႁမႊာမယြင္းခြတည္း။ မႈးမတ္ကားအထဲမွာ၊ ဖဲြ႕ဒါႀကီးသည္၊ အေသာင္းအဒူလာႏွင့္၊ အေဟာဒါမာတဒိန္၊ အစီရင္ေထြ၊ တိုးေအာင္ႄကြယ္သည္၊ အကယ္ပါလွ်င္းလီ၏၊ တိုင္းရပ္ၿမီရခိုင္မွာ၊ ဒါးပိုင္ႀကီးသည္၊ ရွိကအမတ္ေတာ္၏၊ ရင္တြင္းေမွ်ာ္က်ဴး၍ဖြား၊ ထိန္႔ထိန္႔ဆူသည္၊ ဇမၺဴကၽြန္းလံုးၾကား၏၊ သားႀကီးကားအမ္းစားသာ၊ ေမ့သက္သွ်င္လည္း၊ ယင္းခါေနာက္တြင္ပါလွ်က္၊ ေခၚတြင္ကာတိမ္ၾကားဗိုလ္၊ မာလံုသတ္သည္၊ ရီေၾကာင္းခ်ီလီဆိုက၊ ေနာက္ေတာ္ကိုပါလီျငား၊ သိန္းသန္းဗိုလ္ၿခီ၊ အသၤခ်ီသည္၊ ၿမီ၀ယ္မြန္းမွ်လား၏၊ ခ်ီတက္ျငားလားလီခါ၊ စစ္တေကာင္းသည္၊ ျမစ္မကိုကူးပါလွ်က္၊ တက္လီေသာ္လက္၀ဲနား၊ ေဘာင္းဒြတ္ေတာင္ကို၊ ပါယ္ေယွာင္လြန္ေက်ာ္လားက၊ လက္ယာနားျပင္ႀကီးသာ၊ ေဖာက္က်ီစ်ီးကို၊ လြန္၍လားလီပါလွ်က္၊ ကန္ရွည္မွာဆိုက္မနား၊ ဟာလဘင္းေခၚ၊ စုကၠရာကို၊ လွ်င္စြာခ်ီတက္လားေသာ္၊ ရီကင္းနားဆည္ႀကီးသာ၊ ပတၱလီကို၊ ထိုခါဆိုက္ေရာက္ပါ၍၊ ပင္း၀ါရြာမေရာက္ခင္၊ ရခိုင္၀န္သာ၊ ေမာင္စံေပ်ာ္သည္၊ ယင္းမွာၾကားလီက်င္၏၊ သားေမာင္ပင္င၀ိုက္ေက၊ ငါ႐ို႕သက္သည္၊ အခုသီရမည္ဟု၊ ဖက္ယပင္းငိုၾကခါ၊ အတြင္း၀န္သည္၊ မွန္မွန္ၾကားလီပါ၍၊ ေၾကာက္၀ွန္ကာတုန္လႈပ္ျငား၊ မိုးဦးခါသည္၊ ဖားေသာ္ျမည္ေသာလားသို႔၊ တေသာေသာငိုလွ်က္သာ၊ တပ္လံုးသားသည္၊ ထြက္လားၿပီးလီပါက၊ ဖမ္းဆီးကာရွာမရ၊ တစစ္ေအာင္သည္၊ င႐ို႕အသွ်င္ဘုန္းေၾကာင့္ႏွင့္တည္း။ ခ်ီတက္ႄကြလိုက္လီခါ၊ ဖေလာင္းခ်ိတ္မွာ၊ လွ်င္စြာေရာက္တံုပါလည္း၊ ေတာင္ကိုသာေမွ်ာင္ကာလား၊ ရဲစုေခ်ာင္းလြန္၊ ခ်ီတက္ျပန္ေသာ္၊ အမွန္မတန္႔မနားတည္း။ ပန္းေမာ္ကားလက္၀ဲသာ၊ သင္းေပါင္းေခ်ာင္းကို၊ ပါယ္၍လြန္ခပါလွ်က္၊ ျမင္းမ်က္ႏွာေတာင္အနား၊ လားလီပါေသာ္၊ ငတ္ေမာ္ဆိုက္ေရာက္ျငားက၊ ရဲမက္မ်ားသိန္းဗိုလ္ပါ၊ ေညာင္းညာၿဖီလွ်က္၊ ဆိုင္းငံ့နီရပါသည္၊ ေမာင္ေတာတပ္မွာတည္းေလး။

ေမာင္ေတာတပ္မွာ၊ ဆိုက္ေရာက္ပါသည္ယင္းခါတြင္၊ ဥာဏလွ်င္ၿမိဳ႕စာရြီး၊ လက္၀ဲဖက္မွာ၊ တပ္မေတာ္ကို၊ ၿဖိဳကာထြက္၍ၿပီးလွ်က္၊ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီးတုန္လႈပ္ကာ၊ ေအာက္သားပ်က္သည္၊ လွ်ိဳ႕၀ွက္နီလီပါက၊ ယင္းေသာခါင႐ို႕သခင္၊ အေနာက္ငယ္ကို၊ လက္၀ယ္သိမ္းယူက်င္၍၊ အစလွ်င္ပဌမ၊ ေႏွာင္းေဖာ္ရႊီကို၊ ကၽြန္းအုပ္ခန္႔ပီးခလွ်က္၊ ခ်ီတက္ႄကြလားၾကခါ၊ အလယ္သညာ၊ ကုလားရြာမွာ၊ လွ်င္စြာေရာက္လီပါက၊ ယင္းတြင္သာဆိုက္မနား၊ ေက်ာက္ပန္းစြယ္ကို၊ လက္ယာပါယ္ေယွာင္ထားလွ်က္၊ တေသာေသာခ်ီၾကခါ၊ ျပည္ထိပ္မွတ္သည္၊ မယူနတ္ႀကီးေမာ္သို႔၊ ဆိုက္ေရာက္ခါတံုၿပီးမွ၊ မ်ားဗိုလ္ပါသည္၊ ယင္းတြင္တပ္ႀကီးခ်၍၊ တန္႔ရပ္ၾကနီေသာခါ၊ (-----)၊ သင့္ရာသားႏွင့္၊ မိမၼသားသူငယ္မ်ား၊ ဥပမာသည္၊ သားလင္ေရာက္လာျငားသို႔၊ ရႊင္ေပ်ာ္ပါး၀မ္းႀကီးသာ၊ (ဆက္) အဖူးလက္ေဆာင္၊ မ်ားေျမာင္ပို႔ဆက္လာ၏၊ ခ်ီတက္ကာတေသာေသာ၊ ဦးရာဇ္ေတာင္သည္၊ သွ်င္ပင္ဓါတ္ေရာက္ျငားက၊ အထြတ္ဖ်ားေစတီမွာ၊ တင္းခြန္ကုကၠား၊ မုေလးပြားကို၊ လွ်င္ျငားပူေဇာ္ပါလွ်က္၊ လားလီကတံုခါေပ၊ ကုလားပံုးကို၊ လက္၀ဲထားခသည္တည့္။ ဆင္ခံ၀ယ္ဆိုက္ေရာက္က၊ င႐ို႕သခင္သည္၊ ယင္းတြင္တပ္ဦးခ်လွ်က္၊ ကုလားကအေဟာဒါ၊ မာတဒိန္ကို၊ စာႏွင္စီလႊတ္ပါ၏၊ ေခ်ာင္းဖလာတပ္ထဲ၀ယ္၊ တလိုင္းေအာက္သား၊ သွ်မ္းအမ်ားကို၊ လွ်င္လွ်ားထြက္လားေစဟု၊ ၾကံကာေပနီေသာခါ၊ နင္႐ို႕မ်ားသည္၊ က်င္းက်င္းအကုန္စြာကို၊ ရဲမက္ေတာ္ဂူရာက၊ သတ္ျဖတ္မည္ဟု၊ အကယ္တည့္တည့္ေျပာ၍၊ ခုလွ်င္လွ်ားတုတ္ေႏွာင္မည္၊ တမန္လႊတ္လွ်က္၊ ေခၚပတ္ေျပာတံုေပလည္း၊ နားမလည္ေအာက္သားမွာ၊ ေကာင္းမည္ထင္ဗ်ာ၊ ယင္းတြင္တြင္းတူးပါလွ်က္၊ ႄကြက္ဟန္သာနီတံုျငား၊ စာရြီးႀကီးသည္၊ င၀ိုက္ေကႏွင့္၊ နားခံေမာင္လံုးမ်ား႐ို႕၊ အမွားမွားနီၾကခါ၊ င႐ို႕သခင္သည္၊ ယင္းတြင္မာန္ႀကီးပါ၍၊ ေဂၚမီေတာ္ေမာ္သတ္ႏွင့္၊ ေမာေဇာ္ကတ္တင္၊ ေသာက္သတ္လွ်င္လည္း၊ ခုပင္ခ်ီလားၾကဟု၊ ႏႈတ္သံျမခ်ခါ၀ယ္၊ ရီဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္၊ လွ်င္ေစာခ်ီတက္လီ၍၊ တိုက္ၾကၿပီးတံုေသာခါ၊ သွ်မ္းေအာက္သားသည္၊ ၿပီးျငားမလြတ္ပါတည္း။ နားခံေတာ္ေမာင္လံုးမွာ၊ လက္၀ါးေပါက္လွ်က္၊ ပုန္းေရွာက္ထြက္ၿပီးလီ၏၊ င၀ိုက္ေကစာရြီးမူ၊ ေအာက္သားမ်ားသည္၊ သဲဖ်ားႄကြီလႈပ္တုန္မွ်၊ အငတ္မႈမစစ္သာ၊ လင္းကဲအသြင္၊ ေတာထဲ၀င္၍၊ ယင္းတြင္ၿပီးလီပါက၊ ေခ်ာင္းဖလာတပ္ႀကီးကို၊ ဘုန္းေတာ္အားႏွင့္၊ လွ်င္လွ်ားတိုက္ခိုက္ၿဖိဳသည္၊ ၿငိဳးသိုစကားေၾကာင့္ေလး။

ၿငိဳးသိုမွန္စြာ၊ တိုက္ၾကပါသည္ယင္းခါတြင္၊ အုန္းတပင္တပ္မမွာ၊ မိုးေကာင္းဗိုလ္ႏွင့္၊ ငေခ်းၾကားလီပါက၊ ေၾကာက္၀ွန္ကာတံုလႈပ္ျငား၊ တပ္လံုးသူသည္၊ ေဆာင္းတြင္ခ်ဳပ္ထားငါးသို႔၊ သီမိေမာအသြယ္သြယ္၊ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီး၍၊ ထြက္ၿပီးၾကလီ၏။ ခ်ီတက္ေပင႐ို႕သခင္၊ ကၽြဲျခံေတာင္မွာ၊ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္က်င္က၊ မ်ားလူသွ်င္ရဲမက္ေတာ္၊ ကၽြဲႏြားေတာင္းလတ္ပါသည္၊ ပြင့္ေလာင္းလွ်ာေမ့သခင္၊ ရခိုင္ျပည္၀ယ္၊ ဟိသည္လူမြန္းဖ်င္ကို၊ စုလံုးက်င္ေခၚေသာခါ၊ သလြန္ေတာင္ကို၊ စီရင္အုပ္ထိန္းပါလွ်က္၊ ကၽြန္းအုပ္သာငေရွာက္ေဖြ၊ ေတာင္ဖက္ကၽြြန္းကို၊ ထိမ္းသိမ္းစီရင္ေပ၍၊ ေဖာ္ရွီသည္ကၽြြန္းအုပ္ကား၊ ၀မ္းႀကီးသာ၍၊ လွ်င္စြာေရာက္လာျငားတည့္။ မူဇဲကကၽြန္းအုပ္သာ၊ ငေၾကာင္ၿပိန္းေတာ၊ လွ်င္ေစာေပါက္ခ်လာလွ်က္၊ စစ္ေတြမွာေကာင္းစံရႊီ၊ ေတာင္ရင္းကၽြန္းနီ၊ ေပၚထြန္း၀ီႏွင့္၊ ျပေသွ်၀င္းကၽြန္းနီ၏၊ ျပားကၽြန္းဆီအသက္ႏွံ၊ က်ိန္းရွိေနာက္မွာ၊ ကၽြန္းအုပ္ေမာင္သာၾကံလွ်င္၊ လာၾကျပန္တံုေသာခါ၊ ျပည္လံုးသားသည္၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာ၍၊ ဆိုက္ေရာက္လာတံုေပက၊ ေမ့ခ်စ္ေမာင္သည္၊ ယင္းတြင္အားႀကီးရ၏၊ လိုသမွ်ကၽြဲႏြားေပ၊ ဆန္ရီစပါး၊ ဆီပ်ားေထာပတ္မ်ားကို၊ ယူေဆာင္လာဆက္ပီးခါ၊ ခ်ီၾကရာတေသာေသာ၊ ပါးေတာ္ေတာင္မွာ၊ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္ျငားက၊ ေတာင္ထိပ္ဖ်ားအထက္မွာ၊ ေအာက္သားမ်ားကို၊ လြတ္လပ္ေမွ်ာ္ခီပါက၊ ရခိုင္သားစဖာအိပ္၊ တပ္မင္းျမေဖာ္၊ သုဗတာႏွင့္၊ ဂူရာႏွစ္ပါး၊ ဖိလွ်က္တိုက္သတ္ၿပီးတံုလီခါ၊ ပုခန္းဗိုလ္သည္၊ ေနမ်ိဳးသူရိန္သာတည္း၊ မကၠရာၿမိဳ႕သူႀကီး၊ မ်က္စိေျပာင္းျပန္၊ ထိပ္ဆံအသက္ၿပီးလွ်က္၊ ဟစ္ေၾကာ္ကၽြီးျမည္၍သာ၊ စိုက္စိုက္မတ္မတ္၊ တန္းလွ်က္ၿပီးလီပါသည္၊ ကိုယ့္ရြာေရာက္ေအာင္တည့္ေလး။

ေရာက္ေအာင္ကိုယ့္ရြာ၊ မကၠရာသို႔ၿပီးခါတြင္၊ ခ်ီတက္က်င္လိုက္လီခါ၊ ဇီးဇာျပင္မွာ၊ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္ပါက၊ ထိုဖက္မွာမဟာထီး၊ ငါးရေကာက္ေခၚ၊ ေခ်ာင္းနားေမာ္၀ယ္၊ ဟိသည္တပ္မႀကီးကို၊ ျမင္ကတ္ၿပီးတံုေသာခါ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မင္းသည္၊ လွ်င္ျပင္းခ်ီလားပါ၍၊ သူရဲေတာ္ဂူရာမ်ား၊ ေတာင္းေလာင္က်ီကို၊ အညီစိုင္သင့္ထားလွ်က္၊ လက္ယာနားျမင္းစီးသာ၊ ဟိႏၵဳတ္သာနီ၊ နီသည္လက္၀ဲမွာတည္း။ ရခိုင္သာတပ္ဦးက၊ ႀကီးစည္တီးကာ၊ ေဗာမႈတ္ပါသည္၊ သံ၀ါၿခိမ္းေမာင္းျငာလွ်က္၊ ခ်ီလားၾကတိုက္လီခါ၊ မဟာထီးမွာ၊ တပ္မ်ားကုန္ေအာင္စြာကို၊ ၿဖိဳဖ်က္ကာလႊင့္လီက၊ ေဇတဗိုလ္သည္၊ ၾကံရာရွာမရတည္း။ ပုခန္းကဗိုလ္မင္းသာ၊ သူရဲႀကီးမူ၊ တပ္လံုစိုးအုပ္ပါလွ်က္၊ ငိုၾကရာတေသာေသာ၊ က်ားကိုျမင္ေသာ္၊ သမင္ၿမိဳင္ေခ်ာင္ေတာက၊ ေၾကာက္၀ွန္ျငားတုန္လႈပ္ကာ၊ ေအာက္သားမ်ားသည္၊ မျပားယင္းပမာသို႔၊ ထြက္လားကာအသြယ္သြယ္၊ ေတာေတာင္ဦးဖ်ား၊ ၿပီးျငားပုန္းေယွာင္လီ၏။ ခ်ီႄကြၿပီးလားလီခါ၊ ေပါင္းတုတ္ျပင္မွာ၊ သခင္ဆိုက္ေရာက္ပါက၊ ဆိုင္းရပ္ကာဗိုလ္လူမ်ား၊ တပ္ေတာင္တာကို၊ ထိုခါၾကည့္႐ႈျငားက၊ ၿမိဳ႕အနားေတာင္႐ို႕မွာ၊ ေအာက္သားမ်ားသည္၊ မဲမဲျပဳတ္ျပဳတ္ဆာလွ်က္၊ ကြန္းစီးေခၚေပါင္း၀၀ယ္၊ ရခိုင္၀န္သာ၊ ေမာင္စံေပ်ာ္ႏွင့္၊ နားခံငကၽြတ္ေကတည္း။ င၀ိုက္ေကစာရြီးေတာ္၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးကား၊ ႀကီးၾကပ္အုပ္ျပဳပါ၏။ ပန္းဒေလ၀န္ေဟာင္းသာ၊ ေပါင္းကာစု၍၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္၊ တပ္စဲြရာၿမီကတုတ္၊ ေတာင္ထိပ္ထက္တြင္၊ ေတာေမ်ာက္သြင္သို႔၊ ေပါင္လွ်င္မဲပုတ္ပုတ္ႏွင့္၊ ဆစၧီ႐ုပ္ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္၊ အသားမဲမဲ၊ သြားၾကဲၾကဲသည္၊ ေဂါင္းလည္းစုတ္ခၽြန္းသြယ္တည္း။ ခြတ္သတ္မည္အဟန္ေယာင္၊ စာရြီးႀကီးေထြ၊ င၀ိုက္ေကလည္း၊ လက္ခုပ္တေဖာင္ေဖာင္ႏွင့္၊ ပုဏၰားေတာင္အထိပ္မွာ၊ ေခၚတြင္ၾကသည္၊ ညာဏေအာက္သားေသာ္ကား၊ တပ္ႏွင့္သာစီး၍ေပ၊ လီသာေတာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္အထိပ္၀ယ္၌၊ ဗိုလ္လုပ္သည့္ၿမိဳ႕အုပ္သာ၊ ေမာင္ဗ်ဲဟူျငား၊ သွ်မ္းေအာက္သားႏွင့္၊ ငပြင့္တပ္ဟိပါလွ်က္၊ ကခုန္ကာတေသာေသာ၊ သတ္မည္ေယာင္သည္၊ ဟန္ေဆာင္တကားကားႏွင့္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကားအတြင္း၀န္၊ ငေမာင္စသည္၊ ေနာက္ကပုန္းနီျပန္၏။ ေၾကာက္ျခင္းဟန္ျပင္မထုတ္၊ ၀သဲဖက္မွာ၊ ပုန္းေယွာင္ပါ၍၊ ထိုခါဥပါယ္ျပဳလွ်က္၊ စစ္မႈစီရင္၊ ေၾကာက္ဟန္ႀကီး၍၊ ေၾကာင္းလမ္းခုတ္ထြင္ျပန္၏။ ငေက်ာ္ဇံမုဆိတ္ရွည္၊ ျပည္လံုးသားကို၊ မႊီလွ်က္ဂုံးတိုက္သည္ကား၊ သတ္ရမည္ရခိုင္ကို၊ နိမပ်က္သာ၊ တိုးတိုးခ်ပ္ခ်ပ္ဆိုလွ်က္၊ မ်က္ႏွာလိုခံ၍ေပ၊ ၿမိဳ႕၀င္းထဲတြင္၊ ပုန္းလွ်က္၀င္ကာနီသည္၊ မွန္မွန္ၿပီးလို၍ေလး။

ၿပီးမည္ဧကန္၊ နီၾကျပန္သည္အမွန္သာ၊ ယင္းေသာခါင႐ို႕သခင္၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရႊီစင္ႏွင့္၊ ေတာင္ထိပ္တြင္တပ္မ်ားကို၊ ခဏခ်င္းႏွင့္၊ လွ်င္ေစာတိုက္ၾကဆိုလွ်က္၊ အာဏာကိုပီးေသာခါ၊ ေဇာ္ေနာ္ဟူၿပီ၊ မာရိသွ်ိန္သည္၊ ၿခိမ္းမဲတိုက္ေမာင္းေၾကာ္၍၊ ၀မ္းႀကီးသာအားႀကီးရ၊ ရဲမက္ေတာ္ကို၊ စိုင္ကာအသင့္ခ်လွ်က္၊ တီးမႈတ္ၾကအသြယ္သြယ္၊ ပုလီေစာင္းညႇင္း၊ ႀကီးနင္းစည္ပုတ္ေကႏွင့္၊ ခရာသည္ႏွဲသံေကာက္၊ စည္ႀကီးတီးကာ၊ ေဗာမႈတ္ပါသည္၊ ျပည္ရြာထိန္႔လန္႔ေခ်ာက္မွ်၊ တေယာက္တစစီ၊ ေအာက္သားတပ္ကို၊ နင္း၍တိုက္သတ္လီ၏။ လက္နက္၀ယ္ဗံုးစၾကာ၊ တခ်က္ပစ္ေသာ္၊ ထြတ္ဖ်ားထက္အာဏာသို႔၊ တက္လီပါတံုၿပီးမွ၊ သက္လတ္ပါသည္၊ အာကာမိုးေပါက္က်သို႔၊ ဆင္ျမင္းကလူသူမွာ၊ မွန္သရိကို၊ ထံုးပံု၏ဟန္ပမာသို႔၊ ႀကီမြကာသီဆံုးေပ်ာက္၊ မီးက်ည္တန္းသည္၊ အမွန္ထိုလက္နက္ကို၊ တခ်က္ပစ္လႊတ္ေသာခါ၊ တိမ္ကိုခဲြ၍၊ ၀ဲလွ်က္တက္လီပါ၏။ ထက္အာကာမိုးႀကိဳးသံ၊ သက္လာက်၍၊ မႊီလွ်က္သတ္ျခင္းဟန္ကား၊ ခုန္လႊားပ်ံ၀ဲကာကာ၊ ေခ်ာက္ေျမာင္ေတာင္ၾကား၊ ပုန္းလွ်ိဳးျငားလည္း၊ ၿပီးလားမလြတ္ပါတည္း။ သံုးရက္သာ၀ီ၀င္း၀င္း၊ တိုက္ၾကပါသည္၊ ေတာေတာင္ၿမီလံုးလင္းမွ်၊ တိုင္ပင္ျငားတနည္းမွာ၊ လီသာေတာင္ကို၊ ဦးေအာင္နင္းၾကပါဟု၊ ခ်လတ္ခါတံုေပက၊ ေဇာ္ေနာ္ေခၚမွတ္၊ ဇီရီသတ္သာ၊ လြတ္လြတ္ခ်ီလွ်င္းပါလွ်က္၊ ဂူရာသည္ရွိဦးတပ္၊ ေတာင္ေလာင္က်ိလည္း၊ ယင္းခါေနာက္ထပ္ကပ္၍၊ ညဥ့္တလပ္သန္းေခါင္တြင္၊ လီသာေတာင္ကို၊ လွ်င္ေအာင္တက္တိုက္က်င္က၊ မ်က္ေတာင္ပင္မခတ္မွီ၊ ၿမိဳ႕အုပ္ေခၚေထြ၊ ငေမာင္ေဗ်သည္၊ လြယ္လြယ္ၿပီးလားလီ၏။ ပုဏၰားဆီေတာင္ထိပ္မွာ၊ ေခၚတြင္ၾကသည္၊ ဥာဏေအာက္သားေသာ္ကား၊ ေၾကာက္၀ွန္ကာတုန္လႈပ္ျငား၊ ၿပီးလားလီသည္၊ အိမ္မွာသားမယားကို၊ ေစာင္းလွည့္ျငားမၾကည့္ခင္၊ ကိုယ့္အသက္ကို၊ လြတ္ေၾကာင္းၿပီးလီက်င္၏။ ကြန္းစီးလွ်င္ေပါင္း၀မွာ၊ တပ္တြင္ဟိျငား၊ သွ်မ္းေအာက္သားသည္၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္၊ ၿပီးလီခါတံုကေပ၊ ေမာင္စံေပ်ာ္ႏွင့္၊ နားခံငက်က္ေကတည္း။ င၀ိုက္ေကေမာင္ရဲသာ၊ ေလးေယာက္စံုသည္၊ ပူးတံုဖက္ၾကပါလွ်က္၊ ငိုၾကရာတသွ်ဳတ္သွ်ဳတ္၊ ၾကက္သိမ္း၀ွန္သည္၊ လိပ္ျပာထြက္လုတ္လုတ္တည္း။ ဆစၧီစုတ္ေမ်ာက္ရီငန္၊ သူငယ္သားကို၊ ဖမ္းစားသည့္ဟန္သို႔၊ မ်က္ဆန္သာချပဴးျပဴး၊ ဆံပင္ဖားရား၊ ၀မ္းဖားဖားသည္၊ ၿခီကိုကားရားျပဳလွ်က္၊ ဖားျပဳတ္အသြင္၊ သွ်မ္းေအာက္သား႐ို႕၊ ၿပီးျငားက်င္သည္၊ ေငြေတာင္ေပါက္၀ကေလး။

ေငြေတာင္ေပါက္က၊ ၿပီးလားၾကသည္ယင္းမွသာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေခၚတြင္၊ ၀န္ငမင္သည္၊ သဲဖ်ားၾကသိမ္း၀ွမ္၍၊ အၾကံကိုရွာမရ၊ ၿပီးလားၾကသည္၊ ဘီလူးမတန္းခါးမွတည့္။ ပန္းစ်ီးေျမာင္းကိုလြန္၊ မိုးႀကိဳးဂ်ိဳင္ကို၊ စိုင္ကာလားလီပါလွ်က္၊ ၀က္ေခ်ာင္းသာပယ္လြန္ျငား၊ တက္လီပါေသာ္၊ ခ်င္းရြာေတာင္ၿခီနားက၊ ပုန္းလွ်ိဳးျငားကုတ္႐ႈတ္ကာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဧကန္၊ အတြင္း၀န္သည္၊ အမွန္ၿပီးလီပါက၊ ရွာၾကရာတေသာေသာ၊ ဂ်ီဒရယ္သည္၊ ဆတ္ငယ္ကိုယ္အလားသို႔၊ လမ္းစပ္ၾကားျခံဳထဲမွာ၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးကို၊ အလွ်င္ဖမ္းမိပါ၏၊ သကၠရာဇ္မွာတေထာင္ျဖစ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ စြန္း၀ယ္သွ်စ္ခုႏွစ္က၊ တန္းခူး၏လဆန္းမွာ၊ ဆယ့္ေလးရက္သည္၊ ေသာက္ၾကာနိတြင္သာတည္း။ တပို၀္ေက်ာ္နီထြက္၀ယ္၊ ရန္ခပ္သိမ္းကို၊ ေပ်ာက္ၿငိမ္းေအာင္ျမင္ေပက၊ ၀မ္းသာေထြအားရက်င္၊ ဓည၀တီ၊ ရခိုင္ျပည္ႀကီးတြင္၌၊ ပုရိန္ျပင္အထဲမွာ၊ ျမသြင္နတ္ကို၊ ပသပူေဇာ္ပါလွ်က္၊ ေကာင္းသည့္ခါနိရက္၀ယ္၊ ရဲမက္ဗိုလ္ပါ၊ လူတကာကို၊ ယင္းမွာစု႐ံုးစီ၍၊ ရခိုင္ျပည္ၿမိဳ႕ထဲမွာ၊ ဘာသာေလွ်ာက္၊ ေျပာင္းမီးေပါက္သို႔၊ ပစ္ေျမွာက္ပူေဇာ္ပါလွ်က္၊ ေအာက္သားသာပိုင္ကာလ၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ နန္းသက္ေဖာ္၍၊ ရႊီဂူေစတီမဟု၊ ေခၚတြင္ထလူတကာ၊ တိုက္၀န္မင္းသည္၊ တည္ရင္းေစတီေတာ္ကို၊ ၿဖိဳဖ်က္ကာပစ္လွ်က္ေပ၊ ယင္းေတာင္ထိပ္မွာ၊ အိမ္ႀကီးေဆာက္လုပ္စီ၏၊ င႐ို႕ျပည္၀ယ္သွ်င္မင္းႀကီး၊ ေကာလိယရာဇာ၊ တည္လုပ္ပါသည္၊ သွ်င္ေတာ္မဟာထီးကို၊ ခ်ိဳးဖဲ့ၿပီးလႊင့္ပစ္ကာ၊ ေစာမြန္တည္ျပဳ၊ မင္းဗာလုပ္သည္၊ တံတိုင္းၿမိဳ႕၀င္းေတာ္ကို၊ ၿဖိဳဖ်က္ကာပစ္၍ေပ၊ သိုက္စာထြက္ကို၊ သွ်မ္းေအာက္သားသည္၊ လိုက္လွ်င္းျပဳၾကသည္တည္း။ ေနာင္ခါ၀ယ္တံုၿပီးမွ၊ ေမ့သက္သွ်င္ကို၊ ယင္းတြင္အာဏာခ်လွ်က္၊ ဂူရာႏွင့္ျမင္းစီးသာ၊ စဖာအိတ္သည္၊ နီဖို႔လိုင္းအိမ္ေတာ္ကို၊ ေဆာက္လုပ္ကာပီးရမည္၊ ေတာင္းလတ္ပါေသာ္၊ လြတ္လပ္ခန္႔ခဲြေပလွ်က္၊ ၀ါးသက္ေကႀကိမ္သစ္ပင္၊ ဗဲကပ္သားႏွင့္၊ လွ်င္ေစာေဆာက္လုပ္က်င္၏။ ရာေထာင္ပင္အိမ္မက၊ လုပ္ရပါသည္၊ ယင္းခါတဌာနတည္း။ ေခၚတြင္ၾကလူတကာ၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရႊီ၀ါႏွင့္၊ ဟႃမြက္ကာခ်လတ္သည္၊ ရမ္းျပည့္ၿမိဳ႕ႏွင့္၊ သံတဲြမာန္ေအာင္၀ယ္၌၊ ဟိနီသည့္ေအာက္သားကို၊ ေဇာ္ေနဟုမွတ္၊ မယ္ကာရီသတ္သည္၊ လြတ္လပ္တိုက္ခီဆိုက၊ ကတ္တင္ဗိုလ္ေမေဇာ္သတ္၊ သေဘၤာစီးကာ၊ ခ်ီၾကပါသည္၊ ျမစ္မွာစင္းခ်င္းစပ္မွ်၊ လြတ္လပ္သာခ်ီလား၍၊ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕မွာ၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီ၏ေလး။

ေရာက္ၾကဧကန္၊ တိုက္ၾကျပန္သည္အမွန္သာ၊ ယင္းေသာခါၿမိဳ႕၀န္ကား၊ ရဲစက္ေကသည္၊ ထို၀ယ္သွ်မ္းေအာက္သားလည္း၊ ေၾကာက္၀ွန္ျငားမၾကံသာ၊ ကိုယ့္မယားကို၊ လက္ဖ်ားဆဲြကိုင္က်င္လွ်က္၊ မ်ားတကာေဖာ္မရ၊ ႏွစ္ေယာက္တည္းပင္၊ ေတာထဲ၀င္၍၊ ျခံဳတြင္ပုန္းလွ်ိဳးၾကလွ်က္၊ တခဏနီေသာခါ၊ ေဇာ္ေနာ္ေခၚမွတ္၊ မယ္ကာရီသတ္သည္၊ ၀န္းပတ္ထားလွ်င္းပါ၏၊ ဖမ္းဆီးကာယူ၍ေပ၊ ႏွစ္ေယာက္စံုကို၊ လြယ္ကူရလီသည္တည့္။ သေဘၤာတြင္ေဆာင္ၿပီးခါ၊ ကုလီကတၱာ၊ ရႊီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ၊ လွ်င္စြာပို႔လီပါ၏၊ ရမ္းျပည့္မွာ၀န္ျပဳသူ၊ ေမာင္ယံကလည္း၊ အကယ္ၾကားလီတံုက၊ ေမာင္ဗ်ဲမူအခြန္၀န္၊ ႏွစ္ေယာက္လူသည္၊ တိုင္ပင္ျပဳၾကျပန္၏၊ အသတ္ခံနီးေသာခါ၊ ငါတို႔သက္သည္၊ ဆံုးပ်က္မည္ခႏၶာတည္း။ သူ႐ို႕သာမေရာက္ခင္၊ ၿမိဳ႕ႀကီးကိုလႊတ္က်င္လွ်က္၊ ထြက္၍ၿပီးၾကက်င္အံ့။ ေျပာတိုင္ပင္ျပဳၿပီးခါ၊ ေအာက္သားမိုက္သည္၊ ထြက္လားၿပီလီပါ၏၊ သံတဲြမွာတဌာန၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးဟန္၊ ငပန္းစံကို၊ လွ်င္ျမန္ခြတ္ထစ္ၾက၏။ ၿမိဳ႕၀န္ကားေရႊမန္းသာ၊ ေအာက္သားမ်ားသည္၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္၊ ေတာင္႐ိုးသာစီး၍ေပ၊ ၿပီးလားျငားသည္၊ အရွိႏိုင္ငံျပည္သို႔၊ ဖမ္းဆီးေဖြရွာမရ၊ သံုးၿမိဳ႕စံုကို၊ လက္၀ယ္သိမ္း႐ံုးရ၏။ ပိုးေလာက္မွ်တေကာင္ပင္၊ သွ်မ္းေအာက္သားကို၊ ေငါက္ေငါက္ေထာင္၍မျမင္တည္း။ ရခိုင္တြင္ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရီႊ၀ါႏွင့္၊ င႐ို႕ျပည္ရြာကၽြန္းမ်ား၀ယ္၊ တန္သည့္သူကို၊ အရာခန္႔အပ္မည္ဟု၊ ဟႃမြက္ေထြဆိုၿပီးခါ၊ အသီးသီးသည္၊ ကိုင္းေခ်ာင္းကၽြန္းမ်ားစြာကို၊ ကၽြန္းအုပ္သာေခ်ာင္းစားခန္႔၊ ပရန၀ါ၊ ထိုခါပီးဆင့္အပ္၏။ ေနာက္တထပ္အမိန္႔ေတာ္၊ ရခိုင္သားသည္၊ အမ်ားၿမိဳ႕ကၽြန္းရြာ၌၊ ဟိနီက်င္လူ႐ို႕မွာ၊ ေအာင္ေက်ာ္ပန္းရႊီ၊ ေသာ္တလီကို၊ ႏိႈင္းယွဥ္ဖက္မဲ့သာတည္း။ ငါ့ထံမွာျမဲခစား၊ အက်ိဳးေတာ္ကို၊ ၿပီးေအာင္ေဆာင္ရြက္ျငား၏၊ ပီကၽြန္းႏွင့္ယိုးကၽြန္းေပ၊ ဦးရစ္ေတာင္လည္း၊ ယင္းတြင္ပါလီစီေလာ့။ ပီေခ်ာင္း၀ယ္ေလးၿမိဳ႕သာ၊ ယိုးေခ်ာင္းနယ္လည္း၊ ထိုခါထည့္လိုက္ပါ၍၊ ကၽြန္းအုပ္သာခန္႔၍ေပ၊ သားစိုင္ၿမီးဆက္၊ မပ်က္စားရလီအံ့၊ ဟႃမြက္ထြီဆိုေသာခါ၊ ဖဲြဒါးႀကီးသည္၊ လွ်င္ေစာရြီးတံုပါလွ်က္၊ ပရန၀ါဆပ္ႀကီးခတ္၊ ငါးရြက္စာကို၊ ထိုခါခ်က္ခ်င္းအပ္က၊ ေမ့သက္မွတ္ပြင့္ေလာင္းလွ်ာ၊ ကၽြန္းေခ်ာင္းဖ်ားကို၊ သိမ္းျငားျပဳစုပါ၍၊ သင့္ရာရာအလံုးကို၊ ခ်မ္းၿငိမ္းသာယာ၊ မစပါသည္၊ ကိုယ့္မွာသားရင္းပမာသို႔၊ ရွိျပဳက်ိဳးကုသိုလ္ကံ၊ မိဘရပ္ၿမီရခိုင္ျပည္မွာ၊ လြယ္လြယ္ေရာက္လာျပန္၍၊ ေပ်ာ္စံပါးတေသာေသာ၊ မြီးမိခင္သည္၊ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမမ်ားကို၊ မျခားဆံတမွ်င္၊ ႏွံသည္သက္ကို၊ တရက္မကြာခ်င္ဘဲ၊ ႏႊဲေပ်ာ္ရႊင္နီၾက၏၊ ရွိသသၤာသည္၊ ၾကမၼာဘုန္းေၾကာင့္တည့္ေလး။

ဘုန္းေၾကာင္းဧကန္၊ နီၾကျပန္သည္အမွန္သာ၊ ယင္းေသာခါင႐ို႕သခင္၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရီႊစင္ႏွင့္၊ ဟႃမြက္က်င္ေျပာလတ္သည္၊ ရခိုင္ျပည္တြင္၊ ဇင္ပတၱင္ကို၊ ၿမိဳ႕၀န္ခန္႔အပ္မည္တည္း။ ရမ္းျပည့္၀ယ္ငါလားခါ၊ ဖဲြ႕ဒါႀကီးလည္း၊ မျပတ္ေနာက္ေတာ္မွာ၌၊ ခ်ီလားရာပါရမည္၊ ေအာင္ေက်ာ္ပန္းရႊီ၊ ေသာ္တလီသည္၊ ငါ့ဆီလိုက္ရမည္ဟု၊ ဟႃမြက္ေထြဆိုၿပီးခါ၊ ပတၱင္သတ္ကို၊ ၿမိဳ႕တြင္ထားလတ္ပါ၍၊ မိုးဃ္းပဲြေသာ္ေနာက္ခါ၀ယ္၊ စစ္ေတြကၽြန္းကို၊ ၿမိဳ႕ႀကီးတည္လုပ္ေပဟု၊ ေျပာဆိုေထြယင္းေနာက္မွ၊ သေဘၤာလွီတြင္၊ ၀န္ဆန္ပ်င္၍၊ အလွ်င္ခ်ီႄကြက၊ ေမ့ခ်စ္စယင္းေသာခါ၊ မနီရသည္၊ မင္းႀကီး၏အာဏာေၾကာင့္၊ မြီးေမေတာ္ရီႊႏို႔သွ်င္၊ အလွ်င္မြီးသည္၊ သမီးလွပန္းသြင္ႏွင့္၊ သားဦးလွ်င္ထြန္းေအာင္ေက်ာ္၊ ထြန္းပမည္ကို၊ ဖခင္ေအာက္မိကာႏွင့္၊ ေနာက္ေတာ္လားပါလီရာ၊ လားလွ်င္းပါေသာ္၊ ထိုမွ၀ံဘုိ၀၌၊ ဆိုက္ေရာက္ၾကလီေသာအခါ၊ လီသင္းဓုန္းသည္၊ မုန္တိုင္းဟန္ပမာသို႔၊ ထလတ္ရာတံုေပျငား၊ ရႊီႏို႔သွ်င္သည္၊ မိခင္ေခၽြးမမ်ားကို၊ ေအာက္မိျငားတကာကာ၊ တဆတ္ဆတ္သည္၊ မျပတ္လားလီပါ၍၊ ရမ္းျပည့္သည္ၿမိဳ႕၀ယ္သာ၊ အမ်ားမၾကာ၊ ယင္းတြင္ဆိုက္ေရာက္ပါက၊ မာန္ေအာင္ႏွင့္သံတဲြမွာ၊ ဟိသမွ်သည္၊ လူႀကီးလူငယ္ေသာ္ကား၊ ၀မ္းႀကီးသာအားပါးရ၊ လာၾကပါသည္၊ သၾကၤန္ပဲြမကတည့္။ ႐ိုတုတ္ကြအသြယ္သြယ္၊ င႐ို႕သခင္သည္၊ အသွ်င္ထံေတာ္၀ယ္၌၊ ခယေထြနီၾကခါ၊ တန္သည္သူကို၊ ယင္းတြင္ရြီးစီပါလွ်က္၊ ကၽြန္းေခ်ာင္းမွာအသီသီး၊ သူႀကီးအရာ၊ ခန္႔အပ္ပါသည္၊ ယင္းမွာဆတ္ခပ္ၿပီးလွ်င္၊ လြန္ခ်မ္းၿငိမ္းသာယာစြာ၊ ေလးၿမိဳ႕စံုကို၊ ညီေအာင္ျပဳလွ်င္းပါ၍၊ အရွိမွာအင္း၀ျပည္၊ သွ်င္ဘုရာင္ကို၊ ငါပင္တိုက္ခ်ီမည္ဟု၊ ေနာက္ေတာ္၀ယ္ျမဲမကြာ၊ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီႏွင့္၊ ဖဲြ႕ဒါးလိုက္ရပါအံ့၊ ဟႃမြက္ကာဆို၍ေပ၊ သံုးပင္တိုင္သည္၊ လွီယာဥ္သေဘၤာ၀ယ္၌၊ လက္နက္ေထြေျပာင္းဇ၀ါ၊ ေသနပ္မ်ားႏွင့္၊ ခဲယမ္းဗံုးစႂကၠာကို၊ စံုေအာင္သာယူ၍ေပ၊ မိငံုသတ္သည္၊ ယင္းခါပါလွ်င္းလီ၏။ ေအသွ်ိမ္ေသာ္ရာသတ္၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ ျမတ္ရာစီခန္႔လႊတ္သည္၊ ေဗတင္တတ္ပုဏၰားေတာ္၊ နံဒရင္ႏွင့္၊ အမွာေတာ္ရြီးသားသာတည္း၊ နားခံမွာငအုတ္ေက၊ သားမယားႏွင့္၊ မႄကြင္းယူလီသည္တည့္၊ ခ်ီတက္မည္တံုေသာအခါ၊ ေမ့ခ်စ္စသည္၊ ႏြမ္းလွ်စိတ္ဗ်ာပါႏွင့္၊ မြီးမည္ေတာ္ရီႊႏို႔သွ်င္၊ အိုယိုမစြမ္းႏွင့္၊ သားကိုတ႐ုက်င္၍၊ လြမ္းပူပင္တလွ်က္ေပ၊ ေရာဂါစီး၍၊ မခ်ိဟိလတ္မည္ကို၊ စိတ္တြင္၀ယ္တြက္လွ်က္သာ၊ မြီးမိခင္ကို၊ မျမင္ခရပါ၍၊ စီးၿဖိဳင္ကာမ်က္ရည္က်၊ စိတ္ဆာ၀ီသည္၊ လီပြီမုန္တိုင္းထသို႔၊ တမ္း႐ုတေအာင့္မိကာ၊ လွီသေဘၤာတြင္၊ ကၽြန္႐ို႕ေနာက္တြင္ပါ၏၊ ခ်ီလားရာယင္းကပင္၊ သီတာျမစ္ကို၊ လႊင့္ျငားတက္လားလီသည္၊ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာသို႔ေလး။

ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ၊ ထြက္လားပါသည္ယင္းခါတြင္၊ ကမ္းမျမင္သီတာမွာ၊ လိပ္ေက်ာက္ငါးမန္း၊ ႃပြန္းႃပြန္းေပါျပန္လာက၊ ငါးဆင္သာေရာက္လတ္မွ၊ ငါးေတာက္သူလည္း၊ ရီတြင္ၿဖိဳထိုးၾက၏၊ လင္းသွ်ဴကေပၚကာကာ၊ ရီမီးေက်ာင္းလည္း၊ ကိုက္မည္ခ်ည္းသာရွာလွ်က္၊ ျပင္သာမွာတဌာန၊ ပတ္ကာ၀န္းကာ၊ ရစ္ၾကပါသည္။ ထိုမွာလိပ္ငါးမန္းကို၊ ေဆာင္းရွားကားပ်ံ႐ုပ္ဟန္၊ ငါးဒရွည္မွာ၊ ရီတြင္ခုန္လႊားျပန္လွ်က္၊ ကဇတ္ဟန္သူ႔ဘာသာ၊ ငါးသဘင္ကို၊ ယင္းတြင္ျမင္ရပါ၏၊ ေ၀ဘူမွာစိုက္ကာေမ်ာ၊ တင္းက်ိန္ငယ္လည္း၊ ရီတြင္ငုတ္ကာစားလွ်က္၊ ဇင္ေယာ္ကနားပင္းသာ၊ ျမစ္လယ္ေၾကာ၀ယ္၊ ေသာေသာပ်ံ၀ဲကာႏွင့္၊ ႀကိဳးၾကာမွာတဌာန၊ အၿခီစင္းစင္း၊ လိုင္ၾကင္းၾကင္းႏွင့္၊ ခုန္ဆင္းခုန္ဆင္း၏၊ ရီငွက္မဟသၤာမွာ၊ ေမာင္ႏွံႏွစ္ပါး၊ တူစံုလား၍၊ ေတာင္ဖ်ားယွက္ျခံဳကာႏွင့္၊ အစာသာခြန္႔ၾကလွ်က္၊ လိုင္ခ်င္းယွက္တင္၊ ျမဴးေပ်ာ္ရႊင္သည္၊ ရီတြင္သဘင္ငွက္႐ို႕ကို၊ ေမ့ခ်စ္သက္ျမင္ေသာခါ၊ သားဦမိခင္၊ ငယ္ကၽြမ္း၀င္သည္၊ ယင္းတြင္မျမင္လာတည္း။ ျမစ္သီတာလႊင့္ကာလား၊ ဖီးဖိုးစိုင္လာ၊ ရံခါမေရာက္ျငားဘဲ၊ တလိုင္းမ်ားတိုင္းျပည္သာ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္၊ လွ်င္စြာေရာက္လီပါက၊ သူ႔ျပည္ရြာဌာန၀ယ္၊ ရီလည္းမတူ၊ စားမူရြံ႕ရွာဖြယ္ေၾကာင့္၊ ကၽြန္ေနာက္၀ယ္ပါသူမ်ား၊ စာကိုင္ေခၚေထြ၊ နားေပါက္ကယ္ႏွင့္၊ ေဖာင္ရွီမွာခိုင္းစသာ၊ တိုက္စိုးကားတိုးေအာင္ႄကြယ္၊ အုိးေဖာက္ကယ္သာ၊ စံရွီေဖာ္ႏွင့္၊ တြင္ေခၚငႄကြင္းေယတည္း၊ ကုလား၀ယ္မုန္သီးသာ၊ ဖဲြဒါႀကီးမွာ၊ ေယာက္ဖေတာ္တံုပါလွ်က္၊ ကာလနာလိုက္၍ေပ၊ တနိတည္းမွာ၊ က်င္းက်င္းစုေတ့သီ၏၊ အစံေယပ်ာဒါကား၊ လမ္းလားရာမွာ၊ ခႏၶာစုေတ့ျငားလွ်က္၊ ေခၚတြင္ထားလူတကာ၊ က်ီးပင္းရွည္မွာ၊ အကယ္ကၽြန္းအုပ္ေသာ္ကား၊ (-----)၊ ဒလဖက္မွာ၊ ဟိသည္တလိုင္းစု၀ယ္၊ ရႊင္ေပ်ာ္ျမဴးစားကာကာ၊ လင္ႏွင့္မယား၊ သမီးသားသည္၊ ေပ်ာ္ပါးနီျခင္းရာကို၊ ေမွ်ာ္ေခ်မိတုံကာ၀ယ္၊ ပန္းသြင္မိခင္၊ ငယ္ကၽြန္း၀င္ႏွင့္၊ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမငယ္ကို၊ ေအာင့္မိေခ်တံုေသာခါ၊ ကိုယ္တြင္အသက္၊ ထိပ္သို႔တက္၍၊ ေဇာသြီးျပန္လတ္ပါလွ်က္၊ ကာလနာယွဥ္း၍ေပ၊ အသက္လိပ္ျပာ၊ သူ႔ခႏၶာသည္၊ ယင္းခါထြက္လုဖြယ္တည့္၊ ျဖစ္လတ္ေပတံုေသာအခါ၊ အနိစၥႏွင့္ ဘုရားသာမပါဟု၊ တိုင္တန္းကာကိုးကြယ္မႈ၊ ဖီးခပ္သိမ္းသည္၊ ေပ်ာက္ၿငိမ္းခ်င္းခ်င္းကုန္က၊ ၿမိဳ႕ရန္ငုမ္ရပ္ကို၀ယ္၊ ပါယ္ေယွာင္ခ၍၊ ခ်ီတက္လားၾကလီသည္၊ အင္း၀ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ေလး။

အင္း၀ၿမိဳ႕ေတာ္၊ တက္လားပါသည္ယင္းခါလွ်င္၊ လက္၀ဲတြင္ဒလေပ၊ သရက္တပင္၊ ထိပ္၀တြင္၌၊ လွ်င္လွ်င္ဆိုက္ေရာက္လီက၊ ႄကြခ်ီတက္လီေသာခါ၊ လက္ယာနားမွာ၊ ရန္ကင္းစံရာသာတည္း၊ ေခၚတြင္ကာဓႏုျဖဴ၊ ပါယ္ေယွာင္၍ခ်ီႄကြလားလီမူကား၊ လက္၀ဲတြင္ဟသၤတ၊ ထို႔ေနာက္ပ်ံ႕ေအာင္၊ ပါယ္ေယွာင္ဆန္တက္လား၍၊ လက္ယာနားကမ္း၀၀ယ္၊ ေညာင္ဇရဲဟန္၊ နာမရန္ႏွင့္၊ ေရႊေတာင္ၿမိဳ႕ေရာက္လီ၍၊ လက္၀ဲနီျမစ္နားမွာ၊ ပုေတာင္းၿမိဳ႕ကို၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါက၊ တလိုင္းသာသွ်မ္းေအာက္သား၊ ကုတ္ကာ႐ႈတ္ကာ၊ ပုန္း၍လာသည္၊ ညဥ့္ခါသူခိုးလားသို႔၊ လမ္းစပ္ၾကားခရီးမွာ၊ ခိုးလွ်က္သတ္မည္၊ ဒရပ္လာတံုပါက၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းေတာင္ၾကား၊ သီေပ်ာက္မ်ားသည္၊ ရြံ႕ျငားမရပါတည္း၊ ထြက္၍လွ်င္ၿပီးလီခါ၊ င႐ို႕သခင္သည္၊ လွ်င္လွ်င္ခ်ီတက္လာလွ်က္၊ ျပည္ၿမိဳ႕သာေရာက္လီက၊ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ႏွင့္၊ ယင္းတြင္တြိကုန္ၾက၏၊ ေခၚတြင္ထလူတကာ၊ ၾကက္ေတာင္ဗိုလ္ဟု၊ နာမဟိုးဟိုးေက်ာ္လွ်က္၊ ေဇာ္ေနသာကမ္ရိသတ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္၊ တိုင္ပင္ေျပာေဟာၾကပ္လွ်က္၊ ႏႈတ္ကြမ္းဆက္နီေသာခါ၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္ဟု၊ နာမည္ေက်ာ္ေဇာပါ၏၊ ေမေဇာ္သာေဇာသွ်ိန္သတ္၊ တပ္ဦးဗိုလ္လည္း၊ ယင္းတြင္ေရာက္ျပန္လတ္က၊ စားေသာက္ၾကအလီလီ၊ ေပ်ာ္မႈဆင္၍၊ ယင္းမွာနီၾကေပသည္၊ ျပည္ၿမိဳ႕ရပ္၀ယ္တည့္ေလး။

ျပည္ၿမိဳ႕ရပ္မွာ၊ နီၾကပါသည္ယင္းခါတြင္၊ တလိုင္းလွ်င္သွ်မ္းေအာက္သား၊ မိမၼဗိုလ္သည္၊ ယင္းတြင္ေရာက္လာျငား၍၊ ျပည္ၿမိဳ႕ပါးအနီးမွာ၊ ရေသ့ၿမိဳ႕တြင္၊ တပ္မူစဲြျငားလာလွ်က္၊ လက္၀ဲမွာန၀င္းတပ္၊ ၀က္ထီးကန္၀ယ္၊ မွန္စြာတပ္ႀကီးရပ္၏၊ ကမ္းပါးစပ္ျမစ္နားမွာ၊ ဖိုးဦးေတာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္အထြတ္ခ်ာ၌၊ တပ္ေတာင္တာစဲြကာေပ၊ ေျမထဲၿမိဳ႕မွာ၊ တတပ္တည္လွ်က္နီ၏၊ ကခုန္သည္တေသာေသာ၊ ဟစ္ေမာင္းေၾကာ္၍၊ သံ၀ါၿခိမ့္သဲေအာ္လွ်က္၊ အမွားမွားေအာက္သားမွာ၊ ေကာင္းမည္ထင္လွ်က္၊ ယင္းတြင္နီၾကပါသည္၊ ကိုးေသာင္းသာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး၊ တပ္ဦးဗိုလ္ကို၊ ယင္းတြင္အာဏာပီး၏၊ ၿမိဳ႕အနီးသွ်မ္းတပ္ကို၊ လက္၀ဲေၾကာင္းသာ၊ တပ္ဦးခ်ီလီဆိုလွ်က္၊ လက္ယာကိုငါတက္မည္၊ ျမင္းစီးမ်ားမွာ၊ ေတာကပုန္း၍နီေလာ့၊ ေျပာၾကၿပီးတံုေသာခါ၊ ရဲမက္မ်ားႏွင့္၊ လွ်င္ေစာခ်ီတက္ပါ၍၊ တပိုေက်ာ္နီထြက္၀ယ္၊ သွ်မ္းတပ္ႀကီးကို၊ နင္းလွ်က္တိုက္ၾကလီက၊ ဂူရာသည္စာဖာအိတ္၊ ျမင္းစီးမ်ားသာ၊ ခြတ္ၾကပါသည္၊ လယ္မွာစပါးရိတ္သို႔၊ သွ်မ္းမႀကီးဗိုလ္လုပ္သူ၊ မိသွ်င္သဲသည္၊ နိစၥခႏၶာကုန္၏၊ နီ၀င္မူတပ္႐ို႕မွာ၊ ေအာက္သားမိုက္သည္၊ ၿပီး၍မလြတ္ပါတည္း။ ရဲမက္ေတာ္ဂူရာမ်ား၊ အသြယ္သြယ္သည္၊ ရွာေဖြတိုက္သတ္ျငားက၊ ၀က္ထီးနားတပ္ထဲနီ၊ ေအာက္သားမိုက္သည္၊ က်င္းက်င္းျမဳတ္လွ်က္သီ၏၊ မိုးဦး၀ယ္ေတာင္ထိပ္္မွာ၊ ဗံုးစႂကၠာကို၊ ဆင့္ကာလႊတ္လိုက္ပါက၊ ၿပီးေယွာင္ကာပုန္းမလြတ္၊ ေတာင္ၾကားေခ်ာက္ေျမာင္၊ ႏွမ့္ေအာင္ျဖန္႔လွ်က္သတ္၏၊ ေျမထဲရပ္တပ္ကိုေပ၊ ဂူရာမ်ားသည္၊ ၿပီးလႊားတိုက္သတ္လီက၊ ေၾကာက္၀ွန္သည္မခံခ်ိ၊ တပ္လံုးသူသည္၊ အလွ်င္ထြက္ပ်ာၿပီး၏၊ ရန္တစိမေပၚလာ၊ တပ္အမ်ားကို၊ လွ်င္ေစာႏိုင္နင္းပါသည္၊ ဘုန္းေတာ္အေၾကာင္းႏွင့္ေလး။

အေၾကာင္းဘုန္းေတာ္၊ ႏိုင္နင္းပါသည္ယင္းခါလွ်င္၊ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ေစတီႀကီး၊ ေရႊဆံေတာ္ကို၊ ယင္းမွာပူေဇာ္ၿပီးမွ၊ အသီးသီးခ်ီၾကခါ၊ မီးသေဘၤာသည္၊ ရီေၾကာင္းဆန္တက္ပါ၏၊ ကုန္းေၾကာင္းမွာတစလား၊ ႏွဲၿပီခရာ၊ ေဗာမႈတ္ပါသည္၊ ပတ္သာအၿငိမ့္မ်ားႏွင့္၊ ဆင္ျမင္းကားရထားသာ၊ အနႏၲသည္၊ ရြီတြက္မရပါတည္း။ သူရဲေတာ္သိန္းကုဋီ၊ ေလးပါးစစ္အင္၊ မြန္းဖ်င္ျပည္ထဲခ်ီ၏၊ လားၾကလီတုံေသာခါ၊ ကာမၿမိဳ႕ကို၊ လက္၀ဲထားခပါလွ်က္၊ လက္ယာမွာဆင္ေပါင္၀ဲ၊ သရက္ၿမိဳ႕သာ၊ လက္၀ဲမွာကို၊ ပါယ္ခြာေယွာင္ထားခလွ်က္၊ တသဲသဲခ်ီတက္ခါ၊ ပဌနဂို၊ တြင္ဆိုၿမိဳ႕ေရာက္ပါက၊ ဆိုင္းရပ္ကာတပ္ႀကီးခ်၊ မ်ားဗိုလ္ပါသည္၊ ယင္းမွာစု႐ံုးၾက၏၊ ေနာက္ဖက္ကျမစ္နားမွာ၊ မလြန္ၿမိဳ႕၀ယ္၊ ေအာက္သားတပ္ဟိပါလွ်က္၊ ပခင္းသာမင္းျမတ္ဖူး၊ ပသခ်င္လွ်င္၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ ညီေတာ္အထြီးဆံုးတည္း၊ ဗိုလ္မႈးႀကီးယင္းတပ္မွာ၊ က်ီ၀န္မင္းကို၊ အႀကီးျပဳပါလွ်က္၊ ေကာလင္းသာမင္းႀကီးေပ၊ တပ္မႈးရာကို၊ ယင္းတြင္ျပဳလုပ္သည္တည့္။ အာသံ၀ယ္တိုက္ခ်ီသူ၊ သီလ၀သည္၊ စစ္ကဲျပဳရတံုလွ်က္၊ နားခံမူယင္းေသာခါ၊ ေဇတဗိုလ္သည္၊ မွန္မွန္ျပဳလုပ္ပါ၏၊ စကားသာျပန္တတ္ျငား၊ ဒါ၀ိုက္ေကကို၊ အမွန္တည့္တည့္ထားလွ်က္၊ သူရဲကားယင္းတြင္သာ၊ တပ္သံုးတပ္မွာ၊ ငါးေသာင္းေလာက္ဟိပါ၏၊ နီၾကခါတံုေပ၊ မလြန္တပ္ကို၊ နင္း၍တိုက္ယူမည္ဟု၊ ၾကံၾကသည္တခါတြင္၊ မင္းျမတ္ဖူးက၊ တမန္စီလႊတ္က်င္၏၊ တပ္ကိုလွ်င္ဆိုင္းရပ္ပါ၊ အမီးပုစၧာ၊ ျပႆနာကို၊ ၿပီးေအာင္ေျဖၾကပါအံ့။ ေျပာတံုလာေသာခါေပ၊ ျမစ္လယ္ေၾကာတြင္၊ လွီေဖာင္ဖဲြ႕လုပ္နီ၏၊ ေအာက္သား၀ယ္က်ီ၀န္ႀကီး၊ ေကာလင္းမင္းသား၊ လွ်င္ေစာလာတံုျငားက၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးၾကက္ေတာင္ဖန္၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္လားမည္ၾကံက၊ ၾကည့္မ်က္မွန္တပ္ဦးကို၊ ေဇာသွ်ိန္းသတ္သည္၊ ေနာက္ထပ္လိုက္မည္ဆို၍၊ သံုးပါးဗိုလ္ေပါင္းၿပီးခါ၊ ျမစ္လယ္ေဖာင္မွာ၊ လွ်င္ေအာင္လားလီပါလွ်က္၊ ႏွစ္ဖက္သာမင္းစပ္ၾကား၊ ဒါ၀ိုက္ေကသည္၊ ထို၀ယ္ျပန္၍ေျပာ၏၊ ျမန္မာမ်ားကူး၍ေပ၊ ငတ္ေမာ္ရပ္က၊ အထက္ဖမ္းယူလီသည္၊ ရဲမက္ငယ္စဖာအိတ္၊ အမိရိကာ၊ ထိုမွာအဂၤလိပ္ကို၊ ယူေဆာင္ၿပီးပီးပါမည္၊ ဆယ့္ငါးရက္ႏွင့္၊ လိုသည္စရစ္ကို၊ ေျပလည္ေအာင္ပီးဆက္က၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔လွ်င္၊ လွ်င္ေစာဆုတ္လားၾကေလာ့၊ က်ဳပ္တို႔ကားေနာင္တခါ၊ ခိုက္ရန္မ်ားမျပဳလုပ္ပါဟု၊ ေျပာဆိုရာႏွစ္ဖက္သား၊ လက္၀ါး႐ိုက္ကာ၊ စာခ်ဳပ္ပါလွ်က္၊ မွန္စြာကတိထား၍၊ ပုဏၰားကားဆရာေတာ္၊ နံဒရင္မွာ၊ အမွာေတာ္ရြီးသာတည္း။ နားခံမွာငအုပ္ေက၊ အကုန္သူကို၊ ယင္းတြင္လႊတ္လိုက္ေပလွ်က္၊ မ်ားဗိုလ္ၿခီရဲမက္ေတာ္၊ ဆယ့္ငါးရက္ကို၊ ဆိုင္းငံေစာင့္နီပါသည္၊ ဥစၥာကတိႏွင့္ေလး။

ကတိသစၥာ၊ ေစာင့္နီပါသည္ယင္းခါတြင္၊ (ပီေပ်ာက္)

ဆင္ျမင္းသာလူသူက၊ တခ်က္မွန္ေသာ္၊ ဧကန္မရဏတည္း၊ မီးက်ည္ကားလက္နက္ေတာ္၊ တခ်က္ပစ္ေသာ္၊ ထြတ္ဖ်ားထက္အာကာသို႔၊ ပ်ံ၀ဲကာတက္လီျငား၊ သက္လတ္ပါေသာ္၊ တပ္မွာၿမီေခါင္းမ်ား၌၊ ရွာတံုျငားမႊီ၍သာ၊ သတ္လတ္ျငားသည္၊ လူ၏ဟန္ပမာသို႔၊ ဂူရာသာရဲမက္ကား၊ ေဇရာ၀တီ၊ ေခၚသည္ထိုျမစ္ဖ်ားကို၊ ကူးလားျငားလိုက္၍ေပ၊ ေအာက္သားတပ္ကို၊ ၀င္လွ်က္ခြတ္သတ္လီ၏၊ ညီေတာ္သည္မင္းျမဖံုး၊ က်ီ၀န္ႀကီးသာ၊ ထိုခါေတာမွာပုန္း၍၊ တပ္ျပတ္လံုးေအာက္သားမွာ၊ ကိုးကြယ္မရ၊ လြန္ေၾကာက္လွ၍၊ လွ်င္ေစာၿပီးလီပါက၊ တိုက္ၾကရာတခဏ၊ သံုးတပ္စံုကို၊ လြယ္ကူခ်က္ခ်င္းရ၏။ ခ်ီတက္လားၾကလီခါ၊ မေကြးၿမိဳ႕တြင္၊ လွ်င္ျပင္းေရာက္လီေသာ္ကား၊ ေနာက္ေတာ္ပါဖဲြ႕ဒါႀကီး၊ အေသာင္းဒူလာ၊ ထိုမွာေရာဂါစီး၍၊ မခ်ိယင္းၿမိဳ႕တြင္၊ မရဏသည္၊ နိစၥေရာက္လီက်င္၏။ လားလီလွ်င္၀က္မစြတ္၊ ေရနံေခ်ာင္းကို၊ ပါယ္ခြာခ်ီတက္လတ္မွ၊ လက္ယာမွာစေလၿမိဳ႕၊ လက္၀ဲဖက္ကမ္း၊ ဆင္ျဖဴကၽြန္းႏွင့္၊ က်ားဗင္းဆိပ္ကမ္း႐ို႕က၊ တေသာင္းေလာက္ေအာက္သားလွ်င္၊ စလင္းၿမိဳ႕တြင္၊ တပ္ႏွင့္ေစာင့္နီက်င္လွ်က္၊ ယင္းရပ္တြင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူ၊ မိဖုရားမွာ၊ ေမာင္ရင္းေတာ္သည္ဟူ၏။ ဇာတိမူေထာင္မႈးသား၊ ေယာက္ဖေတာ္ကို၊ သခင္ႀကီးဘုရားဟု၊ နာမည္ကားေမာင္အိုသာ၊ ေအာက္သားမိုက္သည္၊ မိမၼဟန္ပမာသို႔၊ သတင္းသာၾကားကာမွ်၊ စစ္မေရာက္ခင္၊ အလွ်င္ထြက္ၿပီးၾက၏။ ႏွမႏွင့္ေယာက္ဖသာ၊ ထံရင္းေတာ္ပါး၊ ေရာက္လီျငားေသာ္၊ ေၾကာင္းလွ်ားေလွ်ာက္ျခင္းရာကား၊ အယႈိတ္တက္ကာငို၍ေပ၊ ျပဴးတူးၾကက္တက္၊ ေအာင့္လွ်က္ထိုသည္ႏွယ္သို႔၊ တုန္လႈပ္ကာစီးယိုက်၊ ႐ႈံတြမ်က္ႏွာ၊ ေျပာလတ္ပါသည္၊ လွ်င္စြာၿပီးလီေတာ့လား၊ တိုက္သတ္ၾကဆိုင္ေသာခါ၊ ၿပီးမလြတ္ဘဲ၊ မခၽြတ္သီမည္သာဟု၊ တိုးတိုးသာခ်ပ္ခ်ပ္ေျပာ၊ ခ်ီးယိုပါသည္၊ ေအာက္ေပၚေဒါလွ်ားမ်ား၏။ လူးလဲျငား၀မ္းခဲကြန္၊ ခုခ်က္ခ်င္းသည္၊ ကာလနာလိုက္သည့္ဟန္သို႔၊ ျပဳလုပ္ျပန္ဥပါယ္သာ၊ ေၾကာက္၀ွန္ႀကီး၍၊ ယင္းမွာနီလွ်င္းပါသည္၊ ႏွမထံမွာတည့္ေလး။

ႏွမထံမွာ၊ နီလီပါသည္ယင္းခါလွ်င္၊ ခ်ီတက္က်င္လားလီျငား၊ လက္ယာဖက္မွာ၊ အနႏၵာဘုရားတည္း။ လက္၀ဲနားကမ္းစမွာ၊ တင္းက်ိေတာင္ဟု၊ ေခၚေဆာင္ဘုရားသာတည္း၊ လက္ယာမွာပုဂံၿမိဳ႕၊ ဆိုက္ေရာက္ေသာခါ၊ ယင္းမွာေအာက္သား႐ို႕က၊ ဘုန္းေတာ္တိုးအာမခံ၊ ေငြခြက္စဲြ၍၊ တပ္စဲြလွ်က္နီျပန္၏။ ဂူရာပ်ံရဲမက္ေတာ္၊ ျမင္းစီးမ်ားသည္၊ လိုက္၍တိုက္ၾကပါက၊ တေသာင္းေက်ာ္လူမက၊ သီပ်က္ပါသည္၊ ျမန္မာေအာက္သားကတည္း။ ထြက္ၿပီးၾကလီေသာခါ၊ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕တြင္၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါက၊ လက္၀ဲမွာျမစ္ဆိပ္ကမ္း၊ ပုခန္းႀကီးေခၚ၊ ၿမိဳ႕ကိုသာလွ်င္၊ ပါယ္ကာခ်ီလားဘိက၊ ေအာက္သားလွ်င္သီလ၀၊ ကူး၍လာကာ၊ ေျပာဆိုလာသည္၊ ျမင္းသာၿပိဳင္ကတ္စြဟု၊ အရွိကျမင္းကိုသာ၊ စိုင္း၍ၿပီးေသာ္၊ ငွက္သြင္လွ်င္လွပါ၏။ အေနာက္မွာၿမင္းတို႔၀ယ္၊ ၿပီးမလွ်င္သည္၊ ေနာက္ဖင္ကားရားနီ၏။ ထိုခါေထြတံုေပက၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္သည္၊ ယင္းတြင္မာန္ႀကီးထလွ်က္၊ ခုလွ်င္ေစာျမင္းယူခီ၊ ၿပိဳင္၍ယံႈးေသာ္၊ ျမင္းကိုယူၾကမည္ဟု၊ လက္၀ါးသည္႐ိုက္ၿပီးမွ၊ ငါးစီးျမင္းကို၊ ေအာက္သားမွာယူၾကလွ်က္၊ သူ႐ို႕ကျမင္းစီးသာ၊ ကသည္းမ်ိဳးကို၊ အစီးအပ္လွ်င္းပါ၏။ ယင္းေသာခါမ်က္မွန္ဗိုလ္၊ အိမ္ရာဇီသည္၊ ကတ္တင္ဖေလာင္းပ်ိဳကို၊ ေခၚ၍ဆိုျမင္းအပ္ကာ၊ ႏွစ္ပါးစံုသည္၊ အတူရပ္ၾကပါက၊ သိန္းဗိုလ္ပါလူသူမ်ား၊ ႐ႈၾကည့္ရာသည္၊ သဘင္ပဲြအလားတည္း။ ျမင္းႏွစ္ပါးစိုင္းၾကခါ၊ အိမ္ရာဇီသည္၊ အသွ်င္ျမင္းတံုေသာ္ကား၊ ထက္အာကာငွက္ပ်ံဟန္၊ ေအာက္သားျမင္းသည္၊ ႏြားလား၏သ႑န္သို႔၊ ေျပာင္းကာျပန္ေနာက္ကသာ၊ သံုးခါစိုင္းေသာ္၊ တခ်က္မမွီပါတည္း။ တစီးသာယံႈးတံုက၊ ေနာက္ထပ္ပါသည္၊ ထိုခါတစီးျပ၏။ စိုင္းျပန္ၾကလီေသာခါ၊ သံုးေခါက္လံုးကို၊ တခ်က္မႏိုင္ပါတည္း။ ေသာင္းေသာင္းေၾကာ္လက္ခုပ္ခတ္၊ ယံႈးသည့္ျမင္းကို၊ သိမ္း၍ယူတံုလတ္က၊ ေအာက္သားသြတ္အ႐ူးသာ၊ သီလ၀သည္၊ ရွက္၍ျပန္လားပါလွ်က္၊ စာခ်ဳပ္ရာကတိရက္၊ စိေရာက္ေသာခါ၊ ေငြေတာ္မပီးဆက္၍၊ ၾကန္႔ၾကာလွ်က္က်ဴးလြန္ခါ၊ ရာပသိန္သတ္၊ မင္းျမတ္ရီႊႏႈတ္၀ါႏွင့္၊ ေအာက္သားသာသွ်မ္းမိုက္မ်ား၊ ကတိမမွန္၊ လင္းျပန္လူပ်က္သားကို၊ တပ္ဦးကမ်က္မွန္ဗိုလ္၊ (-----)၊ ေအာင္ေက်ာ္ရႊီလည္း၊ ယင္းမွာလားခီဆိုလွ်က္၊ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ၾကက္ေတာင္ဖံ၊ ရဲမက္မ်ားႏွင့္၊ အသင့္ေစာင့္နီျပန္ဟု၊ ခ်လတ္ဟန္တံုေသာခါ၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္ႏွင့္၊ အကၽြန္႐ို႕အလံုးေသာ္ကား၊ လားၾကရာတံုကေပ၊ မလြန္တပ္မွာ၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီသည္တည္း။ ေအာက္သား၀ယ္က်ီ၀န္ႀကီး၊ ေကာလင္းမင္းကို၊ အယင္စကားမီး၏။ ထက္ကတိစာခ်ဳပ္မွာ၊ ပါသရိကို၊ အခုပီးအပ္ပါေလာ့။ မပီးေသာ္နက္ဖန္၀ယ္၊ နီတပိုတြင္၊ အမွန္တိုက္လာမည္တည္း။ ေျပာဆိုေပတံုေသာခါ၊ က်ီ၀န္မင္းသည္၊ ခ်က္ခ်င္းတုန္လႈပ္ပါ၍၊ ေၾကာက္၀ွန္ကာမခံခ်ိ၊ ငါးရက္ဆီကို၊ ငံ့ေတာ္ျပဳပါဖိေလာ့။ ထက္ကတိဟိတိုင္းကို၊ ျပည့္စံုေအာင္သည္၊ ကၽြန္တို႔ပီးမည္ဆိုက၊ မနာလိုျငင္း၍သာ၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္ႏွင့္၊ အကၽြန္႐ို႕ျပန္လာလွ်က္၊ ေလွ်ာက္ၾကလာေသာခါ၀ယ္၊ နက္ဖန္ရက္မွာ၊ လွ်င္ေစာတိုက္ၾကမည္ဟု၊ လက္နက္၀ယ္ဗံုးစၾကာ၊ မီးက်ည္တန္းႏွင့္၊ ရဲမက္မ်ားဗိုလ္ပါကို၊ အသင့္သာစီမံ၍၊ ထားလွ်င္းပါသည္၊ တိုက္မည္အမွန္တည့္ေလး။

တိုက္မည္မွန္စြာ၊ မိုးေသာက္ပါ၍ယင္းခါတြင္၊ တပိုလွ်င္နီတက္ခါ၊ ဗံုးလက္နက္ကို၊ တခ်က္လႊတ္လိုက္ပါက၊ ထက္အာကာ၀တိန္၌၊ ၀ရဇိန္အဟိန္၊ မိုးႀကိဳးထစ္သို႔၊ က်တံုလစ္ယင္းတပ္မွာ၊ လယ္စပါးကို၊ ၾကဲ၍ပစ္ျခင္းရာသို႔၊ (ပီေပ်ာက္)

(ရန္တပိုစာခ်ဳပ္အေၾကာင္း)

ခ်င္းတြင္းျမစ္တြိခါ၊ လက္ယာနားမွာ၊ တ႐ုတ္ၿမိဳ႕ဟိပါ၏။ ခ်ီတက္ေသာ္တံုကေပ၊ ရန္တပိုမွာ၊ လွ်င္စြာဆိုက္ေရာက္လီက၊ ယင္းတြင္သာတပ္မခ်၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္မွာ၊ လွ်င္စြာခ်ီတက္ႄကြလွ်က္၊ နီၾကေပတံုေသာခါ၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ ကၽြန္ရင္းအမတ္ေသာ္ကား၊ လယ္ကိုင္းသားၿမိဳ႕စားေပ၊ မင္းႀကီးမဟာ၊ မင္းလွသာလွ်င္၊ ေက်ာ္ထင္ဘဲြ႕နာမည္တည္း။ အတြင္း၀ယ္၀န္ႀကီးသာ၊ ေရႊခြန္၀န္မွာ၊ နာမည္ဘဲြ႕တံုေသာ္လည္း၊ မင္းမဟာမင္းလွေပ၊ သီဟသူဟု၊ ယင္းမွာေခၚၾကသည္တည္း။ နန္းေတာ္၀ယ္ေမာင္ရႊင္သာ၊ သံေတာ္ဆင့္လည္း၊ ယင္းခါပါလွ်င္းပါ၏။ ဆရာေတာ္ပါဒလီ၊ ဇိန္သတ္ကိုေပ၊ ရွိနီျပဳလုပ္ၿပီးလွ်က္၊ ေခၚယူၿပီးလာ၍သာ၊ မလြန္တပ္၀ယ္၊ အထက္စာခ်ဳပ္ပါကို၊ ခုယူပါေျပာ၍ေပ၊ ရီႊေငြဒၤဂါး၊ အမ်ားလက္ေဆာင္၀ယ္ႏွင့္၊ ဖမ္းလီသည္ဆာဖာအိပ္၊ အမိရိကာ၊ မွန္စြာအဂၤလိပ္ကို၊ အပ္ဆက္ၿပီးပီးမွသာ၊ ႏွစ္ဖက္သားသည္၊ လက္၀ါး႐ိုက္ၿပီးခါမွ၊ စာခ်ဳပ္ပါၾကလတ္သည္။ အကၠဗတ္ထြီ၊ ေ၀သာလီႏွင့္၊ အာသံၿမိဳ႕လွ်င္ေပတည္း။ မဏိပူရမွာ၊ ရွိမင္းေဟာင္းသည္၊ ဂဘိရသွ်ိန္ေသာ္လည္း၊ ျပန္လွ်က္သာမင္းျပဳက၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ ခိုက္ရန္မရွာရတည္း။ ထား၀ယ္ႏွင့္ရဲၿမိဳ႕၀ယ္၊ တနသၤာရီ၊ ေခၚသည္ဗိတ္ၿမိဳ႕၀ယ္ႏွင့္၊ သံရွင္၀ယ္ျမစ္ကိုမူ၊ နယ္ျခား၍သာ၊ ပိုင္လွ်က္ယူၾကတံုအံ့။ ရခိုင္ဟူၿမိဳ႕ဓည၊ ဒြါရာ၀တီ၊ ေခၚသည္သံတဲြစသား၊ ရမ္းျပည့္ႏွင့္မာန္ေအာင္သာ၊ ဆယ့္ႏွစ္ၿမိဳ႕ကို၊ ပိုင္ျခားသိမ္းယူပါအံ့။ က်န္ႄကြင္းရာၿမိဳ႕ကိုေပ၊ သွ်င္ဘုရင္ကို၊ ငါ႐ို႕ပီးခမည္တည္း။ စရစ္ေငြအတြက္မွာ၊ တကုဋီကို၊ အမွန္ပီးရပါအံ့။ ေလးပံုသာတပံုကား၊ ရန္တပို၀ယ္၊ ခုပင္ပီးအပ္ေလာ့ဟု၊ တပံုကားရန္ငုမ္မွာ၊ အခုနိက၊ ရက္ေပါင္းရြီတရာတြင္၊ ပီးတံုက်င္ေသာခါ၀ယ္၊ တႏွစ္တြင္းမွာ၊ တပံုသြင္းရမည္တည္း။ တပံုေငြေနာက္ပီးက၊ ရန္ပုစၧာကို၊ ေနာင္မရွာရဟု၊ ႏွစ္ဖက္ကမင္း႐ို႕သာ၊ ကတိထား၍၊ ယင္းမွာေျပာၾကပါသည္၊ တပ္မဟိရာတည့္ေလ။

တပ္မဟိရာ၊ ေျပာၾကပါသည္ယင္းခါတြင္၊ ခဲြ၀ီက်င္လီၾကခါ၊ ရခိုင္တိုင္းျပည္၊ သံတဲြနယ္ကို၊ ေခၚေထြလူတကာ႐ို႕၊ ေတာင္ခြင္သာေမာ္႐ံုထိ၊ ရခိုင္မင္းသာ၊ တည္လုပ္ပါသည္၊ မဟာေစတီႀကီးကို၊ မသိမၾကားကြန္၊ လယ္ကိုင္စားႏွင့္၊ က်ီ၀န္႐ို႕ေျပာၾကျပန္၏။ ပုသိမ္၀န္စီရင္စု၊ သံတဲြနယ္သည္၊ အကယ္ပင္မဟုတ္တည္း။ မပီးအပ္ပါ၊ ျငင္းခံုလတ္ေသာ္၊ ကၽြႏ္ုပ္ေျပာလွ်င္းပါ၏။ ေလးဆယ္သာေျခာက္ခုက၊ ရခိုင္ျပည္ကို၊ ေအာက္သားပိုင္လာလည္း၊ ပုသိမ္ကမရပါ၊ ေစတီႀကီးလည္း၊ ရခိုင္မင္းရာဇာက၊ တည္လုပ္ပါသည္၊ နယ္နမိတ္ျဖစ္ျခင္းဟန္ကို၊ အကၽြန္ေျပာလတ္ပါ၏။ ေစတီထိနယ္ကိုေပ၊ ရခိုင္ျပည္က၊ အပိုင္ရလွ်င္းစီတည္း။ အရွိျပည္အင္း၀မွာ၊ စဖာအိပ္သည္၊ သူရဲငါးက်ိတ္ေက်ာ္ႏွင့္၊ ကတ္တင္သာအိမ္ရာဇီ၊ ဗိုလ္တေယာက္လည္း၊ ေစာင့္၍နီအ့ံ။ ကုမၸဏီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ၊ ထားလိုက္ျငားေသာ္၊ ေအာက္သားငါးက်ိတ္ေက်ာ္ကို၊ မျပတ္သာေစာင့္နီလီ၊ စစ္ရန္မ်ားကို၊ မျပဳလုပ္စီဟု၊ သကၠရာဇ္သည္တေထာင္ျဖစ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ ခုႏွစ္ကယ္က၊ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ (၄) ရက္နိသည္၊ တပိုအခ်ိန္မွာ၀ယ္၊ ႏွစ္ဖက္ကားမင္းမ်ားေပ၊ စာခ်ဳပ္ထား၍၊ လက္မွတ္ခ်ၾကသည္တည္း။ ဘာသာ၀ယ္သူ႔စ႐ိုက္၊ ေျပာင္းဇ၀ါကို၊ ထိုခါသံဆင့္ပစ္လွ်က္၊ လက္နက္၌ဗံုးစၾကာ၊ မီးက်ည့္တန္းကို၊ အာကာေျမွာက္လိုက္ပါ၍၊ က်ဴးရစ္ကာပစ္တံုျငား၊ ထိန္႔ထိန္႔ဆူသည္၊ ဇမၺဴကၽြန္းလံုးၾကားမွ်၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျငားေအာင္ပဲြသာ၊ ဗင္တုတ္႐ုတ္မွာ၊ ကတ္တင္ဗိုလ္မင္းေသာ္ကား၊ ေခၚတြင္ကာသူ႔နာမ၊ ေလာေဗာသွ်ိန္တိန္ အိမ္ရာဇီကို၊ ယင္းခါစီလႊတ္ကလည္း၊ ကတ္တင္ႏွင့္ ႏွစ္ေယာက္သာ၊ အင္း၀ၿမိဳ႕မွာ၊ လွ်င္ေစာေရာက္လီပါ၏။ နန္းေတာ္သာေရာက္လီက၊ သွ်င္ဘုရင္မွာ၊ နီရာတိုင္းႀကီးမ၌၊ တံဆိပ္ႏွင့္ခတ္ႏွိပ္ၿပီးခါ၊ အပိုင္ခံ၍၊ လွ်င္စြာျပန္လွ်က္လာသည္၊ တပ္မဟိရာသို႔ေလ။

တပ္မဟိရာ၊ ျပန္လွ်က္လာ၍ေရာက္ခါလွ်င္၊ ၀မ္းသာရႊင္ေပ်ာ္ပါးကာ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ႏႈတ္ရီႊ၀ါႏွင့္၊ မ်ားဗိုလ္ပါရဲမက္ကား၊ ခုလွ်င္စြာသည္၊ ျပန္ကာဆုတ္၍လားေလာ့၊ ခ်ဆိုျငားတံုေသာခါ၊ ဗိုလ္လံုးသားသည္၊ ျပန္လွ်က္ဆုတ္လီပါ၍၊ ပုဂံသာေရာက္ၿပီးက၊ ေရႊစည္းခံုသည္၊ သွ်င္ပင္ေစတီမကို၊ ပူေဇာ္ၾကလီေသာခါ၊ ေအာက္သားမသည္၊ ႐ႈၾကၾကည့္တံုလာ၏။ ျမင္ခီေသာ္ရြံ႕ဖြယ္တိ၊ အၿခီစင္းစင္း၊ လက္က်င္းက်င္းသည္၊ ၀တ္ျခင္းပင္ရင္မစိတည္း။ မြီးသည္မိအသရီ၊ ျပင္ကိုထုတ္လွ်က္၊ မရွက္ျပနီ၏။ လက္ယာၿခီဒူးဆစ္မွာ၊ ျခည္မွ်င္မဲကို၊ ပတ္၍ခ်ိဳင္ထားပါလွ်က္၊ သားျမတ္မွာခ်က္ရွိထိ၊ အသားမဲမဲ၊ သြားၾကဲၾကဲသည္၊ ေဂါင္းလည္းခပိပိႏွင့္၊ မ်က္စိလည္းျပဴးတူးသာ၊ ဆံကိုျဖတ္၍၊ မ်က္ႏွာဖုံးထားပါလွ်က္၊ ႐ူးျခင္းရာဟန္မျပား၊ တခ်က္ျမင္ေသာ္၊ ေၾကာက္ခ်င္ဖြယ္မ်ား၏၊ ေမာင့္သက္ထားမ်ိဳးအိမ္သူ၊ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမ၊ သက္လံုးမွ်ကို၊ ႏိႈင္းယွဥ္ေသာ္ဖက္မမွ်၊ ေျမာ္ျမင္သသူ၊ စိတ္၀မ္းပူသည္၊ နတ္ဘံုသူမကတည္း။ ယင္းဌာနသူ႔ရပ္မွာ၊ တေပါင္းမင္းလြင္၊ ရြက္က်င္ေတာင္လီလာက၊ ဥၾသသာဖိုးေခါင္က်ဴး၊ ႏြီေပါက္သံ၀ါ၊ ငွက္တကာသည္၊ ျမဴးေပ်ာ္ကဇာတ္ျပဳက၊ ထက္ေအာက္ခ်ဳပ္မိႈင္း၀ီကာ၊ ၿမံဳေဆာင္းေဆာင္းသည္၊ (-----)၊ လႊင့္လြတ္ပါတံုေပက၊ သားဦးမိခင္၊ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ကို၊ ကၽြန္လွ်င္ေအာက္မိလွ၍၊ တမ္းတ႐ုမၾကံသာ၊ ဟာလာအသက္၊ ျပင္ထြက္ဟန္ပမာသို႔၊ ဖိုေမာကာသြယ္ၿပိဳက္က်၊ စိတ္ပူဆာသည္၊ ေမေတာ္သွ်င္ေခၽြးမေၾကာင့္၊ ဆြတ္မွ်တ၍သာ၊ တဆတ္ဆတ္သည္၊ ျပန္လွ်က္ခ်ီႄကြလာလွ်က္၊ ျပည္ၿမိဳ႕သာဆိုက္ေရာက္က၊ မ်ားဗိုလ္ပါသည္၊ ယင္းမွာတပ္ႀကီးခ်လွ်က္၊ ဆိုင္းင့ံၾကနီခါ၀ယ္၊ စ်ီးတန္းျပင္မွာ၊ ကၽြန္လွ်င္ျမင္ခီသည္ကား၊ သားသူငယ္မိထံမွာ၊ မပီတြတြ၊ ပီတြတြသည္၊ အဘကိုသာေခၚလွ်က္၊ လူးလဲကာငို၍ေပ၊ ငါ့ဘခင္ကို၊ ခုပင္ပီးရမည္ဟု၊ တြလွ်က္ေပေတာင္းလတ္ခါ၊ မြီးဘခင္သည္၊ လွ်င္လွ်င္ၿပီး၍လာလွ်က္၊ ဖက္နမ္းကာသားကိုရြက္၊ မြီးမိခင္လည္း၊ ယင္းတြင္တစဖက္၏။ ရယ္ႏႈတ္ဆက္အလွယ္လွယ္၊ လင္မယားသား၊ ႏွစ္ပါးေပ်ာ္ၾကသည္ကို၊ ေမွ်ာ္ခီေပတံုေသာခါ၊ ကၽြန္႔သဲအူကို၊ ႏႈတ္ယူဟန္ပမာသို႔၊ ဟႃမြက္ကာမ်က္ရည္က်၊ သားေမာင္ငယ္ေၾကာင့္၊ ဘခင္လြမ္း႐ုတ၍၊ လြန္ေပ်ာင္းပ်မၾကံသာ၊ ၾကာပဒံုကို၊ နီပူလွမ္းပမာသို႔၊ မြီးမယ္ေတာ္မင္းေခၽြးမ၊ ခ်ီ၍လာခါ၊ ဂမၻသာလွ်င္၊ ၀မ္းမွာသေႏၶႏွင့္တည္း။ စဲြရင္းလွဟိလိုက္သည္၊ ဖြားျမင္ေၾကာင္းကို၊ ကၽြန္လွ်င္မျမင္ေပ၍၊ သားေမာင္ငယ္ႀကီးျခင္းရာ၊ သည္ကိုတြက္၍၊ အကၽြန္႔သဲအူဆာလွ်က္၊ စိတ္မွာသာေမွ်ာ္ႏိႈင္းႏိႈင္း၊ စားေသာက္မ၀င္၊ ပူပင္လြမ္း၀ွမ္သဲ၍၊ ခြီေပ်ာင္းခ်ိတလွ်က္သာ၊ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ၊ ႄကြခ်ီလားလီပါသည္၊ မၾကာေရာက္လာ၏ေလ။

ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕ရြာ၊ ေရာက္လတ္ပါသည္ယင္းခါလွ်င္၊ ဆိုင္းငံက်င္နီေသာခါ၊ ရာပသိမ္သတ္၊ မင္းျမတ္ရီႊႏႈတ္၀ါႏွင့္၊ ဟႃမြက္ကာေျပာလတ္သည္၊ ကုလိကုတၱာ၊ ကိုယ့္ျပည္ရြာမွာ၊ ငါသာခ်ီလားႏွင့္ၿပီ၊ ရန္ငုမ္၀ယ္နီလိုက္ၾက၊ ေဇာသွ်ိန္သတ္ဆို၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္သည္၊ လွ်င္စြာပို႔တံုၾကအ့ံ။ ေရာက္လီရရခိုင္မွာ၊ ကၽြန္းေခ်ာင္းမ်ားသည္၊ ငါကပီးအပ္ရာကို၊ သားစိုင္မွာၿမီးဆက္ေပ၊ မွ်င္မျပတ္သည္၊ မပ်က္စားရလီအံ့။ အရာ၀ယ္အထူးသာ၊ ႀကီးမားစြာကို၊ ယင္းမွာရတံုပါ၏။ ဟႃမြက္ကာေျပာလွ်က္ေပ၊ ကိုးေသာင္းဗိုလ္ႏွင့္၊ အကုန္ခ်ီလီသည္တည္း။ ရန္ငုမ္၀ယ္ၿမိဳ႕တြင္းသာ၊ ကၽြႏ္ုပ္႐ို႕သည္၊ ယင္းမွာက်န္လိုက္ပါက၊ တန္းခူးသာဆန္းလတ္မွ၊ တာသၾကၤန္သည္၊ က်ျပန္တံုလတ္ကလည္း၊ ယင္းဌာနသူ႐ို႕မွာ၊ ေပါက္ေပါက္ပန္းမွန္၊ တင္းခြန္ဆီမီး၀ါႏွင့္၊ ဆင္ယင္ကာအသြယ္သြယ္၊ လင္ႏွင့္မယား၊ သမီးသားသည္၊ ေပ်ာ္ပါးလားၾကေပ၍၊ ေရာက္ပါလီတံုၿပီးခါ၊ ေရႊတိဂံုသည္၊ သွ်င္ပင္ေစတီေတာ္၌၊ ပန္းမွန္သာေပါက္ေပါက္မ်ား၊ ဆီမီး၀ါကို၊ လွ်င္စြာညႇိတင္ျငားက၊ လင္မယားေမာင္ႏွံေပ၊ တူစံုထိုင္လွ်က္၊ သွ်င္ပင္ရွိေတာ္၀ယ္၌၊ အတူသည္ျဖစ္ရေအာင္၊ မယား၀တ္သည့္၊ ကိုယ္တြင္တံဘက္ေစာင္ကို၊ လင္ယူေဆာင္ကိုင္ထားကာ၊ လင္၀တ္ပါသည္၊ ကိုယ္မွာအင္းက်ီပါးကို၊ မယားကဆဲြကိုင္ကာ၊ အသားခ်င္းသာ၊ ဟပ္၍ဆုေတာင္းပါ၏။ ျဖစ္လီရာဘ၀ကို၊ ခုအဟန္သာ၊ တူစံုျဖစ္ရလို၏။ သားေမာင္ကိုနံပါးထား၊ ဖူးၾကပါသည္၊ သွ်င္ေတာ္ျမတ္ဘုရားကို၊ တျခားကပဲြမ်ားဖ်င္၊ လွီကဇာတ္သည္၊ ျမစ္၏ျပည့္မြန္းဖ်င္မွ်၊ လက္ပဲြလွ်င္သတ္ၾကရာ၊ ပတ္ဆိုင္းတီး၍၊ ထလွ်က္ကၾကပါ၏။ ႐ႈၾကည့္ရာလင္မယား၊ လာၾကပါသည္၊ ယင္းမွာတေသာေသာတည္း၊ ထိုင္တံုျငားလာခါေပ၊ လင္နံပါးမွာ၊ မယား၀န္းရံနီလွ်က္၊ တေယာက္သည္မယားမွာ၊ ရီဖလားကို၊ ကမ္းလွ်က္ပီးနီပါ၏။ တေယာက္သာမယားက၊ ကြမ္းႏုယာကို၊ ယူကာကိုင္၍ထားလွ်က္၊ တေယာက္ကားဆီးလိပ္သာ၊ ညႇိ၍ပီးေသာ္၊ ယူလွ်က္ေသာက္ကာကာတည္း။ တေယာက္မွာယပ္ႏွင့္၀ယ္၊ ပူသည္ျမင္ေသာ္၊ ခတ္ကာနီ၏။ ေခၽြးယိုေထြစီးက်ကာ၊ မယားႀကီးမွာ၊ ကိုယ္၀တ္ပိုးခါသာႏွင့္၊ တို႔ကာတို႔ကာ၊ တံဘက္စြန္ကို၊ ရင္တြင္အသာအုပ္၍၊ သားေမာင္ပုမိထံမွာ၊ အဘေပါင္တြင္လာလွ်က္၊ လဲေလွ်ာင္းကာကဇာတ္သည္၊ တခါထ၍၊ မိထံပါလားလီ၏။ လက္ညႇိဳးငယ္ျပကာကာ၊ ထိုမွာကိုမီး၊ မွာကိုမီးသည္၊ ရင္သြီးဘမ်က္ေဖ်ာ္တည္း။ ၿပံဳးရယ္ကာေပ်ာ္ကဇာတ္၊ ပဲြသဘင္၀ယ္၊ တူစံု႐ႈခင္းမ်ားကို၊ ေမွ်ာ္ေခ်ျငားတံုေသာခါ၊ ကိုယ့္သားရီႊေရာင္၊ ေျခာက္ေယာက္ေမာင္သည္၊ ပူေလာင္မခံသာ၍၊ သလြန္ေတာ္မြိရာထဲ၀ယ္၊ စီးၿမိဳက္သြယ္သည္၊ မ်က္ရည္တရႊဲရႊဲႏွင့္၊ အသဲကဲြလုဖြယ္၊ ၾကံမတတ္သည္၊ ဆီးသတ္ငါးအႏွယ္သို႔၊ ဟိ၍ေပလြန္မိေမာ၊ ရီႊႏို႔သွ်င္သည္၊ မိခင္ေခၽြးမမ်ားေၾကာင့္၊ ျဖစ္ျခင္းရာအဟန္ကို၊ သူဇာလင္ရင္း၊ သိၾကားမင္းသည္၊ လွ်င္ျပင္းမပါဆိုလွ်က္၊ နတ္မ်ားကိုတိုင္၍သာ၊ ကိုယ့္ဌာနသို႔၊ လွ်င္ေစာျပန္ခ်င္ပါသည္၊ ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕မွာတည့္ေလ။

(ေနာက္ဆံုးပိုင္း)

ရန္ငုမ္ၿမိဳ႕က၊ ျပန္ခ်င္လွ၍နီၾကခါ၊ သားႏိုးသာကံ့ေကာ္ပန္း၊ အေ၀ယာသည္၊ ႀကိဳင္စြာပင္လံုးမႊမ္းမွ်၊ မေလးပန္းႏွင္းပြင့္သာ၊ စပါယ္စံကား၊ ခ်ရားဇီသ၀ါကို၊ ယင္းျပည္ရြာဌာနသား၊ ခူး၍ဆြတ္ကာ၊ လွရာရာကို၊ ထိုခါရြီးခ်ယ္ျငားလွ်က္၊ ထြားျပာညက္လွဆင္း၀ါ၊ ကိုယ့္မယားကို၊ လက္ျဖင့္ဆင္ၾကပါ၍၊ အ႐ႈသာၾကည့္လွ်က္ေပ၊ ကြမ္းႏုယာကို၊ လွမ္းကာပီးၾကသည္တည္း။ အသြယ္သြယ္ေပ်ာ္ျခင္းရာ၊ သည္ကိုျမင္ေသာ္၊ ကၽြန္လွ်င္သဲအူဆာ၍၊ ညႇိဳး၀ီကာထပ္ဆင့္ပြား၊ မြီးမိခင္သည္၊ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမမ်ားေၾကာင့္၊ တ႐ုျငားနီေသာခါ၊ ၿဂိဳးတခုသည္၊ လြမ္းမႈျပဳျပန္လာက၊ ငွက္ရီႊ၀ါသံဆင့္ခတ္၊ ေရာက္ပ်ာေရာက္ပ်ာ၊ ၾတင္းေဆာ္သည္၊ သံ၀ါတတြတ္တြတ္ႏွင့္၊ ျမည္တံုလတ္ေသာခါ၀ယ္၊ သားဦးမိခင္၊ ငယ္ကၽြမ္း၀င္ႏွင့္၊ ႏို႔သွ်င္ေခၽြးမငယ္ကို၊ စီးၿပိဳက္ေထြယိုရႊဲကာ၊ ေမာင္ေၾကာင့္တ႐ူ၊ မႊီးသူမအိပ္ပါဘဲ၊ ပန္းဘံုသာမြိရာထဲ၊ စက္မေပ်ာ္သည္၊ ဗ်ာပါလြန္ႀကီကြဲႏွင့္၊ အသဲၿပိဳလုကာ၊ ျပန္လာနည္းနည္း၊ မ်က္စိထဲတြင္၊ ျပန္လွ်က္တမ္းရွာၾကလိမ့္မည္။ သည္ကိုတြက္၍၊ သဲဖ်ားလြမ္း၀ွန္ကဲႏွင့္၊ သားေမာင္ငယ္ထြန္းဦးကား၊ ေမွ်ာ္သည္သူ႔ကို၊ “အဘာ” ေရာက္ပ်ာလားဟု၊ မီးတံုျငားမူေသာခါ၊ ငါ့ဘခင္ကို၊ ခုပင္ျပပါလတ္ဟု၊ ငိုကၽြီးေက်ာ္ေတာင္း၍ေပ၊ ဘရင္၌သည္၊ သားခ်စ္ဟိလိမ့္မည္ကို၊ စိတ္တြင္၀ယ္တြက္၍သာ၊ အသဲေလာင္သည္၊ ယာေတာင္မီးတိုက္ပါသို႔၊ ငွက္ပမာဟန္မျပား၊ ပ်ံေရာက္ခ်င္သည္၊ ေမေတာ္ထံရင္းပါး၌၊ ၾကာျမင့္ျငားတႏွစ္ေက်ာ္၊ သူ႔ဌာနမွာ၊ ၀န္းလွ်ားစိတ္ဗ်ာပါႏွင့္၊ နီၾကရာတံုခါ၀ယ္၊ ျမန္မာမ်ားသည္၊ လွ်င္ေစာလာေပလွ်က္၊ တပံုေငြဘ႑ာေတာ္၊ ၿမိဳ႕ရန္ငုမ္မွာ၊ ယင္စြာဆက္သြင္းပါက၊ ေခၚၾကကာမ်က္မွန္ဗိုလ္၊ ေဇာ္သွ်ိန္သတ္သည္၊ ျပန္၍လားမည္ဆိုလွ်က္၊ ငါးရာဗိုလ္လူထဲတြင္၊ က်န္သည္သူကို၊ ယင္းခါေခၚျငားပါက၊ ကၽြႏု္ပ္မွာတဌာန၊ ပါသည္သူကို၊ ၾကည့္ေဆာင္ေခၚယူၾကလွ်က္၊ စုေပါင္းၾက၍ေပ၊ လွီသေဘၤာတြင္၊ လွ်င္ေစာစီးတက္လီ၍၊ ေမေဇာ္သည္ေဇာ္သွ်ိန္သတ္၊ တပ္ဦးဗိုလ္ႏွင့္အတူ၊ ျပန္လာၾကလွ်က္၊ တဆတ္ဆတ္လႊင့္လတ္ခါ၊ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕တြင္၊ လွ်င္ေစာဆိုက္ေရာက္ပါက၊ ၀မ္းႀကီးသာလြန္အားရ၊ ဥပမာသည္၊ ရီတြင္ငါးကိုခ်သို႔၊ ထားလတ္ခ၍ေပ၊ မ်က္မွန္ဗိုလ္လည္း၊ လႊင့္ခ်ီလားလီသည္၊ ၿမိဳ႕၀ယ္ဌာနသို႔ေလး။

ဌာနၿမိဳ႕မွာ၊ သူ႔ျပည္ရြာသို႔လားခါေပ၊ ကၽြႏ္ုပ္႐ို႕သည္ယင္းခါက၊ ေပ်ာ္ပါးရႊင္ကာ၊ ခ်ီ၍လာသည္၊ ထိုမွာတန္းေခ်ာင္း၀၌၊ ဆိုက္ေရာက္လီေသာခါ၊ ရမ္းျဗဲသားသည္၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္၊ လာ၍ပါမီးတံုက၊ ေၾကာင္းျခင္းရာကို၊ ယင္းမွာေျပာေပခလွ်က္၊ ရယ္ႏႈတ္ဆက္လားလီခါ၊ ကိုယ့္ဌာနသည္၊ ရခိုင္ျပည္ႀကီးမွာ၌၊ သကၠရာဇ္မွာတေထာင္ျဖစ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ စြန္း၀ယ္ခုႏွစ္ႏွစ္တည္း။ မာဃျဖစ္လဆန္းသာ၊ ငါးရက္နိသည္၊ နီထြက္တဗိုလ္ေက်ာ္တြင္၊ ၿမိဳ႕၀န္လွ်င္ပတ္တင္သတ္၊ ကတ္တင္ဟူမွတ္၊ ေဒသွ်ိန္သတ္ႏွင့္၊ တိုင္ပင္ၾကည့္႐ႈလတ္၍၊ စစ္ေတြရပ္ျမစ္နားမွာ၊ ေကာင္းသည္ခါ၀ယ္၊ ၿမိဳ႕ရြာတည္လုပ္ပါလွ်က္၊ ရခိုင္သာမႈးမတ္မ်ား၊ ကၽြန္းအုပ္ႀကီးသူ၊ ေအာက္က်ီမူလည္း၊ ေဆာင္ယူသားမယားႏွင့္၊ တေသာေသာလာၾကခါ၊ ပုလီေစာင္းညႇင္း၊ ႀကီးနင္းေမာင္းခရာတည္း။ နတ္မေနာ္အာသာခ၊ ကိႏၷရာသည္၊ ၀ဲကာပ်ံ၍က်သို႔၊ စင္ထက္ကကျခင္းဟန္၊ ယိုးဒယားႏွင့္၊ သဘင္ဇာတ္ႀကီးခံလွ်က္၊ ျမဴးေပ်ာ္စံနီ၍သာ၊ ၿမိဳ႕ခ်ာတိုင္ကို၊ သခင္တည္ျခင္းရာကား၊ ေလးမ်က္ႏွာသံႀကိဳးခတ္၊ ျမင့္ျခင္းရာသည္၊ သံုးပံု၏အဆင့္တည္း။ မိုးထက္သားအခ်ိန္ခါ၊ ထက္ႀကိဳးသြယ္မွ်င္၊ ဆဲြကာငင္၍၊ တိုင္တြင္အထြတ္ခ်ာ၌၊ တင္းခြန္သာလႊင့္ကာထား၊ ကာသရီဟု၊ ယုံးေတာ္ေဆာက္လုပ္ျငားလွ်က္၊ လိုင္းအိမ္မ်ားသုတ္သလာ၊ သူရဲတန္းႏွင့္၊ ေၾကာင္းလမ္းၿမိဳ႕ဇင္းခါ၀ယ္၊ ဆင္ျမင္းသာရထား၊ ကၽြဲႏြားအိမ္ရာစီသည္၊ ကတ္တင္မင္းအမ်ား႐ို႕၊ စီးလားျငားအသြယ္သြယ္၊ ျဖဴႏုထြတ္သည္၊ နတ္ဘံုသူအႏြယ္တည္း။ မိုးထက္၀ယ္ညဥ့္မျပတ္၊ စည္ႀကီးတီးခါ၊ ေဗာမႈတ္ပါသည္၊ သံ၀ါတတြတ္တြတ္ႏွင့္၊ ေျပာင္းေသနတ္အျခင္းသာ၊ ႏွဲမျပတ္သည္၊ ကဇာတ္ေပ်ာ္ၾကပါ၏။ အင္းဖက္သာတန္းခါးမ၊ ရြက္ႀကီးၿပိဳင္ၿပိဳင္၊ သံုးပင္တိုင္သည္၊ လွီယာဥ္သေဘၤာလွႏွင့္၊ ေဗာက္တီကေဂၚတူသာ၊ မီးငူျမစ္မွာ၊ ျပည့္မွ်၀င္းလင္းပါ၏။ ေရာင္း၀ယ္ရာတေသာေသာ၊ နီၾကပါသည္၊ ၿမိဳ႕ရြာဆိပ္ကမ္းနား၌၊ ရခိုင္မ်ားျမန္မာေပ၊ ဟီႏၵဳတ္သာနီ၊ ဗရင္ဂ်ီႏွင့္၊ ပသီကုလားသည္တည္း၊ ကသည္းႏြယ္သွ်မ္း႐ို႕မ်ား၊ စ႐ိုက္ဘာသာ၊ နီၾကပါသည္၊ ၿမိဳ႕ရြာထူထပ္ေပါ၏။ ထက္ျမင့္ဖ်ားနတ္ဘံုသြင္၊ ၿမိဳ႕ခ်မ္းသာကို၊ သခင္တည္လုပ္ပါ၏။ လာလတ္လွ်င္ထံရင္းေတာ္၊ ဖူးေမွ်ာ္ခ်င္၍၊ ခဏသြင္းလီခါ၀ယ္၊ မင္းႀကီးသာဟိႏၵဳတ္သတ္၊ ဆိုက္ေရာက္ဟိခါ၊ ကၽြန္သာခ႐ိုၫြတ္၍၊ ေလွ်ာက္တင္မွတ္ေျပာၿပီးခါ၊ တဆတ္ဆတ္သည္၊ မျပတ္လားလီပါက၊ မင္းကန္ေခၚပလီ၀၊ သွ်င္ပင္ေစတီမကို၊ ႐ိုၫြတ္ခပူေဇာ္ခါ၊ စိုးမင္းျမတ္သာ၊ ခ်ီတက္လားလီပါက၊ လက္၀ဲမွာယိုးငံု၀၊ အုန္းကၽြန္းလက္ယာ၊ ဖဲြဒါရြာကို၊ ေမွ်ာင္ကာခ်ီလားၾကက၊ ေက်ာက္ေတာ္မေစတီသာ၊ ျမတ္သွ်င္ခ်စ္ကို၊ ယင္းတြင္ပူေဇာ္ပါလွ်က္၊ နာမသာကုလားတန္၊ ျမစ္ကိုေစာင့္၍၊ ကူးလွ်က္လားလီျပန္ေသာ္၊ နတ္ဗိမွာန္ဘံုအလား၊ ပီကၽြန္းၿမိဳ႕ကို၊ အညာဟုတြင္ျငား၏။ ခ်ိဳဆိမ့္ခါးအရသာ၊ လိုသမွ်သည္၊ တခုမက်န္ပါတည္း။ ခ်မ္းအီးစြာ၀ေျပာျငား၊ ကုလားမရမာ၊ နီၾကပါသည္၊ ကၽြန္းရြာထူထပ္ေပါ၏။ ေက်ာင္းဘုရားေစတီသာ၊ မသိတ္ဗလီ၊ ျပည့္လွ်က္နီသည္၊ ေဖာက္က်ီေခါင္းတကာ႐ို႕၊ ေနာ္မာသာဖတ္တံုျငား၊ သူ႔ဘာသာသည္၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားႏွင့္၊ ရပ္တျခားသူ႐ို႕မွာ၊ ကုန္စည္လာလား၊ ေရာင္း၀ယ္မ်ား၍၊ မယားသားကိုေသာ္မွ်၊ မိေလွ်ာ့ကာေပ်ာ္၍ေပ၊ နီတံုျငားသည္၊ ဌာနၿမိဳ႕ရြာနယ္သို႔၊ ယင္းရပ္ၿမီေရာက္လီက၊ ရႊီႏို႔သွ်င္သည္၊ မိခင္ထံရင္းစ၌၊ ႐ိုတုတ္ကြပူေဇာ္ကာ၊ ခ႐ိုၫြတ္၍၊ မျပတ္နီလွ်င္းပါသည္၊ ပီကၽြန္းရပ္မွာတည့္ေလး။

ပီကၽြန္းရပ္မွာ၊ နီလွ်င္းပါသည္ယင္းခါတြင္၊ သားေမာင္ပင္မိသဲခ်ာ၊ ဘရင္၌သည္၊ သားခ်စ္ၿပီး၍လာလွ်က္၊ ကၽြန္႔ထံမွာေပ်ာ္ကဇာတ္၊ နတ္ေဒ၀ါသည္၊ ယင္းခါသင္ျငားလတ္သို႔၊ ရင္ခြင္ထက္ထိုင္၍သာ၊ လိုင္ကိုဆဲြ၍၊ တြလွ်က္နီတံုလာ၏။ မြီးမည္ေတာ္မင္းေခၽြးမ၊ သားဦးမိခင္၊ ငယ္ကၽြမ္း၀င္သည္၊ သက္လွ်င္ေမာင့္ခ်စ္စႏွင့္၊ မိေခၽြးမအလံုးေပ၊ ေျခာက္ျပစ္လြတ္သည္၊ မိုးနတ္သူဇာႏွယ္သို႔၊ ႐ိုၫြတ္ေထြဦးလွ်င္ခ်၊ ရႊင္၀မ္းသာသည္၊ ေဒ၀ါနတ္မမွ်တည္း။ ခ်မ္းၿငိမ္းလွသာယာစြာ၊ ေပ်ာ္ပဲြဆင္၍၊ ကဇာတ္နီၾကရာ၀ယ္၊ ရခိုင္မွာၿမိဳ႕၀န္မင္း၊ ဟိႏၵဳတ္သတ္သာ၊ လွ်င္စြာေခၚလတ္လွ်င္က၊ မယြင္းလားခါေပ၊ မင္းေခၽြးမကို၊ တခ်က္ေမွ်ာ္ခီေသာ္က၊ ထက္အာကာ၀တိန္ဖ်ား၊ သုဇတာသည္၊ ဟသၤာဟန္မျပားတည္း။ ႏဲြ႕သည္ခါးႏွစ္ၫိုေက်ာ္၊ မ်က္ေမွာင္ကြ႐ံု၊ နားဖန္စမံုမွာလည္း၊ ၀င္းေပၚသည္မထင္လွ၊ ဆိုက္မရံေပ၊ ေက်ာက္မွန္မာခလွ်ႏွင့္၊ ညႇာစိမ္းျမပန္းႏွယ္ပင္၊ မိုးေကာင္းခင္၀ယ္၊ ေရာင္ထင္လွ်ပ္နီျပက္သို႔၊ ျဖဴညံ့သက္တကိုယ္လံုး၊ မႊီးမ်ိဳးစံုသည္၊ ပန္းပံုကတိုးထံုးသို႔၊ ေသွ်ာင္ဦးလံုးဆံေကသာ၊ နတ္ေမေက်ာ့သည္၊ အာေပါ၏ခံတြင္းက၊ ၾကာၫိုဆင္းပန္းေရာင္သာ၊ သႏၲာေခ်ာညက္၊ ဆယ္ျဖာလက္မွာ၊ စဲြလွ်က္ဒန္းနီလာႏွင့္၊ ႏႈတ္သီးသာက်ီးအဆင္း၊ အေၾကာစိမ္းရွင္၊ မွန္သြင္အေရာင္ခ်င္း၏။ ေတာက္ခ်င္းလင္းသည္၀င္း၀ါလတ္၊ ရီႊပန္းခက္ရံ၊ ပန္းတံဦးထိပ္ခ်ပ္၍၊ ေျခာက္ျပစ္လြတ္နတ္ဆင္း၀ါ၊ ေမာင့္ခ်စ္စကို၊ ေမွ်ာ္သူအံ့ေမာဟ၏။ ယူေဆာင္လားလီျငားခါ၊ မင္းနီရာသည္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေရာက္ျငားလည္း၊ အထက္ကလုပ္ေဆာင္သူ၊ ရခိုင္ျပည္ကို၊ ထိမ္းသိမ္းသူဟု၊ ၿမိဳ႕၀န္မူပတ္တင္သတ္၊ မင္းႏွစ္ပါးသည္၊ တိုင္ပင္ျပဳလုပ္ၾကပ္လွ်က္၊ တိုင္းျပည္ရပ္ရခိုင္မွာ၊ ရီၿမီစသည္၊ ရွိကထံုးဟိရာကို၊ သကၠရာဇ္မွာတေထာင္ျဖစ္၊ တရာ့သွ်စ္ဆယ္၊ စြန္းသည္ကိုးခုႏွစ္၀ယ္၊ ကိုယ့္ျပည္၏ဘ႑ာေတာ္၊ ေငြႏွစ္သိန္းကို၊ ယင္းခါစည္းၾကပ္ပါလွ်က္၊ တိုင္းျပည္ရြာအလံုး၀ယ္၊ ေမ့ခ်စ္စကို၊ “ေဒး၀န္း” ခန္႔အပ္သည္တည္း။ တလစီမင္းေမးနာ၊ ေငြတရာကို၊ မျပတ္ပီးတံုပါလွ်က္၊ အသွ်င္သာဟိႏၵဴသတ္၊ သားပမာသည္၊ မွန္စြာခ်စ္ေလးျမတ္၍၊ (ပီေပ်ာက္)

မွတ္ခ်က္။ ။ ဆရာမွာ ပီမူမွတဆင့္စကၠဴျပဳထားသည္။ ပီမူ၏အၤဂါစိုင္အကၡရာတိကို ႄကြက္ကိုက္ထားသျဖင့္ အစီအစိုင္ခ်ရသည္။ စကၠဴမူလက္ရြီးမွာ ထြန္းေက်ာ္စိန္၏ လက္ရြီးျဖစ္ပါသည္။ မစံုသိမ့္။ ၄င္းစကၠဴမွတဆင့္ရြီးကူးယူသည္။

စံေက်ာ္ထြန္း
(၉။၅။၆၃)

မိုးထက္ (၉) နာရီ၊ (၃၈) မိနိ။
၁၃၂၅ - ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၂) ရက္
ၾကသားပတီးနိ။

ေခတၱ - ျမင္းစိုင္းျပင္၊ ေတာင္ရပ္ရြာ
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေဟာင္း။
(29/10/93) နိတြင္ လက္ႏွိပ္စက္ျဖင့္ ထပ္မံကူး႐ိုက္ၿပီးသည္။

(ဆရာဟူသည္ ပ႑ိတ္ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းျဖစ္ပါသည္။ စံေက်ာ္ထြန္းဆိုသည္မွာ (AIO) အတြင္းေရးမႈး ခ်င္းေတာင္တန္း၌က်ဆံုးလားေသာ ဆရာစံေက်ာ္ထြန္းျဖစ္ပါသည္။)

(ပထမမူၾကမ္း)
ေနာက္ထပ္မူပြားမ်ားႏွင့္ညႇိႏိႈင္း၍ အမွန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ တည္းျဖတ္သုတ္သင္ၾကပါကုန္။


(ေနာက္ဆက္တဲြ)

ေဇယႏၲဳသဗၺမဂၤလံ

(၁) ၀ံသဟိႏံၷ၊ မ်ိဳးမမွန္သည္၊ လင္းျပန္မသား၊ သင္႐ို႕မွာတ႐ု႐ု၊ မစားတတ္ကာ၊ ခိုက္ရန္ရွာသည္၊ ခြီးမွာသား႐ိုးလုသို႔၊ တိုင္ပင္မႈစားေသာက္ကာ၊ ကုသလယွား၊ ပါပပြားသည္၊ မိုက္မွားလူမိစၧာတည္း။ ေက်ာင္းတကာရံေဖာ္သည္၊ ၿမိဳ႕ထဲခဲပစ္၊ ဆႏၵညစ္ႏွင့္၊ စင္စစ္လင္းတငယ္သို႔၊ သတ္စားမည္ေၾကာင္းအလား၊ လင္းႏို႔ပမာ၊ တူလွပါသည္၊ မွန္စြာမထူးျပားတည္း၊ (----)၊ ႏႈတ္မွာခ်ိဳပ်ား၊ ၀မ္းမွာမ်ားတည္း၊ ဟုတ္ျငားမႊီေႏွာက္ကာ၊ ရဟန္းသဃၤာ၊ မ်ိဳးေလးျဖာ႐ို႕၊ မွန္စြာမလြတ္ပါတည္း။ ေထာင္းသတ္ကာခ်ဳပ္၍ထား၊ ဒဂၤါးရႊီေငြ၊ ပီးႏိုင္ေပမွ၊ ၿငိမ္းေထြခ်မ္းသာရ၏။ စိတ္ဒုကၡမ်ားသွ်င္လူ၊ ဆာပူထပ္ထပ္၊ ၾကံမတတ္သည္၊ ဆီးသတ္ငါးႏွယ္တူလိမ့္။ စဲြလမ္းယူမႊီေႏွာက္စား၊ သူမိုက္႐ို႕မွာ၊ လြန္၀မ္းသာလွ်က္၊ မ်ားစြာအားႀကီးရ၍၊ စားေသာက္ၾကလူဗာလာ၊ တိုင္းျမတ္ရကၡ၊ ၿမိဳ႕ဓညတြင္၊ ရပ္ရြာေခ်ာက္ခ်ားပါ၏၊ လူမိစၧာတက်ိပ္ေျခာက္၊ ေပါင္းေျမာက္ညီညာ၊ လူတကာ႐ို႕၊ မ်ားစြာစဲြလမ္းေႏွာက္၍၊ တေယာက္တလံုးဆိုကာ၊ က်န္ႄကြင္းေသာသူ၊ ထိုမွ်လူ႐ို႕၊ ျပဳမူသက္သီပါတည္း။ က်မ္းစဲြကာမုသားေျပာ၊ မဟုတ္မမွန္၊ သက္သီခံသည္၊ ဧကန္တံစိုးစား၍၊ ေျပာဆိုျငားတံုေသာခါ၊ ဓမၼာယြင္းခၽြတ္၊ ေဒးခ်ိန္သတ္ႏွင့္၊ ၀ါသတ္မင္း႐ို႕မွာလည္း၊ ရႊင္၀မ္းသာလြန္အားရ၊ သံုးလုထြတ္ခ်ာ၊ ျမတ္ဓမၼာကို၊ ေမွ်ာ္ကာမ႐ႈၾကဘဲ၊ မေတြးဆမစာနာ၊ အၿငိဳးေဒါသ၊ မာန္မာနကို၊ မ်ားလွသိုထားပါလွ်က္၊ စိတ္ဟိရာထိုမင္းမ်ား၊ မဟုတ္မမွန္၊ မုသာလွ်ံကို၊ လုပ္ၾကံျပဳရြီးသားလွ်က္၊ ထိုယံုးမွာစီရင္ငွား၊ ၀န္ႀကီးမွန္စြာ၊ မင္းေလးျဖာ႐ို႕၊ မွန္စြာမ႐ႈျငားဘဲ၊ စာမုသား႐ို႕ကိုသာ၊ ဟုတ္စြာမွန္လွ၊ အယူရ၍၊ ျဖစ္ထေကေကာင္းသာဟု၊ မွတ္ျခင္းရာထင္မိမွား၊ ပညာႏွင့္ညာဏ္၊ ျမတ္က်မ္းကန္ကို၊ တတ္ပြန္မကၽြမ္းျငားဘဲ၊ တဖက္နားမုသားသာ၊ ျပဳကာလုပ္မွတ္၊ ေဒးသွ်ိန္သတ္ႏွင့္၊ ၀ါသတ္ရြီးေသာစာကို၊ ယူၿပီးခါစာတရား၊ စီရင္ေသာခါ၊ ကၽြႏ္ုပ္မွာကာ၊ ၾကင္ရာသားမယားႏွင့္၊ ဆြီသားမ်ိဳးတကာ၊ ဥစၥာကၽြဲႏြား၊ စိုးပိုင္ျငားလည္း၊ ေလကားကၽြန္းရပ္ရြာကို၊ စြန္႔၍သာရွိကမၼ၊ လားရတံုသည္၊ မိစၧိေမဟု၊ သူ႔ျပည္ေနာက္ေဒသ၊ ကိုယ့္မိဘအစိုင္လာ၊ ရံခါဆန္းထူး၊ မေရာက္ဘူးသည္၊ ၀ီးက်ဴးကုလားရြာသို႔၊ ရွိကမၼာထိုဘ၀၊ ဒါနပီးလွဴ၊ ေတာင္းဆုယူခါ၊ စိတ္မူမသန္႔ခ၍၊ ဤေလာကပုညမွာ၊ ၾကံရႀကိဳးစား၊ ရန္သူမ်ား႐ို႕၊ တင္ျငားဖ်က္ဆီးလာလွ်က္၊ ေဘာ္မပါတကာယ၊ ဒုကၡပူဆာ၊ မင္းအာဏာေၾကာင့္၊ နာ၀ါေခၚသေဘၤာမ၌၊ စီးတက္ၾကရြက္ျဖန္႕ကာ၊ လီသာျပန္႕ေျပာ၊ တေဟာေဟာႏွင့္၊ ျမစ္ေၾကာယမုံနာကို၊ ရႊင့္လာခါသမုဒၵရ၊ လိွဳင္းယက္လည္းဆူ၊ တအူအူသည္၊ ဥျဖဴလိွဳင္းယက္ထ၍၊ မိႈင္းပ်ပ်ေၾကာက္ဖြယ္သာ၊ သီတာဟူက်င္၊ ကမ္းမျမင္သည္၊ ျမစ္ခြင္သမုဒၵာကို၊ ကူးသန္းကာတိုက္လာၾက၊ အလွရႊီတူ၊ သဲအူသားႏွစ္၀ကို၊ လြန္႐ုတေပ်ာင္းစိတ္ဆာ၊ ကၽြန္႔ကိုယ္သာခ်ည္း၊ တေယာက္တည္းသည္၊ ေဖာ္ကဲြငွက္ပမာသို႔၊ မူးမိႈင္ကာက်မတတ္၊ ၾကာပဒုမၼာ၊ ပန္းခတၱာကို၊ ျပင္းစြာနီပူခတ္သို႔၊ အူသဲျပတ္လြန္ေလာင္ဆာ၊ ေတာင္ကၽြတ္ငွက္လား၊ ရီမဲ့ငါးသို႔၊ ညႇိဳးျငားစိတ္ဗ်ာပါႏွင့္၊ သူ႔ရပ္ရြာလူတခ်ိဳ႕၊ ကုလိကတၱာ၊ ဆိုက္ေရာက္လာသည္၊ မိစၧာကုလားၿမိဳ႕ေလး။

(၂) ကုလားၿမိဳ႕ရြာ၊ မိစၧိမာသို႔ေရာက္လာသည္၊ ေနာက္ရပ္ၿမီသူ႔ဌာန၊ ပုပၸပုညံ၊ ရွိမမွန္သည္၊ ကမၼံမေကာင္းလွ၍၊ စိတ္ဒုကၡညႇိဳးပူဆာ၊ မယားကိုလြမ္း၊ သားကိုတမ္းလွ်က္၊ ညႇိဳးႏြမ္းစိတ္ဗ်ာပါႏွင့္၊ မ်က္စိရွာလြန္ဆကဲ၊ ႏွမသူဇာ၊ ေမာင့္ၾကင္ရာကို၊ ငိုကာမ်က္ရည္ရႊဲႏွင့္၊ ဗိမွာန္ထဲဟိလိမၼည္၊ တမ္းကာေမွ်ာ္လွ်က္၊ သည္ကိုတြက္၍၊ ေမာင္လွသဲက်က္သည္တည္း။ စိတ္မတည္လြန္႐ုတ၊ နီၾကေသာခါ၊ ၿဂိဳးလင္းျပာသည္၊ သံသာတျမျမႏွင့္၊ ဘိုမႏွစ္ေကာင္လွ်င္၊ သစ္ပင္ျမင့္ဖ်ား၊ တူစံုနား၍၊ တြန္ျငားျမည္လာက်င္လွ်က္၊ လူအသြင္ဟန္မျပား၊ ငွက္႐ို႕ဘာသာ၊ ခ်စ္ၾကင္နာသည္၊ မာယာပ်ဴတမ်ား၍၊ ၀ဲပ်ံလားတူမကြာ၊ လင္းျပာၿဂိဳးလွ၊ စာခြန္႔ၾကသည္၊ ႐ုတထိုျခင္းရာကို၊ ကၽြႏ္ုပ္သာျမင္လတ္က၊ အလွနတ္တူ၊ မ်ိဳးအိမ္သူသည္၊ အျဖဴေမာင္ႏွမႏွင့္၊ သားပုတၱစီတရာ၊ သဲခ်ာႏွစ္ပါး၊ ေနာင္ႀကီးအားႏွင့္၊ ဆြီသားမ်ိဳးတကာကို၊ လြန္တရွာျမင္ခ်င္ျငား၊ ပ်ံလားေရာက္ခ်င္၊ စားမ၀င္သည္၊ ပူပင္ယိုစီးက်လွ်က္၊ သူ႔ဌာနတိုင္းရပ္ခြင္၊ သံသရာေဟာင္း၊ ရွိကံေၾကာင္းႏွင့္၊ မေကာင္းျဖစ္ရပါဟု၊ တြက္၍သာလြန္ေပ်ာင္းပ်၊ သားလွသဲအူ၊ ရဲေဘာ္သူေၾကာင့္၊ ဆယ္ယူၾကံမရဘဲ၊ လြန္႐ုတနီေသာခါ၊ ဥၾသဖိုးေခါင္၊ ကုကၠေလာင္႐ို႕၊ ေျမာက္ေတာင္ပ်ံ၀ဲကာႏွင့္၊ က်ဴးသံ၀ါညံမစဲ၊ ပြင့္သစ္ပန္းမွာန္၊ ကၽြႏ္ုပ္ကၽြန္လည္း၊ ထပ္ျပန္လြန္ဆကဲ၍၊ အူအသဲႀကီလုဘြယ္၊ ေျခာက္ပါးလြတ္စင္၊ မ်ိဳးအိမ္သွ်င္ႏွင့္၊ ဆြီလွ်င္သားႏွစ္သြယ္ကို၊ ရင္ခြင္၀ယ္ထားခ်င္ျငား၊ ေအာင့္မိတမ္းကာ၊ မ်က္စိရွာသည္၊ ခႏၶာလြန္ေခ်ာက္ခ်ား၍၊ နတ္႐ို႕အားတိုင္တန္းကာ၊ ရကၡပူရ၊ ၿမိဳ႕ဓညကို၊ လွ်င္စြေရာက္အံ့သာတည္း။ ဘသဲခ်ာသားပုတၱ၊ သံုးပါးအေခါင္၊ (----)၊ ကုန္ေအာင္ပင္မရဟု၊ ပ႑ိတရွိဆရာ၊ မိန္႔မွာႃမြက္ၾကား၊ ထိုစကားကို၊ ခ်စ္သားျမဲမွတ္ပါေလာ့။ လူတကာထံရင္းပါး၊ ၀တ္တြားက်ိဳးႏြံ၊ ထိုပံုစံကို၊ နားခံမွတ္ယူထား၍၊ ေလးပါးမ်ိဳး႐ို႕ကိုသာ၊ ႐ို႕ေသတုတ္ကြ၊ ဦးႏွိမ္ခ်၍၊ မာန၀မ္းထဲမသိုႏွင့္။ ရန္မလိုလူအမ်ား၊ သနားခ်စ္ေအာင္၊ က်င့္လုပ္ေဆာင္လွ်က္၊ သားေမာင္နီႏွင့္ျငားေလာ့။ သဲမျခားေနာင္ရင္းမွာ၊ သဲခ်ာႏွစ္ပါး၊ ကၽြႏ္ုပ္သားကို၊ ပါယ္ယွားမပစ္ပါႏွင့္။ ေနာင္ႀကီးမွာ၀မ္းထက္ဖြား၊ မျပားထို႔တူ၊ ကၽြန္႔သဲအူကို၊ ရွာယူေကၽြးမြီးထားေလာ့။ ကၽြန္႔သက္ထားမ်ိဳးအိမ္သူ၊ အျဖဴအလွ၊ ေမႏွမလည္း၊ ဒါနမျပတ္လွဴလွ်က္၊ သင္းပံုးမူရီခ်မ္းေလာင္း၊ နတ္ေပါင္း႐ို႕ထံ၊ သနားခံ၍၊ မညံဆုယူေတာင္းေလာ့။ ေကာင္းေကာင္းနီႏွင့္ပါ၊ သစၥာမျပား၊ က်င့္တရားကို၊ မမွားထိမ္းသိမ္းပါေလာ့၊၊ ကၽြႏ္ုပ္မွာသစၥာအား၊ ထက္မ်ားနတ္ရြာ၊ ၀တၱႎသာက၊ သူဇာမိုးသိၾကားလွ်င္၊ မလာျငားကန္ေတာ့ခါ၊ ႏွစ္သကၠသည္၊ ကုန္တမဟိခ်ာဘဲ၊ မ်ားမၾကာေစာလွ်င္လွ်ား၊ ေယာက္်ားလံု႔လ၊ ၀ီရိယႏွင့္၊ ညာဏပညာအားျဖင့္၊ လြန္ႀကိဳးစားၾကံစည္ခါ၊ ေကာဇာမကူး၊ တာမက်ဴးခင္၊ စံုဖူးရမည္သာတည္း။ ေမ႐ို႕မွာဆံျခည္မွ်၊ ေၾကာင္းၾကစိုးရိမ္၊ အူနာလိမ္၍၊ ညႇိဳးပိန္မဟိၾကႏွင့္။ ျမတ္သီလေစာင့္သံုးကာ၊ မိတၱာကမၼဌာန္း၊ နိဗၺာန္လမ္းကို၊ မယြန္းေဆာက္တည္ပါဟု၊ မ်ိဳးၾကင္ရာထံပါးသို႔၊ ရြီးသားလကၤာ၊ သီကံုးမွာသည္၊ လွ်င္စြာေရာက္လာဖို႔ေလး။

(၃) ေရာက္တံုေဟမန္၊ ရာသီျပန္၍အခ်မ္း၀ွမ္သည္၊ စိတ္မတည္လြမ္းေလာင္မႈ၊ ေမာင္ေၾကာင့္တ႐ူ၊ မ်ိဳးအိမ္သူလည္း၊ အျဖဴမအိပ္မူးတည္း။ လဲေလွ်ာင္းအံုးမြိရာ၊ ေမေတာ္တူမ၊ ေမာင့္သက္မွ်႐ို႕၊ ညံ့သက္ေညာင္ေစာင္းသာ၌၊ စက္မြိရာထိုခန၊ ကစၧပနဒီ၊ ေခၚတြင္ညီသည္၊ ေျမာက္ဆီေဟ၀ႏၲာက၊ သြန္က်လာသည္စံုလီျပင္း၊ စိမ့္စိမ့္ခ်မ္းကာ၊ အီးလွပါသည္၊ မြိရာသလြန္တြင္းက၊ ေမလံုးခ်င္းစက္မေပ်ာ္၊ ၾကင္ရာသက္ထား၊ လင္ေယာက္်ားလည္း၊ နံပါးဟိလာသြင္သို႔၊ ထင္မိကာစိတ္ေယာင္ယမ္း၊ ပန္းပံုမြိရာ၊ သလြန္သာ၀ယ္၊ ထကာမႊီ၍စမ္းက၊ ငယ္ၾကင္ကၽြမ္းေမာင့္ကိုသာ၊ စက္ရာတူစံု၊ ေပ်ာ္ၾကတံုသည္၊ စက္ဘံုေညာင္ေစာင္းသာ၌၊ စမ္း၍ရွာေသာ္ေမာင့္ကိုယ္ငြိ၊ မတြိေသာခါ၊ ေမ႐ို႕မွာလည္း၊ ထိုခါတခ်ဲခ်ဲႏွင့္၊ တႏႊဲႏႊဲၾကက္သီး၀ွမ္၊ ပူပန္ေပ်ာင္းပ်၊ ေမာင့္ကိုတ၍၊ အလွရာသက္ႏွံ႐ို႕၊ မိုးေသာက္ျပန္ထတံုေသာခါ၊ ဗိမွာန္အိမ္နား၊ ပန္းစံကားသည္၊ သစ္ဖ်ားပင္ထက္မွာတည္း၊ ငွက္ရႊီ၀ါေကတတြတ္တြတ္၊ မျပားအသံ၊ လူသ႑ာန္သို႔၊ ေႏွာင္းစြန္ၾကားလီပါက၊ အေကာင့္သာဟုတ္စႏို႔၊ ခ်စ္မ်ိဳးစံုလင္၊ ရာသက္ၾကင္သည္၊ ငယ္လင္ေရာက္ပါဖို႔ဟု၊ လြန္ႏွလံုး၀မ္းသာရႊင္၊ အလွ်င္အဆြ၊ ေမအလွ႐ို႕၊ ခ်ီႄကြပ်င္ထက်င္က၊ ျပဳပၸါလွ်င္ဒကၡိဏ၊ ဥတၱရဒီေပ၊ မိစၧိေမဟု၊ ေလးေထြရပ္ေဒသကို၊ ႐ႈေမွ်ာ္ၾကၾကည့္ေသာခါ၊ ေမ့မွာထိပ္ထား၊ လင္ဘုရားကို၊ ေထြျပားမျမင္ပါက၊ မ်က္စိရွာတမ္းရြီရြတ္၊ လွထြတ္၀င္းေျပာင္၊ နတ္ဆင္းေယာင္႐ို႕၊ အိမ္ေမွ်ာင္ၿမီးတူးျပတ္သို႔၊ ၾကံမတတ္စိတ္ျဖစ္ကာ၊ ဒီပါျမငူ၊ ေသာင္းဇမၺဴတြင္၊ သွ်င္လူမ်ားတကာ႐ို႕၊ ေပ်ာ္ၾကရာခါရတု၊ ၀ါကၽြတ္သၾကၤန္၊ သဘင္ခံသည္၊ ေရာင္လွ်ံမီးပဲြမႈကို၊ မၾကည့္႐ႈ၀ံၾကပါ။ ျဖဴျပာႏုထြတ္၊ ေျခာက္ျပစ္လြတ္သည္၊ နီ၀ပ္ပန္းပမာသို႔၊ ဆံေကသာေက်ာ့မထံုး၊ ပန္းကံုးမဆင္၊ ဟိေသာသြင္သို႔၊ မရႊင္စိတ္ႏွလံုးကား၊ ႀကိမ္မီးအံုးထို႔ပမာ၊ ကြမ္းယာထမင္း၊ ရီဆီဟင္းကို၊ စားျခင္းမဟိပါတည္း။ အံုးမြိရာသလြန္ထက္၊ စက္လည္းမေပ်ာ္၊ ေမာင့္ကိုေမွ်ာ္လွ်က္၊ စစ္ေခၚတသက္သက္ႏွင့္၊ ညဥ့္လံုးျပတ္အိပ္မေပ်ာ္၊ ငယ္လင္လူလွ၊ သားဦးဘကို၊ ႐ုတလြမ္း႐ို႕ပင္တည္း။ ေမ႐ို႕လွ်င္လြန္ေပ်ာင္းအိ၊ ေမာင္ေၾကာင့္လြမ္းေဆာင္၊ အသဲေလာင္သည္၊ ယာေတာင္မီးတိုက္ဘိသို႔၊ ကိုယ္မခ်ိညိႇဳးစိတ္ဆာ၊ ရွိဦးဖြားေျမာ္၊ သားရဲေဘာ္လည္း၊ အဘနိတိုင္းေခၚလွ်က္၊ ရွာတမ္းေမွ်ာ္သားပုလဲ၊ လက္၀ဲလက္ယာ၊ သွ်စ္မ်က္ႏွာကို၊ ပတ္ကာ၀န္း၍ၾကည့္က၊ ဘကိုလည္းမျမင္ခါ၊ ဟစ္ေအာ္လူးလဲ၊ မိရင္ထဲ၀ယ္၊ ငိုေႄကြးတစာစာႏွင့္၊ မိကိုသာတတြတ္တြတ္၊ ကၽြန္႔ကိုမ်ားၾကင္၊ မြိးဘခင္ကို၊ ခုပင္ျပပါလတ္ဟု၊ တမ္းရြီရြတ္သားသဲခ်ာ၊ မပီတခြန္း၊ ပီတခြန္းႏွင့္၊ ဖက္ရမ္းမီးျပန္လတ္က၊ ေျပာစရာဆိုမတတ္၊ ေျခာက္ျပစ္လြတ္စင္၊ မိနတ္သွ်င္မွာ၊ ရင္ကိုထုေထာင္းသတ္၍၊ သက္လံုးျပတ္ေမာင့္ကိုရွာ၊ ေမွ်ာ္ကာေယာင္ယမ္း၊ တ႐ုလြမ္းလွ်က္၊ ညႇိဳးႏြမ္းစိတ္ဗ်ာပါႏွင့္၊ ဆင္းကလွ်ာေမအလွ၊ ယိုက်မ်က္ရည္၊ စီးေထြေထြႏွင့္၊ ပင္လယ္သမုဒၵရာသို႔၊ သြန္က်လာသည္ဆယ္မႏိုင္၊ ကယိုင္ကပါး၊ ျဖဴညက္ထြားသည္၊ ေလွ်ာက္ၾကားနတ္ကိုတိုင္၍၊ ေလးကၽြန္းပိုင္အိုသိၾကား၊ နဂါးျဗဟၼာ၊ အသူရာသည္၊ ေဒ၀ါသွ်င္နတ္မ်ားႏွင့္၊ ျမတ္ဘုရားကူမပါ၊ ကၽြမ္း၀င္ငယ္လင္၊ ေမ့ထိပ္တင္ကို၊ ခုပင္ႏွင္းအပ္ပါဟု၊ ဆယ္လက္ျဖာေဂါင္းမွာထား၊ တိုင္ျငားေလွ်ာက္ကာ၊ နတ္တကာလည္း၊ ၾကင္နာလြန္သနား၍၊ လြန္ႀကိဳးစားညီညာကာ၊ အလွ်င္တဆြ၊ ေမႏွမေၾကာင့္၊ အလွေမာင့္ကိုသာလွ်င္၊ ေဆာင္ယူကာသွ်င္နတ္႐ို႕၊ ယခုမၾကာ၊ ပို႔ေရာက္လာသည္၊ နီရာေမ့ထံသို႔ေလး။

(၄) သံုးဆယ္တဘံု၊ အလံုးစံုသည္အကုန္သာ၊ အနိစၥသည္သခၤါရ၊ ကမၼ၀ိညာဥ္၊ ေလာကဓံကို၊ နိဗၺာန္မမွတ္ရဟု၊ စိေႏၵယသံုးလုခ်ာ၊ ဓမၼတရား၊ ဟိလွ်က္သားကို၊ တြက္စားမျပဳပါဘဲ၊ စိတ္ဟိရာက်င့္တံုျငား၊ ေဒါသရန္ၿငိဳ၊ ၀မ္းထဲသို၍၊ ေငြကိုတန္စိုးစားလွ်က္၊ လူမိုက္မွားယခုသာ၊ ၾကံရာအမႈတ္၊ အကၽြႏ္ုပ္ကို၊ မဟုတ္ျပစ္မဲ့သာလွ်င္၊ ဖ်က္ဆီးရာလူဆယ့္ေျခာက္၊ ဦးေစာက္လင္းျပန္၊ မ်ိဳးမမွန္သည္၊ သူ႔ကၽြန္စားပိုးေလာက္႐ို႕၊ ျပဳမႊီေႏွာက္တံုၿပီးခါ၊ သွ်င္လူအမ်ား၊ ဆင္းရဲသားကို၊ စဲြျငားႏွိပ္စက္ပါ၏။ လူမိစၧာအယူမွား၊ မဟုတ္မမွန္၊ မုသားကံကို၊ လုပ္ၾကံက်မ္းစဲြျငားက၊ မတရားျပဳေသာခါ၊ ဣႏၵာသကၠ၊ ပုရိႏၵသည္၊ ဌာနကိုယ့္နီရာက၊ ၾကည့္ခီေသာ္လြန္ဆန္းျပား၊ မေကာင္းေသာသူ၊ မေတာ္လူ႐ို႕၊ အယူအက်င့္မွား၍၊ တရား၌မတည္ၾကည္၊ ျပဳက်င့္ရာကို၊ သူဇာသိၾကားျပည္က၊ ျမင္တံုလီထိုေသာခါ၊ ရွိဆက္က်ဴးလြန္၊ ပစၥဳပၸန္သည္၊ အမွန္မေကာင္းပါတည္း။ နတ္တကာမနာလို၊ ဓမၼာခၽြင္းယြတ္၊ ေဒးသွ်ိန္သတ္ႏွင့္၊ ၀ါသတ္မင္း႐ို႕ကိုကား၊ ႏွင္လႊတ္ၿဖိဳရာထူးခ်၊ ဒုကၡပူပန္၊ တိုင္ေရာက္မွန္သည္၊ ႏိုင္ငံမိစၧိမာ၌၊ မနီရေျပာင္းရႊိဆို၊ ကုသိုလ္ကယွား၊ ပါပပြားသည္၊ မင္းမ်ားသူမိုက္ကိုလွ်င္၊ ၿဖိဳထုတ္ႏွင္ဘိလပ္သို႔၊ လွ်င္စြာမၾကာ၊ ပို႔လီပါသည္၊ မွန္စြာနီရာၿမိဳ႕လည္း။ မႏွစ္လို႔လူတကာ၊ တုပၸါႏွင့္ပစ္၊ သူ႔အျပစ္ေၾကာင့္၊ လူမိုက္လားရပါ၏။ သင္းေပါင္းေဖာ္လူ႔ဗာလ၊ ၀ံသဟိႏၷာ၊ လြန္ယုတ္မာသည္၊ မိစၧာလူဗာလ႐ို႕၊ မည္နာမစံရႊီေဖြ၊ ေလွ်ာက္ေဖြဟူျငား၊ ေအာင္ကုလားႏွင့္၊ ဟယားငပုေ၀႐ို႕၊ ၿမီႀကီးမ်ိဳတြင္းဆံုးက်၊ ခုမ်က္ေမွာက္ပင္၊ ေလာကတြင္၌၊ ကၽြန္လွ်င္ျမင္လိုရ၏။ တာပႏၷသိမ္းစိုးယူ၊ မဟာတာပႏၷ၊ ေရာ႐ု၀႐ို႕၊ စိုးၾကပိုင္ေတာ္မူသား၊ ငရဲသားသူ႐ို႕အသွ်င္၊ သီရိကုတၱ၊ ယမလဟု၊ ေခၚၾကနာမည္တြင္လွ်က္၊ စိုးအုပ္က်င္နတ္အမ်ား၊ ကၽြန္႔မွာရန္သူ၊ ထိုသည့္သူကို၊ သတ္မူလက္နက္ဓါးႏွင့္၊ ခုတ္သတ္ျငားခ်က္ျပဳတ္ကာ၊ ကမၻာရွည္လွ်ား၊ ႀကိမ္ဖန္မ်ား၌၊ မျပားထားၾကပါေလာ့။ တိုင္တန္းကာသက္သီျပဳ၊ လူမိုက္လင္းျပန္၊ မ်ိဳးမမွန္သည္၊ ဟိႏံၷထိုလူစုကို၊ ကိုင္ေထာင္းထုခ်ိဳင္ေႏွာင္ကာ၊ ဓါးလွံသံလွ်က္၊ ဒုတ္လက္နက္ႏွင့္၊ ခဲြဖ်က္ရင္ဖြင့္ပါဟု၊ ကၽြႏ္ုပ္သာမ်ားဘ၀၊ သတ္ရပါလို၊ သင္႐ို႕ကိုလည္း၊ ယြင္းယိုမဟိရတည္း။ ဘုမၼိယႀကီးျမင့္သူ၊ ပထ၀ီအာေပါ၊ မီးေတေဇာဟု၊ ၀ါေယာဓါတ္ေလးဆူ႐ို႕၊ ေစာင့္ထိမ္းသူသွ်င္နတ္မင္း၊ သိၾကစီလို၊ နတ္႐ို႕ကိုလွ်င္၊ က်ိမ္ဆိုထိပ္ပန္လွ်င္း၍၊ ေအာက္ဟင္းလင္း၀ီစိရြာ၊ ဒုကၡမ်ိဳးစံု၊ ငရဲဘံုကို၊ လံုးခ်ံဳစိုးပိုင္ပါသား၊ နတ္တကာယမမင္း၊ မိန္႔သတ္ေခၚဆို၊ ဒိဌိကိုလည္း၊ နင္းၿဖိဳဖ်က္ဆီးလွ်င္းေလာ့။ သင့္သဲတြင္းခ်စ္ေသာသူ၊ သဲအူမယား၊ သမီးသားကို၊ သံဖက္စုန္းနတ္မူလည္း၊ သတ္ႏွင့္ယူလတၱံေလာ့။ တပါးရပ္ရြာ၊ ျမစ္မ်ားစြာသည္၊ သီတာပင္လယ္ျခား၍၊ ဆံုးပ်က္ျငားဟိလီစီ။ လက္စံုဦးထား၊ နတ္အမ်ားကို၊ တိုင္းၾကားေလွ်ာက္ဆိုခ်ီ၍၊ ရီတြင္နီစိုးပိုင္ျခင္း၊ ဒ႒ရ႒၊ ကုေ၀ရဟု၊ နာမေခၚတြင္လွ်င္းသား၊ နဂါးမင္းနတ္တကာ၊ ကုလားမိစၧာ၊ ငပုသာကို၊ မွန္စြာဖ်က္ဆီးပါေလာ့။ သင္႐ို႕မွာဖီးသွ်စ္ပါး၊ ဆယ္ပါးေသာဒါဏ္၊ ႄကြင္းမက်န္သည္၊ ရန္မ်ိဳးငါးပါးလည္း၊ ခုေရာက္ျငားတြိၾကံဳစီ၊ ခ်ိဳင္ေႏွာင္တရပ္၊ ၿခီခ်င္းခတ္၍၊ မျပတ္ေထာင္ထဲနီ၍၊ ခ်ဳပ္အင္ထီြအဆက္ဆက္၊ သင္၌အိမ္ေထာင္၊ မ်ားကုန္ေအာင္ကို၊ ယူေဆာင္မင္းကဖ်က္၍၊ ႀကီဆံုးပ်က္ဟိလီစီ။ ကိုးကြယ္မရ၊ ၀ဋ္ဒုကၡႏွင့္၊ နိစၥေျပာင္းလီစီတည္း။ နီရိေယ၀ီစိလား၊ ႀကိမ္မ်ားဖန္ဖန္၊ ဆင္းရဲခံ၍၊ သီျပန္ပ်က္စီးျငားလွ်က္၊ သင့္မယားသက္ႏွံ၀ီ၊ ေတာ္ရာစပ္ထ၊ ဟူသမွ်လည္း၊ ႀကီမြျပဳန္းတီးစီေလာ့။ က်ိမ္ဆိုသည္နိမျပတ္၊ ျမကၽြန္းသၿပီ၊ ေလးရပ္ၿမီကို၊ ေစာင့္နီသွ်င္နတ္ျမတ္႐ို႕၊ ၾကားသိမွတ္တိုင္သက္သီ၊ ကၽြန္႔ကိုတခါ၊ ခုဖ်က္လာသည္၊ ဆယ္ခါပ်က္လီစီတည္း။ သက္ႏွံ၀ီသင့္သဲပြတ္၊ က်ားရဲခုတ္ငင္၊ ေတာင္တိုင္းတင္၍၊ နတ္လွ်င္သံဖက္ခတ္ေလာ့။ ေပါက္ေပါက္ခြတ္တန္းက်င္လွ်ိဳ၊ အရွင္လတ္လတ္၊ ဖမ္းငင္သတ္၍၊ တရပ္ၿမီႀကီးမ်ိဳလွ်က္၊ ျမင္ရလိုကၽြန္႔မ်က္ေမွာက္၊ အေျမာက္ဓါးလွံ၊ လွဲကမံႏွင့္၊ ၀ါးခၽြန္ေသနပ္ေက်ာက္လည္း၊ ခုေရာက္ျငားသင့္ကိုယ္တြင္၊ ထိပါးသီဆံုး၊ မ်ိဳးစိုင္တုန္းေအာင္၊ ပ်က္ျပဳန္းနတ္စီရင္ေလာ့။ ေအာက္ရပ္ခြင္ဘုမၼစိုး၊ သူမိုက္ဟိႏၵီ၊ ဦးဂါရွီကို၊ စံုစီလက္နက္မ်ိဳးျဖင့္၊ ခြတ္ထစ္ထိုးသတ္ၾကပါ၊ ႐ိုေသ၀ပ္တြား၊ နတ္႐ို႕အားကို၊ တိုင္ၾကားေလွ်ာက္ပန္ထြာ၍၊ ၀ိေဒဟာကၽြန္းဇမၺဴ၊ ဦးတင္ဂု႐ု၊ ပညတ္ျပဳသည္၊ ေနာက္စုေဂါယန္ဟူကား၊ ေလးကၽြန္းမူအဓိသ္မွတ္၊ ေလးရပ္႐ုကၡာ၊ သစ္ေလးျဖာကို၊ ေစာင့္ကာသွ်င္နတ္ျမတ္႐ို႕၊ ေသာင္းေလးရပ္ကၽြန္းကမၻာ၊ ဒီပါယူက်ံဳး၊ ေလးပါးလံုးကို၊ သိမ္း႐ံုးေစာင့္ထိမ္းပါသား၊ နတ္တကာသွ်င္ေဒ၀၊ သူယုတ္လင္းျပန္၊ ရင္ရနံ႐ို႕၊ တဖန္တိုးေအာင္စသား၊ လူဗာလသင္႐ို႕မွာ၊ ႏွာေခါင္းနားရြက္၊ ကိုယ္ၿခီလက္ဟု၊ တခ်က္ပ်က္စီးစီသာတည္း။ က်ိဳးပဲ့ကာတိုနာစား၊ မ်ားျပားေရာဂါ၊ သင္႐ို႕မွာလွ်င္၊ မွန္စြာစဲြေရာက္ျငား၍၊ ထလာလားမတတ္ႏိုင္၊ မထိုင္မထ၊ စိတ္ဒုကၡႏွင့္၊ ျမင္လွဆင္းရဲတိုင္၍၊ စမ္းလက္ကိုင္ရွာမရ၊ ႀကီမြခႏၶာ၊ သင္႐ို႕မွာလည္း၊ မ်ားစြာဖီးႀကီးက်လွ်က္၊ သီဆံုးၾကဟိလီစီ။ ႐ိုေသ၀တ္တြား၊ နတ္အမ်ားကို၊ တိုင္းၾကားေလွ်ာက္ဆိုခ်ီ၏။ ခ်စ္သက္၀ီသားမယား၊ ကၽြဲႏြားေက်းကၽြန္၊ စပါးဆန္ႏွင့္၊ ဓနံရႊီဒဂၤါးလည္း၊ ဆံုးေပ်ာက္ျငားမ်ားခိုးသူ၊ ဗဟုတႏၲ၊ ဓါးျမ႐ို႕၊ သတ္ၾကေထာင္းထုယူ၍၊ ဖဲြျပာမူထိုအလား၊ ထိပါးခႏၶာ၊ သင့္ကာယာလည္း၊ ရီမွာေပ်ာက္ဆံုးျငားလွ်က္၊ မ်ိဳးပါလားလီေသာခါ၊ မီးေက်ာင္းလိပ္ငါး၊ ႃမြီေဟာက္ဖား႐ို႕၊ ကိုက္စားသတ္ျဖတ္ပါေလာ့။ သင္႐ို႕မွာၾကံမေျမာက္၊ ေခ်ာင္းႀကီးသီတာ၊ ယမုႏၷာတြင္၊ နာ၀ါလွီသားေမွာက္သို႔၊ သီဆံုးေပ်ာက္ဟိလီစီ။ ကမၼံအသစ္၊ တဖန္ျဖစ္လည္း၊ (-----)၊ ငါးရာ၀ဲလွ်င္းလက္ႏွင့္၊ (-----)၊ သင့္ခႏၶာကို၊ မွန္စြာေပါက္ကာခြတ္လွ်က္၊ ခုတ္ထစ္သတ္ပါရစီ။ ႀကိမ္မ်ားဖန္ဖန္၊ သင္႐ို႕ကံလည္း၊ အကၽြန္လက္ဆံုးစီဟု၊ က်ိမ္ဆိုအလီလီနတ္႐ို႕အား၊ တိုင္ၾကားဦးတင္၊ ေလွ်ာက္ဆိုက်င္သည္၊ ေအာက္ခြင္ဘံုတလႊားေလး။

(၅) ေအာက္ခြင္တလႊား၊ ေစာင့္နီျငားသည့္၊ နတ္မ်ား႐ို႕ကိုတိုင္တန္းကား၊ ဤရပ္ရြာဘံုတလႊား၊ စိုးခ်ဳပ္ပိုင္ကာ၊ ေစာင့္ထိမ္းပါသည္၊ ေဒ၀ါနတ္႐ို႕အားလည္း၊ ထိပ္တင္ၾကားေလွ်ာက္ပါမည္။ လူ႔ရြာစိုးျငား၊ သွ်င္နတ္မ်ား႐ို႕၊ မွတ္သားရႊီနားတည္ေလာ့။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ျပစ္ဆံရွိ၊ မဟိမွန္စြာ၊ ခုသံသာတြင္၊ တင္ကာဖ်က္လာဘိသား၊ လူဒိ႒ိငပုသာ၊ ဟိႏၷာသီြးသား၊ ေအာင္ကုလားႏွင့္၊ ကုလားရႊီလံုးသာတည္း။ စံရဲေဘာ္တလင္းသား၊ ဟယားမ်ိဳးႏြယ္၊ ငပုေ၀ကား၊ ေရွာက္ေဖြဒံုးကုလားႏွင့္၊ သၤခ်ီသားဒိုးေအာင္ေခ်၊ လူေလာင္ဟူဘိ၊ ပါတလိသည္၊ ဒိ႒ိငဘိေယႏွင့္၊ သက္ႏွံေ၀ကၽြန္မသား၊ ကုလားလင္းျပန္၊ ရင္ရနံဟု၊ လူလြန္သွ်မ္းေအာက္သားႏွင့္၊ တို႔စကားေျပာမက်ီ၊ ဟိႏၷီစင္စစ္၊ သီေအာင္မိုက္သည္၊ လူညစ္ဥဂါရွီတည္း။ တိုင္ပင္ညီတန္စိုးစား၊ ဆယ့္ေျခာက္ေယာက္လူ၊ ကၽြန္႔ရန္သူသည္၊ စဲြယူက်မ္းမုသားတည္း။ မတရားသင္႐ို႕မွာ၊ မဟုတ္မလွ်ား၊ ကၽြႏ္ုပ္အား၀ယ္၊ ဖ်က္ျငားျပဳျခင္းရာကို၊ စီရင္ပါျမတ္ဘုရား။ နဂါးဂဠဳံ၊ တန္းခိုးစံုသည္၊ အကုန္ရန္ခိုက္မ်ားႏွင့္၊ ခုႏွစ္အိုင္မဟာ၊ ႀကီးစြာမည္မွတ္၊ န၀ဒတ္ဟု၊ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာကို၊ ေစာင့္ထိမ္းရာသွ်င္နတ္မင္း၊ အစိရ၀တီ၊ ပညတ္ညီသည္၊ မဟီျမစ္ငါးစင္းကို၊ ေစာင့္နီျငားျမဲမကြာ၊ ေဒ၀ါပူရိ၊ ေခၚတြင္ဘိသည္၊ မဏိေမခလာႏွင့္၊ ျမစ္သီတာပင္လယ္ေခ်ာင္း၊ ေစာင့္ၾကပ္ျပဳပ်င္၊ အုပ္ထိမ္းက်င္သည္၊ သခင္နတ္အေပါင္း႐ို႕၊ ကၽြန္႔ရန္သူေဟာင္း႐ို႕ကို၊ ႏွင္းၿဖိဳခုတ္သတ္၊ ရင္ကိုခြတ္၍၊ လိုင္ျဖတ္တန္းက်င္လွ်ိဳလွ်က္၊ မ်ားထိုထိုဆက္မျပတ္၊ သင္႐ို႕သဲအူ၊ ခ်စ္ေသာသူကို၊ ငင္ယူခဲြခြင္းသတ္ေလာ့။ ဖီးသွ်စ္ပါးရန္သူသာ၊ ဆိုက္ေရာက္လာသင္႐ို႕အား၊ တြိၾကႀကံဳစီ၊ ဆံုးပ်က္လီဟု၊ နတ္ဆီတိုင္တန္းၾကား၏။ မီးေက်ာင္းက်ားသစ္၀ံႃမြီ၊ ေရာဂႏၲရ၊ ဒုဗၺိကၡဟု၊ ေရာက္ထကပ္သံုးလီလည္း၊ သင္႐ို႕ဆီဆက္မျပတ္၊ ေရာက္ျငားလာပံု၊ ဖ်ားနာအံု၍၊ အကုန္၀န္းရံကပ္လွ်က္၊ ထိုးခြတ္သတ္ျဖတ္ပါစီ။ သံုးမည္လူ႔ဘ၊ မုနိႏၵကို၊ ႐ိုခေလွ်ာက္တင္ခ်ီ၏။ ဤလူ႔ၿမီေခၚတြင္၍၊ တန္းခိုးမည္ေက၊ သူရကယ္ဟု၊ ဆိုသည္နတ္တမ်ိဳးတည္း။ ႐ုကၡစိုးနတ္မ်ားသာ၊ သူရႆတီ၊ ေၾကးစႏၵီဟု၊ ေဒ၀ီနတ္မဟာႏွင့္၊ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကာယ၊ ေစာင့္ၾကပါသည္၊ ေဒ၀ါနတ္ဒြါဒ႐ို႕၊ ႐ႈေမွ်ာ္သၾကည့္ၿပီးခါ၊ လက္ကိုင္ထိမ္းျမား၊ ငယ္မယားသည္၊ သေဘာသင္႐ို႕မွာလည္း၊ လက္ကိုင္ပင္ရွာမရ၊ ရာဇမင္းမူ၊ သိမ္းဖ်က္ယူေသာ္၊ ျပည္သူအားႀကီးရလွ်က္၊ ဟိလီၾကလူမ်ားစြာ၊ ၿခိဳင့္ေလွာင္ငွက္လား၊ ရီမဲ့ငါးသို႔၊ ညိႇဳးပါးစိတ္၀ီဆာႏွင့္၊ ၀ီစိရြာေမွာင္တိုက္ထဲ၊ သင္႐ို႕ကမၼံ၊ ဆက္မက်န္သည္၊ ပူပန္မျပတ္စဲြ၍၊ ျမင့္ၾကာျမဲဟိလီစီ။ သက္သီျပဳထား၊ စာရြီးသားလွ်က္၊ နတ္အားတိုင္ၾကားခ်ီ၏။ က်ိန္ဆိုသည္နိမျပတ္၊ သတၱရဘန္၊ ေမယုဂန္ဟု၊ ေတာင္ရံခုႏွစ္ထပ္ကို၊ ေစာင့္တံုမွတ္နတ္သက္သီ၊ ကၽြန္ကပူပန္၊ ခုတဖန္မွာ၊ ဆယ္ျပန္ကုန္လီစီတည္း။ သံုးလုဆြီျမတ္ဘုရား၊ ႐ုပ္ပြါးသွ်င္ေတာ္၊ ဆင္းထုေတာ္ဟု၊ ျမတ္ရာေစတီမ်ားကို၊ ေစာင့္ထိမ္းျငားနတ္တကာ၊ ကၽြန္႔မွာျပစ္မဲ့၊ မဟုတ္ပဲကို၊ တည့္တည့္ဖ်က္ဆီးလာသား၊ လုမိစၧာသင္႐ို႕အား၊ ေသနပ္ကားမွန္၊ ၀ါးသစ္ခၽြန္ဟု၊ ဒါးလွံလက္နက္အားျဖင့္၊ စဲြကိုင္ျငားတံုၿပီးခါ၊ မွန္စြာမပ်က္၊ အဆက္ဆက္ကို၊ ကၽြန္႔လက္ႏွင့္ပင္သာလွ်င္၊ ဖန္ငါးရာသတ္ရေၾကာင္း၊ နတ္ေပါင္း႐ို႕ထံ၊ နိမက်န္ေအာင္၊ အကၽြန္ဆုယူေတာင္း၏။ သွ်င္နတ္ေပါင္းဖ်က္ၾကပါ၊ မဟာေဗာဓိ၊ တုမဟိသည္၊ မုနိပလႅင္ေတာ္၌၊ ျမဲမကြာေဘးရင္းဟပ္၊ ေစာင့္ၾကပ္ရံကာ၊ ထိမ္းၾကပါသည္၊ ေဒ၀ါသွ်င္နတ္ျမတ္႐ို႕၊ ၾကားသိမွတ္တိုင္ဆိုကာ၊ (-----)၊ အလွေမာင့္ၾကင္ရာႏွင့္၊ ခနသာကဲြရမည္ပါ။ ခုဆိုသည္လူ၊ ကၽြန္႔ရန္သူမွာ၊ ခ်စ္သူဟူသမွ်ႏွင့္၊ ကင္းရလိမၼည္သာတည့္။ သံုးလုျမတ္မြန္၊ ေဟာၾကားၫႊန္သည္၊ ဓမၼံမယြင္းပါတည္း၊ ေျမာက္ေဟမာရဂံုနတ္႐ို႕၊ တြိမွတ္ဖ်က္ဆီးကာ၊ ထီးနန္းျပည္သာ၊ မင္းရာဇာႏွင့္၊ ရပ္ရြာၿမိဳ႕မ်ားစြာကို၊ ေစာင့္တံုပါနတ္ခပင္း၊ ေဟမ၀န္ေတာင္၊ မ်ားသံုးေထာင္ကို၊ ကုန္ေအာင္စိုးပိုင္လွ်င္းသား၊ သွ်င္နတ္မင္းသိပါလီစီ။ ဟိႏၷီမ်ိဳးဟူ၊ ကၽြန္႔ရန္သူကို၊ လုဘံုကၽြန္းရပ္ၿမီက၊ ႏွင္ထုတ္လီရပ္တျခား၊ မယားသားညီ၊ သင့္မ်ိဳးဆြီက၊ ေတာ္သည္အားလံုးမ်ားလည္း၊ သီဆံုးျငားျပဳန္းတီးကာ၊ လက္ကိုင္မရ၊ ခုခနတြင္၊ ႀကီမြဖဲြႏွင့္ျပာသို႔၊ ျပဳကာပင္မွန္မခၽြတ္၊ သံုးလုထြတ္ခ်ာ၊ သာသနာကို၊ ျမဲစြာထံပါးကပ္၍၊ ေစာင့္နီလတ္နတ္မ်ားစြာ၊ စြယ္ေတာ္ေလးေခ်ာင္း၊ ဆံေတာ္တြက္ရြီ၊ ကိုးကုဋီႏွင့္၊ ကိုးလီသြားေတာ္ေပါင္းကို၊ ေစာင့္တံုေလွ်ာင္းနတ္တကာ၊ ကၽြန္ေတာ့္ရန္သူ၊ ထိုသည္သူကို၊ ရွာယူဖမ္းသတ္ပါေလာ့။ သင္႐ို႕မွာစံုတခု၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္၊ ေနာင္ဖို႔ဆို၍၊ လိုစီအေၾကာင္းျပဳလည္း၊ ၿမီထုရြီသခ်ၤာ၊ ႏွစ္သိန္းသွ်စ္ေသာင္း၊ ၿမီအေပါင္းကို၊ ထိမ္းေက်ာင္းစိုးအုပ္ပါသား၊ နတ္ေဒ၀ါသုႁႏၵီ၊ အညီအၫြတ္၊ သင့္လွဴ၀တ္ကို၊ မခၽြတ္ေစာင့္ပစ္လီေလာ့။ မ်ားစံုစီသွ်စ္စရြတ္၊ သံုးလုထြတ္ခ်ာ၊ သမၺဳဒၶာ၏၊ ျမတ္စြာဘုရားဓါတ္ကို၊ ေစာင္ရံမွတ္နတ္ေဒ၀ါ၊ ၀ိဇၨာထိုရ္ရ၊ ေတာေအာင္းၾကသည္၊ ျမတ္လွရေသ့ေက်ာ္႐ို႕၊ ေစာင့္တံုပါနတ္ေဒ၀၊ ကၽြန္႔၏ရန္သူ၊ ထိုမွ်လူကို၊ ရွာယူဖ်က္ၾကပါေလာ့။ ႏွစ္ရက္လဗီဇနာ၊ သွ်စ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ အေစာက္ေဆာင္သည္၊ မ်ားေျမာင္က်မ္းပီစာႏွင့္၊ သံုးပံုစာပိဋကတ္၊ ေလးရပ္ေဗဒင္၊ ေစာင့္ထိမ္းက်င္သည္၊ မ်ားဖ်င္ထိုနတ္ျမတ္ကို၊ က်ိမ္ဆိုမွတ္တိုင္တန္းကာ၊ ဗုေဒၶပစၥ၊ စိေႏၵယ်သည္၊ လုဘ႐ို႕ျမတ္စြာႏွင့္၊ ရီစံေပ်ာ္ဥပဂုတ္၊ မဂၢဖလံ၊ သဃၤာမြန္ကို၊ အကၽြန္႐ိုခတုတ္၍၊ သက္သီလုပ္ရွိခိုးကာ၊ ဟတၱာစုေပါင္း၊ လက္ဆယ္ေခ်ာင္းကို၊ ေပါင္း၍ေလွ်ာက္ပန္ထြာ၏။ နတ္တကာျမတ္႐ို႕အား၊ ေၾကာင္းလွ်ားစိစံု၊ တိုင္ၾကားကုန္သည္၊ လုဘံုရပ္ၿမီသားေလး။

(၆) သံုးခြင္ပိုင္စိုး၊ နတ္မ်ိဳး႐ို႕ကိုရွိခိုးကာ၊ နတ္ေဒ၀ါမ်ားသိန္းေသာင္း၊ ရကၡသာစည္၊ ရခိုင္ျပည္သို႔၊ ျပန္လည္လားရေၾကာင္းကို၊ နတ္အေပါင္းကယ္မပါ။ သံုးဆြီလုဘ၊ မုနိႏၵကို၊ ႐ိုခေလွ်ာက္ပန္ထြာ၏။ သမၺဳဒၶါသံုးလုထြတ္၊ ညႇပ္႐ိုးႏွစ္ျဖာ၊ သြားစြယ္ေတာ္ကို၊ ေစာင့္ကာသွ်င္နတ္ျမတ္ႏွင့္၊ သွ်စ္စရြတ္သည္ သြားေတာ္ေပါင္း၊ ဆံျမတ္တြက္ရြီ၊ ကိုးကုဋီကို၊ ေရာက္စီဆုပန္ေတာင္း၏။ သွ်စ္ေသာင္းမႊီးရင္ေတာ္၊ သံုးပံုမည္မွတ္၊ ပိဋကတ္ဟု၊ ေလးရပ္ေဗဒင္စာႏွင့္၊ (-----)၊ သွ်စ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ အျမင့္ေဆာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္ေစတီမ်ားကို၊ ေစာင့္တံုျငားနတ္တကာ၊ ရကၡပူရ၊ ၿမိဳ႕ဓညဟု၊ ဌာနကိုယ့္ၿမိဳ႕ရြာသို႔၊ ေဆာင္ပို႔ပါလွ်င္တဆြ။ သတၱရဘန္၊ ေတာင္ယုဂံဟု၊ ေတာင္ရံခုႏွစ္ထပ္ကို၊ ေစာင့္တံုလတ္နတ္ေဒ၀ါ၊ မေဟသာရ၊ ၀႐ုဏႏွင့္၊ ျဗဟၼာအသူရာ႐ို႕၊ လက္ဆယ္ျဖာစံုစြာေပါင္း၊ သားဦးဘခင္၊ မ်ိဳးအိမ္သွ်င္ႏွင့္၊ တူပင္စံရေၾကာင္းကို၊ နတ္အေပါင္းကယ္မပါ၊၊ အ႒၀ီသတိ၊ တုမဟိသည္၊ မုနိျမတ္ငါးျဖာႏွင့္၊ ပေစၥကာသွ်င္ဗုဒၶ၊ နကၡတၱၿဂိဳဟ္သတာ၊ စႏၵရာသည္ၾကယ္နီလကုိ၊ ဦးႏွိမ္ခ်ေလွ်ာက္ဆုိတင္၊ နတ္သြင္႐ုပ္တူ၊ ကၽြန္႔ၾကင္သူသည္၊ အျဖဴမ်ိဳးအိမ္သွ်င္ႏွင့္၊ စံေပ်ာ္ရႊင္တူတကြ၊ ပုတၱစီတာ၊ သားခ်စ္စြာသည္၊ သဲခ်ာရင္သြီးလွကို၊ ယုယကာနီရစီ။ လူ႔ဆြီဘုရား၊ ရင့္ဆယ္ပါးႏွင့္၊ ႏုဖြားငါးရာလီကုိ၊ တုိင္တည္သည္နိမျပတ္၊ မုိးထက္အာကာ၊ ၀တၱႎသာ၀ယ္၊ စူဠာမုနိဓါတ္ႏွင့္၊ ရေသ့ျမတ္ထုိရ္၀ိဇၨာ၊ ေတာႀကီးကိုမွီ၊ တပသီဟု၊ ေယာဂီျမတ္႐ုိ႕ကိုလည္း၊ ေတာင္းပန္ဆုိတုပ္၀ပ္စင္း၊ နိရိေယဟုတုံ၊ ငရဲဘုံကို၊ လုံးခ်ံဳပိုင္ႏွိပ္နင္းသား၊ ယမမင္းဖုတ္ၿပိတၱာ၊ ယကၡာဘီလူး၊ ေမွ်ာင္ေျခာက္ပူးသည္၊ နတ္႐ူးဖုတ္မိစၧာႏွင့္၊ တေထြအိမ္ေစာင့္နတ္႐ို႕၊ ညီၫြတ္ၾကတုံၿပီးခါ၊ တသႀကိဳးကုတ္၊ အကၽြႏ္ုပ္ကို၊ ခၽြတ္ႏႈတ္ကယ္မပါေလာ့၊၊ တုိင္တန္းကာေလွ်ာက္ပန္ၾကား၊ သွ်စ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ ႏွစ္ျပန္ေဆာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္ျမင့္မိုရ္ဖ်ား၌၊ ေစာင့္နီျငားနတ္တကာ၊ သီတာေလးစင္း၊ ႀကီးက်ယ္ျခင္းသည္၊ အိုင္မင္းခုႏွစ္ျဖာႏွင့္၊ ျမစ္ႀကီးသာသြယ္ငါးပါး၊ ျမစ္ငယ္ငါးရာ၊ ေခ်ာင္းလဟာဟု၊ ျဖာျဖာျမစ္ငယ္မ်ားႏွင့္၊ ကၽြန္းေလးပါးႀကီးမဟာ၊ ငယ္စြာဒီပ၊ ႏွစ္ေထာင္မွ်ကို၊ ေစာင့္ၾကနတ္တကာ႐ို႕၊ ကၽြန္႔ကိုသာလွ်င္၊ ခုပင္လွ်င္ဆြ၊ မိဘဌာနီ၊ ဓညၿမီ၌၊ မ်ဳိးဆြီထံရင္းစသို႔၊ ေဆာင္ယူၾကပို႔ၾကပါ၊ ဆယ္ျဖာလက္ဖ်ား၊ ေဂါင္းထက္ထား၍၊ တုိင္ၾကားေလွ်ာက္ဆုိပါ၏။၊ ရီစံေပ်ာ္နဂါးမင္း၊ အစီရ၀တီ၊ ေခၚတြင္ညီသည္၊ မဟီျမစ္ခပင္းကို၊ ေစာင့္နီျခင္းေမခလာ၊ ပမာတူၿပီး၊ နတ္သမီးသည္၊ ေျပာင္ညီးသုဇတာႏွင့္၊ သုနႏၵာနတ္ေမဃ၊ သူရႆတီ၊ သုႏၵရီဟု၊ ေဒ၀ီနတ္မိမၼ႐ုိ႕၊ မိတၱမွ်ကူမပါ။ ထီးနန္းျပည္ေတာ္၊ မ်ားရပ္ရြာကို၊ စုိးတုံပါသွ်င္နတ္မင္း၊ အျပင္းယူေဆာင္၊ ကၽြႏ္ုပ္ေမာင္ကို၊ ေရာက္ေအာင္ေမ့ထံရင္းသို႔၊ ပို႔ပါလွ်င္းေလွ်ာက္ပန္ထြာ၊ ေနာင္လာသွ်စ္ေသာင္း၊ ဘုရားေလာင္းႏွင့္၊ ရီေၾကာင္းကိန္းေအာင္းပါသား၊ ရဟႏၲာဥပဂုတ္၊ မဂၢဖလံ၊ သံဃာမြန္ကို၊ အကၽြန္႐ုိတုတ္ခ၍၊ လက္ဦးခ်ေဂါင္းတင္ခ်ီ၊ စႁႏၵီမာသာ၊ ႏွစ္ေကာဇာသည္၊ ဒိဏၰာရက္တီထီကို၊ ေစာင့္ထိမ္းၿပီးနတ္ေဒ၀ါ၊ ေဟ၀န္သုံးေဆာင္၊ လြန္မ်ားေျမာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္ပဗၺတကို၊ ေစာင့္တုံၾကနတ္တကာ၊ သက္လုံးမွ်ၾကင္၊ ေျခာက္ျပစ္စင္သည္၊ နတ္သြင္ထံရင္းမွာသို႔၊ ခုပို႔ပါကူညီၾက၊ အဆင္းရႊီတူ၊ မ်ိဳးအိမ္သူသည္၊အျဖဴေမာင္ႏွမႏွင့္၊ တူတကြစံလွ်က္သာ၊ သဲခ်ာႏွစ္ပါး၊ သမီးသားကို၊ နံပါးထားၿပီးခါမွ၊ တုိင္းရကၡာကိုယ့္ဌာန၊ ႏွမႏွင့္ေမာင္၊ ျပည္တည္ေထာင္၍၊ အုိေအာင္မယြင္းခြဘဲ၊ နီထုိင္ၾကရပါစီ။ လက္ရႊီဦးထား၊ ကၽြန္ေလွ်ာက္ျငား၍၊ နတ္အားတိုင္ၾကားခ်ီ၏။ ေအာက္ရပ္ၿမီဘုမၼစိုး၊ တန္ခုိးျပင္းထန္၊ ႀကီးမားသန္သည္၊ နတ္မြန္ပိႆႏုိးႏွင့္၊ ႐ုကၡစုိးနတ္မ်ားစြာ၊ သဒၶါႀကိဳးကုတ္၊ အကၽြႏ္ုပ္ကုိ၊ ခၽြတ္ႏႈတ္ကယ္မပါေလာ့၊၊ နတ္ေျခာက္ရာတုဘက္ကင္း၊ တန္ခုိးျပင္းထိန္၊ အသူရိန္ဟု၊ ေဒ၀ိန္ထုိနတ္မင္းႏွင့္၊ မာန္နတ္မင္းကိႏၷရာ၊ ပရမီသြာရ၊ နတ္ေဒ၀ဟု၊ ၀ႆ၀ေရာသာတည္း၊၊ ခ်စ္သဒၶါမိတၱာငွ၊ ရွိ၀တ္လည္းဆူ၊ ဤအပူကို၊ ကယ္ယူခၽြတ္ႏႈတ္ၾက၍၊ ကၽြန္႔ဌာနကိုယ့္ရပ္ရြာ၊ ၾကင္ရာသက္ထား၊ သားမယားႏွင့္၊ နီျငားတုိင္းရကၡာသို႔၊ ပို႔ေဆာင္ပါကၽြန္႔ကိုတည္း၊၊ ျမင့္မုိရ္ထိပ္ခ်ာ၊ ၀တၱႎသာက၊ ဣႏၵာသိၾကားၾကည့္ေလာ့၊၊ ပတ္ကာလွည့္ဖလ္စႂကၠာ၊ ေလးကၽြန္းေရာင္ခ်င္း၊ စက္ဟိန္ျပင္းသည္၊ နီမင္းသူရိယာႏွင့္၊ လီေ၀ါေယာမုိးနတ္သား၊ ပဥၥၥခႏၶာ၊ လူတကာကို၊ ေစာင့္ရာသွ်င္နတ္မ်ား႐ို႕၊ ခ်စ္သနားကယ္မပါ။ အာကာသစိုး၊ ေက်ာ္ဟိန္႔ႀကိဳးသည္၊ နတ္မ်ိဳး႐ို႕တကာႏွင့္၊ နတ္မဟာေျခာက္ဘုံထြတ္၊ ျဗဟၼာႏွစ္ဆယ္၊ မဂ္ေလးသြယ္ကို၊ ေစာင့္ေပသွ်င္နတ္ျမတ္႐ို႕၊ ညီညာၾကတုံၿပီးခါ၊ ပူဆာဆင္းရဲ၊ ဤ၀ဋ္ဖီးက၊ ခၽြတ္၍ကယ္တင္ပါေလာ့၊၊ သားပုတၱစီတရံ၊ အလွနတ္သြင္၊ ရာသက္ၾကင္သည္၊ မ်ိဳးသွ်င္ထံရင္းစသို႔၊ ပို႔ၾကပါေလွ်ာက္ဦးတင္၊ ပလ’င္ရကၡိ၊ တုမဟိသည္၊ ေဗာဓိၿပိဳင္ေညာင္ပင္၌၊ ေစာင့္ထိမ္းက်င္ရံခပင္း၊ ရကၡဂုမၻာန္၊ တန္ခုိးသန္သည္၊ နတ္မြန္ဂဠဳန္မင္းႏွင့္၊ တုိင္းရကၡာၿမိဳ႕ဓည၊ ေစာင့္ၾကတုံပါ၊ (----)၊ ေဒ၀ါေျမာက္ဦးစသား၊ နတ္ဆယ္၀ရင္ရဲကန္၊ လက္ပံ၀သဲ၊ တန္ခုိးကဲသည္၊ ရီထဲနတ္ျမတ္မြန္ႏွင့္၊ တဖန္နတ္မယူသွ်င္၊ ေယာငုံမံုက်ား၊ ေက်ာ္ထင္ရွားသည္၊ ဗုေဒၶါဇိနဟူသား၊ ရာေထာင္မူနတ္ေပါင္းသား၊ တျခားနတ္တကာ၊ သုံးဆယ့္တဘုံ၊ ေစာင့္ၾကပ္တုံသည္၊ အကုန္နတ္မ်ားစြာႏွင့္၊ သုံးလုခ်ာျမတ္ဘုရား၊ ကိုယ္စားတူၿပီး၊ မဟာထီးကို၊ ဦးႏွိမ္ထိပ္ထက္ထား၍၊ ရွိထံပါးလက္ဆယ္ျဖာ၊ ပူေဇာ္႐ိုၫြတ္၊ နိမျပတ္လွ်င္၊ တုိင္မွတ္ေလွ်ာက္ဆုိက်င္သည္၊ သုံးခြင္ရပ္ဆီအားေလး၊၊

(၇) သုံးခြင္နတ္အား၊ ဦးထိပ္ထား၍တုိင္ၾကားကာ၊ နတ္ေဒ၀ါမ်ားသိန္းေသာင္း၊ နတ္ေပါင္းတကာ၊ သားပမာသို႔၊ မိတၱာ၀ီငွေလာင္းလွ်က္၊ နတ္အေပါင္းမင္းရာဇာ၊ စစ္မီးရာထုိခန၊ ဆံမွ်င္တမႊာ၊ ကၽြႏ္ုပ္မွာလည္း၊ ျပစ္သာမဟိၾက၍၊ မိန္႔ေတာ္ဟလႊတ္ၿပီးခါ၊ လြန္စြာတဆြ၊ မၾကာရဘဲ၊ ဌာနတုိင္းရပ္ရြာသို႔၊ ျပန္လားခါအေၾကာင္းရင္း၊ အမိန္႔ေတာ္စာ၊ ကၽြႏ္ုပ္မွာသို႔၊ အာဏာရြီး၍ပီးက၊ ျမတ္ေလးဦးတင္ကာ၊ ရကၡသာစည္၊ ရခုိင္ျပည္သို႔၊ ျပန္လည္လားၾကခါလွ်င္၊ လြန္၀မ္းသာရႊင္အားရ၊ အလွေမာင္သာ၊ လွီနာ၀ါ၌၊ လွ်င္စြာစီးတက္ၾက၍၊ က်ဴးသံျမေမာင္းခရာ၊ ဗုံသာလင္းခြင္း၊ စည္ေမာင္းညႇင္းသည္၊ သာျခင္းဧကဗ်ာႏွင့္၊ တီးမႈတ္ကာတေသာေသာ၊ က်ယ္လွႀကီးစြာ၊ ျမစ္ဂဂၤါကို၊ ေနာက္မွာပါယ္လွပ္ထား၍၊ ရႊင္ေပ်ာ္ပါးစားေသာက္ကာ၊ ေၾကာ္ျငာဟစ္ဟဲ၊ တသဲသဲသည္၊ ေအာင္ပြဲခံကာကာႏွင့္၊ ျဖားသင့္ရာလီသင့္လုိက္၊ သမုဒၵရာ၊ ယုမုႏၷာဟု၊ သီတာပင္လယ္ျမစ္ကို၊ ရြက္ျဖဴတုိက္ကူးခတ္ကာ၊ လိႈင္းယက္လည္းဟူ၊ ရီမ်ားဆူ၍၊ ဦးျဖဴေဆာင္းကာကာတည္း၊၊ ေတာင္ပမာလိႈင္းႀကီးထ၊ ကမ္းကိုမျမင္၊ က်ယ္၀န္းက်င္သည္၊ ျမစ္ခြင္ပင္လယ္မ၌၊ (-----)၊ မဲနယ္ဟုဆုိ၊ စိမ္းစိမ္းၫိုသည္၊ ျမစ္ကိုမဲနက္ပါ၏။ ၾကည့္ခီေသာ္ေၾကာက္ဖြယ္တည္း။ ငါးႀကီးငါးဆင္၊ ငါးမန္းက်င္လည္း၊ မ်ားဖ်င္အပုံဟိႏွင့္၊ ရႊင့္တုံၿပီးလာၾကခါ၊ ရကၡပူရ၊ ၿမိဳ႕ဓည၏၊ ေဒသနယ္၀င္လာက၊ ရီ႐ို႕မွာျဖဴဆြဆြ၊ ဆီးႏွင္းစုံစီ၊ မိႈင္းမိႈင္း၀ီသည္၊ ေတာင္ၿခီကမ္းနားစကို၊ ျမင္လတ္ၾကတုံေသာခါ၊ ၀မ္းသာအားရ၊ စားေသာက္ၾက၍၊ လွ်င္ဆြခတ္လာပါက၊ ေျမငုံမွာဆံေတာ္ဓါတ္၊ အ၀ီးကပင္၊ မိႈင္းမိႈင္းျမင္ေသာ္၊ ကၽြန္လွ်င္႐ိုခၫြတ္၍၊ ပူေဇာ္မွတ္တံုေသာခါ၊ ေသာင္းေသာင္းထိမ့္ဆူ၊ ေဖြးေဖြးျဖဴသည္၊ နတ္လူသာထုေခၚ၏။ ျဖားရီေပၚ ရြက္ျဖန္႔တုိက္၊ ေျမငုံဟုေခၚ၊ ထုိကၽြန္းေမာ္ကို၊ ဟစ္ေၾကာ္လီသင့္လုိက္၍၊ ပတ္ခါရစ္ခတ္ၾကခါ၊ အင္း၀ဟူတုံ၊ ထုိသဲခုံကို၊ ျဖားဆုံ၀င္ၾကပါ၍၊ ခုံ၀မွာကၽြန္းအလြတ္၊ နာမေခၚေဆာင္၊ လီသွ်ိဳင္းေတာင္ကို၊ နံေမွ်ာင္ဖယ္ခလႊတ္လွ်က္၊ ေၾကာ္ျငာၾကခတ္လာခါ၊ ႐ႈကာေမွ်ာ္လွ်က္၊ လက္၀ဲဖက္ကို၊ တခ်က္ၾကည့္ခီပါက၊ ၿမိဳ႕စစ္ေတြမွာအဓိသ္မွတ္၊ အာက်ိပ္ေတာ္လွ်င္၊ ငါးမည္စင္သည္၊ သွ်င္ပင္ဘုရားဓါတ္ႏွင့္၊ ဗုေဒၶါနတ္႐ို႕ကိုသာ၊ အဆင္းရႊီေရာင္၊ ၀င္း၀င္းေျပာင္သည္၊ ေမ့ေမာင္ျမင္ပါလတ္က၊ ဦးႏွိမ္ခ်႐ို႕ၫြတ္ခါ၊ ၿဖီးခ်ပ္ေခၚေဆာင္၊ ပြဲၾကည့္ေတာင္ဟု၊ ျမင့္ေခါင္ပဗၺတ၏၊ ေဗြထိပ္မအလယ္ေပၚ၊ မုတ္ဆိတ္ေတာ္ဓါတ္၊ သွ်င္ေတာ္ျမတ္ကို၊ တန္႔ရပ္ရွိ၀ယ္ေမွ်ာ္က၊ ရွိပူေဇာ္႐ိုၫြတ္တြား၊ လက္၀ဲဖက္မွာ၊ ၿမိဳ႕ခ်မ္းသာကို၊ ေမွ်ာ္ကာၾကည့္လတ္ျငားက၊ ဘုရားေက်ာင္းေစတီသာ၊ ဇင္းခါယူမွန္း၊ စ်ီးေၾကာင္းလမ္းႏွင့္၊ ဆိပ္ကမ္းတန္းထားမွာလည္း၊ အံ့ဖြယ္သာရြီမရ၊ ဆုိင္ႏွင့္ဒုကၠံ၊ အိမ္ဗိမွာန္လည္း၊ ၾကက္ပ်ံပင္မက်တည္း၊၊ ေရာင္း၀ယ္ၾကမ်ားလူသွ်င္၊ (-----)၊ ေဖြးေဖြးျဖဴသည္၊ ျပည္သူမ်ားဗုိလ္ပါႏွင့္၊ ကၽြႏ္ုပ္သာစုိက္ပ်ိဳးျငား၊ ကြမ္းသီးအုံးပင္၊ ပိႏၷဲပင္ဟု၊ ထန္းပင္သရက္မ်ားႏွင့္၊ လြန္ဆန္းျပားသစ္တကာ၊ ဗိမွာန္သာေမာ၊ ဥယ်ာဥ္ေတာကို၊ ထင္ရွားျမင္လတ္ပါက၊ ရႊင္၀မ္းသာလြန္အားရ၊ ဌာနရပ္ရြာ၊ ၿမိဳ႕ခ်မ္းသာသည္၊ အိမ္မွာဆုိက္ေရာက္ၾက၏။ ေက်ာက္ခ်ၾကတုံၿပီးခါ၊ အလွ်င္တဆြ၊ ေမာင္အလွကား၊ ခ်ီႄကြတက္လတ္ပါလွ်က္၊ ေမ့ထံမွာေရာက္လတ္က၊ ႏွမခ်စ္စြာ၊ ေမာင့္ၾကင္ရာသည္၊ သူဇာမေနာ္မသို႔၊ ႐ုိတုတ္ကြေမာင့္ထံမွာ၊ ထုိင္ၾက၀န္း႐ုံ၊ ၿခီေတာ္ခုံကုိ၊ ယူတုံကုိင္မပါလွ်က္၊ ေဂါင္းထက္မွာယွက္တင္ထား၊ ၀တ္တြား႐ုိေသ၊ ကန္ေတာ့ေပသည္၊ ႐ႈဖြယ္နတ္မျပားတည္း၊၊ ျဖဴၫြတ္တြားဆင္းကလွ်ာ၊ ဆီးလိပ္ကြမ္းယာ၊ အျဖာျဖာကို၊ ထုိခါပီးကမ္းလာ၍၊ ကၽြႏ္ုပ္မွာလူခ်စ္ရီး၊ ႏွမသူဇာ၊ လွကလွ်ာက၊ ရႊီရင္က်ဴး၍မြီးသား၊ ခ်စ္သားႀကီးေမာင္ရဲေဘာ္၊ ၾကာဇံသမီး၊ ႐ႈမၿငီး႐ို႕၊ လွ်င္ၿပီးခုန္ကာလာ၍၊ မြီးဘသာထံရင္းပါး၊ ခ်စ္သဲဟူသည္၊ သားႏွစ္ေထြ႐ို႕၊ ဖက္လုိင္ဆြဲလာျငား၏။ မ်ိဳးဆြီသားညာတိကာ၊ ျပည္သားရြာသူ၊ ေဖြးေဖြးျဖဴမွ်၊ သွ်င္လူမ်ားတကာလည္း၊ ေရာက္ေပလာေမာင္ကစ၊ ပုတီးမိတၱာ၊ ဘာ၀နာကို၊ မ်ားစြာသြန္းေလာင္းၾက၍၊ ဦးလွ်င္ခ်ကန္ေတာ့ခါ၊ အဖူးလက္ေဆာင္၊ သိန္းေသာင္းေထာင္ဟု၊ မ်ားေျမာင္ပီးဆက္လာ၏။ နတ္ၾသဇာခ်ိဳမယြင္း၊ မႊီးျခင္းႀကိဳင္စြာ၊ အရသာသည္၊ ဂဏွာႏုိ႔ထမင္းဟု၊ ငါးဟင္းမ်ားတကာ၊ မ်ားစြာခ်က္ၿပီး၊ သားသမီးႏွင့္၊ မညီး၀န္းရံကာလွ်က္၊ စားေသာက္ခါတေသာေသာ၊ ေဖာ္မ်ားျခံရံ၊ ေပ်ာ္ျမဴးစံသည္၊ ေမ့ထံေတာ္ရင္းပါးေလး၊၊

(၈) သု၀ဏၰပူရ၊ အယုဇၨသည္ရမၼာသာ၊ တုိင္းရကၡာၿမိဳ႕ဓည၊ ဗုဒၶေလးဆူ၊ ပြင့္ေတာ္မူသည္၊ လြယ္ကူဗ်ာဒိတ္ရသား၊ ဂစၧပနဒီ၊ ရွိဆီအေနာက္ဖက္၌၊ ထီးနန္းဆက္သည္၊ မပ်က္အလီလီတည္း၊၊ ျပည္ပူရီမည္သမုဒ္၊ ေဒြးဒသဟာ၊ ၿမိဳ႕ႏွစ္ရာတြင္၊ မွန္စြာႏွစ္မ်ိဳးဟုတ္သား၊ တည္ေထာင္လုပ္ထုိစုိင္ခါ၊ စစ္ေတြေဒသ၊ နဂရဟု၊ ရကၡတုိင္းရပ္ရြာ၌၊ လူမ်ားစြာရႊင္ေပ်ာ္ပါး၊ ၿမိဳ႕ကစစ္ေတြ၊ တုိင္းရပ္ျပည္တြင္၊ ၾကင္သြယ္ငယ္ေမ်ာက္သားႏွင့္၊ တူေပ်ာ္ပါးေမာင္ႏွံစုံ၊ ရင္သြီးသဲၾကား၊ သမီးသားကို၊ ရြက္ျငားခ်ီမိုး႐ုံ၍၊ သလြန္ဘုံေညာင္ေစာင္းထက္၊ နီလွ်က္သာရႊင္၊ ဆြဲရစ္ၾကင္သည္၊ ပုံသြင္ငွက္ဟသၤာသို႔၊ လြန္ႏွစ္သက္ခ်စ္ႏွစ္ျဖာ၊ သဲခ်ာဟူၿပီး၊ သားအႀကီးကို၊ ရည္မွီးနိဗၺာန္ငွာလွ်င္၊ သံသရာဖုိ႕အေၾကာင္း၊ သွ်င္သာမေဏ၊ ျပဳတံုေပသည္၊ မ်ားေထြလူသိန္းေသာင္းႏွင့္။ သဃၤာေပါင္းလူမ်ားဖ်င္၊ ၾကည္လင္ရႊင္လန္း၊ ရီစင္ျဖန္း၍၊ ထူးဆန္းသဘင္ဆင္လွ်က္၊ တီးမႈတ္က်င္တေသာင္းေသာင္း၊ စည္ေမာင္းခရာ၊ ေဗာဒုဗၺာသည္၊ သံသာတေညာင္းေညာင္းႏွင့္၊ ဆြမ္းေလာင္းလွဴဒါန္းကာ၊ ကၽြန္႔မွာသက္စု၊ သားေမာင္ပုကို၊ သွ်င္ျပဳပီးလွဴပါက၊ နတ္တကာသွ်င္လူမ်ား၊ ေကာင္းခ်ီးေပ်ာ္ေပ်ာ္၊ သာထုေခၚသည္၊ ႏွမ့္ေက်ာ္တုိင္းလုံးၾကား၏။ ရႊင္ေပ်ာ္ပါးလြန္၀မ္းသာ၊ မိတၱာဆပြား၊ ရပ္လုံးသား႐ို႕၊ သနားဂ႐ုဏာႏွင့္၊ ႐ုိၫြတ္ခါ ကိုယ္ႏွစ္ပါး၊ ခ်ီႄကြလက္ကုိင္၊ နံခ်င္းယွဥ္၍၊ တူၿပိဳင္မျပတ္လားလွ်က္၊ ဥယ်ာဥ္ေတာလွည့္လည္ကာ၊ ရာမခ်ရား၊ ပန္းစံကားသည္၊ ဆပ္သြားဇီသ၀ါႏွင့္၊ ႄကြက္နားသာပန္းထင္ရွား၊ ေဒါနအီးလိႈင္၊ မႊီးပ်ံ႕ႀကိဳင္သည္၊ သီးခုိင္ပန္းမ်ားစြာကို၊ ရြီးခ်ယ္ျငားႀကိဳက္ရာရာ၊ ေမာင္သာကိုင္ၫြတ္၊ ေမကဆြတ္၍၊ မျပတ္နိတုိင္းသာလွ်င္၊ ကုံးသီကာတူတကြ၊ ႏွမႏွင့္ေမာင္၊ ခ်စ္ပန္းေဆာင္၍၊ ဦးေသွ်ာင္ေဂါင္းျပည့္မွ်လွ်က္၊ ဖလွဲကာေဆာင္းလွ်က္သား၊ ဘုံၫိုေညာင္းေစာင္း၊ သလြန္ေကာင္းမွာ၊ လဲေလွ်ာင္းတူစုံသာလွ်င္၊ ေဖာ္မ်ားစြာျခံရံၾက၊ ေဇယ်မဂၤလံ၊ ေအာင္ပြဲခံသည္၊ ဗုံသံတျမျမႏွင့္၊ ဆင္၀တ္ၾကတူတန္းဆာ၊ ၾကင္ရာသက္ထား၊ သားမယားႏွင့္၊ ေပ်ာ္ပါးနီျခင္းရာကို၊ ၿမိဳ႕ရမၼာကၽြန္းေမခ၊ ဒြါရ၀တီ၊ ငါးအင္ညီသည္၊ ပူရီၿမိဳ႕ဓညဟု၊ တုိင္းရကၡကိုယ့္ရပ္ရြာ၊ ေၾကာ္ျငာသတင္း၊ ျပည္လုံးခ်င္းသည္၊ မႄကြင္းၾကားႏွမ့္ပါ၏။ ၿမိဳ႕ခ်မ္းသာနဂါရ၊ နီၾကပါသည္၊ လွဴဒါရွိပုညေလး၊၊

(၉) ပုညလွဴေဆာင္၊ ေမႏွင့္ေမာင္သည္အုိေအာင္သာ၊ ဆံတမႊာမယြင္းခြ၊ သားလွသဲခ်ာ၊ ခ်စ္လွစြာကို၊ ရွိကသံသရာတည္း။ ခ်ီလားၾကၾကံစည္ကာ၊ ရထားဆင္ျမင္း၊ ယာဥ္ခပင္းကို၊ စီးနင္းေဆာင္ယူပါ၍၊ ေမာင့္ၾကင္ရာသက္လုံးမွ်၊ ေျခာက္ျပစ္လြတ္စင္၊ နတ္အသြင္သို႔၊ ငါးအင္ညီၫြတ္လွသား၊ အသခနတ္မေနာ္၊ သူဇာမျပား၊ ပမာလားသို႔၊ ႏုထြားဆင္း႐ုပ္၀ါတည္း၊၊ ေမသဲခ်ာငယ္ေမ်ာက္သား၊ လက္ဖ်ားကုိင္ယူ၊ ခ်ီႄကြထူ၍၊ အတူနံပါးထားလွ်က္၊ သမီးသားပြားမ်ားစြာ၊ ၀န္းကာျခံရံ၊ ေဖာင္လွီပ်ံႏွင့္၊ လွ်င္ျမန္စီးတက္ပါ၍၊ တူရိယာစည္ေစာင္းညႇင္း၊ သာျခင္းကဗ်ာ၊ ေမာင္းဒုပၸါႏွင့္၊ ခရာဗုံလင္းခြင္းကို၊ ညံမကင္းတီးမႈတ္ကာ၊ နဒီမည္ရ၊ ဂစၧပကို၊ ဆန္ႄကြခတ္လားပါက၊ လက္၀ဲမွာဆတ္႐ုိးက်၊ မင္းကန္ပလီ၊ ကၽြန္းငၿပီကို၊ ေနာက္ဆီပါယ္လြန္ခ၍၊ သုံးလုဘျမတ္မြီေတာ္၊ ဦးရစ္ေတာ္ဓါတ္၊ ေစတီျမတ္ကို၊ တရပ္ရွိ၀ယ္ေမွ်ာ္ကာ၊ ရွိပူေဇာ္႐ုိၫြတ္ခ၊ ျဖားလည္းတက္ေထြ၊ လီသင့္ေပ၍၊ ခတ္ေလတုံၿပီးမွလွ်င္၊ ရပ္ေဒသျပားကၽြန္းသာ၊ လက္ပံျပားေမာ္၊ ကၽြန္းခေရာ္ဟု၊ ဟစ္ေအာ္ေသာင္းေသာင္းျငာ၍၊ ေမာင္းခရာဗံုလင္းခြင္း၊ သာျခင္းဧသံ၊ တီးမႈတ္ျပန္သည္၊ ရႊီက်ံလွီ၀င္း၀င္းႏွင့္၊ လွီတက္ျခင္းဆုိကာကာ၊ ၀မ္းသာေပ်ာ္ပါး၊ ႃခြီရံမ်ားႏွင့္၊ ေသာက္စားတက္လားပါက၊ လက္၀ဲမွာကုလားပုန္း၊ ကၽြန္းလုံးပတ္လြန္၊ ရြာဆင္ျခံကို၊ က်ဴးလြန္ပါယ္လတ္တုံမွ၊ တအုံးအုံးခတ္ၾကခါ၊ သူငယ္ေတာ္ကၽြန္း၊ ကၽြဲျခံကမ္းကို၊ ေျဖာင့္တန္းခတ္လားပါလွ်က္၊ မင္းကန္သာ၀င္လီေျမာက္၊ စိမ္းျမၫိုေရာင္၊ ငါးခူးေတာင္ကို၊ ေမ့ေမာင္နိခ်င္းေရာက္က၊ ပန္းေပါက္ေပါက္စြဲကိုင္ကာ၊ ၾကင္ရာေမ်ာက္သား၊ ငယ္မယားႏွင့္၊ ခ်ီႄကြတက္လားပါက၊ ျမတ္သွ်င္ေတာ္ငါးခူဓါတ္၊ မ်ားမ်ားမကြာ၊ တတုိင္သာတြင္၊ ပါးေတာ္ေစတီျမတ္ကို၊ ပူေဇာ္ၫြတ္တံုၿပီးခါ၊ ေသလာတေလွ်ာက္၊ ျဖားရီေရာက္ေသာ္၊ ၀မ္းေျမာက္ရႊင္ျမဴးကာႏွင့္၊ ရီထဲသာနဒီျမစ္၊ ကူးလုိက္ခတ္ကာ၊ ရွိျပဳပၸါ၀ယ္၊ ကၽြန္းမွာဌာနျဖစ္သား၊ ဟုတ္စင္စစ္ယုဂံေခ်ာင္၊ က်ိန္းေတာင္ၫိုၫို၊ ရႊန္းစိုိစုိသည္၊ မိုမိုထြတ္ျမင့္ေခါင္၌၊ သုံးလုေဘာင္ႏိႈင္းတုလြတ္၊ ဓမၼသဘင္၊ က်ိန္းေတာ္ရွင္သည္၊ သွ်င္ပင္ေစတီျမတ္ကို၊ ေမွ်ာ္ျမင္လတ္တုံေသာခါ၊ သဒၶါပီတိ၊ ဂြမ္းဆီထိသို႔၊ ပီဘိျမင္ၾကခါမွ၊ ခ်စ္ႏွစ္ျဖာေမာင္ႏွမ၊ ဟတၱဆယ္ျဖာ၊ ပဒုံၾကာကို၊ ေဂါင္းမွာတင္ထားၾကလွ်က္၊ ဦးႏွိမ္ခ်႐ုိၫြတ္ကာ၊ ကၽြန္းသာလွီထက္၊ ျမစ္တဖက္က၊ ႏွစ္သက္ရွိပူေဇာ္၍၊ တီးမႈတ္ကာႃခြီရံေပါင္း၊ ေဒသဌာနီ၊ က်က္သရီဟု၊ ရြာၿမီထိုသည္ေခ်ာင္းကို၊ တေသာင္းေသာင္းဟစ္ေၾကာ္ျငာ၊ လွ်င္စြာခတ္ေျမာက္၊ အိမ္ေတာ္ေရာက္က၊ ေခ်ာက္ေခ်ာက္ကၽြန္းလုံးေက်ာ္၏။ ရႊင္၀မ္းသာသွ်င္လူမ်ား၊ ဆြီသားညာတကာ၊ ေမာင့္ထံမွာ၌၊ မ်ားစြာေရာက္လာျငား၍၊ သြန္းေလာင္းခ်ဘာ၀နာ၊ မိတၱာေျဖာင့္မွတ္၊ ႐ိုခၫြတ္လွ်က္၊ လုပ္၀ပ္ရွိခုိးလာ၏။ ဖူးဘ႑ာဆက္သြင္းၾက၊ ဒါနဒီနံ၊ နိမက်န္ေအာင္၊ ညံညံေအာင္ပြဲျပလွ်က္၊ ျပည့္စုံထငါးအင္ညီ၊ ၀တၱႎမည္မွန္း၊ က်ိန္းၿမိဳ႕ကၽြန္း၀ယ္၊ မီးပန္းမ်ားစုံစီကို၊ ၾကည့္တုံၿပီေမာင္ႏွမ၊ နီၾကပါသည္၊ က်ိန္းသာနာဂရေလး၊၊

(၁၀) နဂရပူရံ၊ ေတာင္ယုဂန္သည္ေနာက္မွန္သာ၊ ထုိရပ္ရြာက်ိန္းေဒသ၊ စိမ္းျမၫိုေရာင္၊ ကိ်န္းျမင့္ေတာင္သည္၊ ျမင့္ေခါင္ပဗၺတကို၊ ၾကည့္ခီၾကတုံေသာခါ၊ ၾသဇာနရြဲ၊ ပင္ပိႏၷဲႏွင့္၊ ခေမာင္းေထာက္ၾကာ၊ ေတာဗလာသည္၊ ဖာလာသစ္မွင္ေတာင္းႏွင့္၊ ၾကေသာင္း၀ါးၾကခတ္သာ၊ မညင္းမွင္းကူ၊ သီးပြင့္ဟူသည္၊ ထန္းမူပိတၱကာတည္း၊၊ နႁႏၵာပင္ေမ်ာက္လႈပ္၊ သစ္ပုတ္ႏြယ္ခ်ဳိ၊ ဇာတိဖုိဟု၊ ေရွာက္ခ်ိဳခ်ဥ္သျပဳတ္ႏွင့္၊ သစ္ခလုတ္လက္ပံသာ၊ တမာရင္ခတ္၊ သစ္က၀တ္သည္၊ သပြတ္သံဖရာတည္း၊၊ မက်ည္းသားအုံးေလညႇင္း၊ ဒူးရင္းသၿပီ၊ ပင္ေညာင္ရီႏွင့္၊ မ်ားထီြသစ္အညင္းတည္း။ သစ္ပင္ခ်င္းစုိင္ကာကာ၊ သစ္ကနစုိး၊ သစ္ကတုိးဟု၊ ရဲ႐ုိးပိေတာက္မွာလည္း၊ ပြင့္ငုံအာလြန္ဆန္းျပား၊ သွ်သွ်ားၿပိဳင္းစင္၊ ၿပိဳင္းကန္းက်င္ဟု၊ ပီပင္သဖန္းမ်ားႏွင့္၊ ပင္ေဆာင္းရွား သီးခ်ိဳခ်ဥ္၊ ေညာင္ခ်ဥ္ေဗာထီး၊ ခ်ိဳလွအီးသည္၊ ဓနိရီအုံးစသား။ အသီးခုိင္အလြန္လွ၊ ၀ရစ္လြန္ပင္၊ နပ်ိဳးပင္ဟု၊ ေခၚတြင္၀ခ်ိဳင့္စသား၊ ခ်ိဳအီးျမသီးတကာ၊ သီးကပြားပုံ၊ ပင္မ်ိဳးစုံသည္၊ ရဂုံပပၺတတည္း။ ႐ႈခီေသာ္စားဖြယ္တည္း၊ ပြင့္သီးတကာ၊ ပင္႐ို႕မွာလည္း၊ ယွဥ္ကာအကုန္ညႇိသို႔၊ သီးပြင့္ျဖာျဖာ၊ ရာသီဥတု၊ ခ်ိန္ကိုလု၍၊ ေမွ်ာ္႐ႈမငံ့ပါတည္း၊၊ သုံးလုခ်ာျမတ္ဘုရား၊ ကိုယ္စားဓါတ္လွ်င္၊ က်ိန္းေတာ္ရွင္သည္၊ သွ်င္ပင္တန္းခုိးအားေၾကာင့္၊ သီးပြင့္ျငားပင္တကာ၊ သူေတာ္အေလာင္း၊ နီဖြယ္ေကာင္းသည္၊ ခ်မ္းေဆာင္းရိပ္သာယာႏွင့္၊ မ်ိဳးေလးျဖာသွ်င္လူမ်ား၊ ေရာက္ျငားေပ်ာ္ရႊင္၊ ကုိယ့္ရပ္ခြင္ကုိ၊ ျပန္ခ်င္ပင္မဟိျငားတည္း။ လြန္ဆန္းျပားမ်ားသွ်င္လူ၊ ရီမူေသာက္ခ်ိဳး၊ အီးျမႏုိးသည္၊ သီြး႐ုိးႏုိ႔ႏွင့္တူ၏။ ႏႈိင္းခုိင္းယူဂႏၶဗၺ၊ စိတၱရေကလာ၊ ကုသိႏၷာဟု၊ ပမာယြင္းခြတည္း။ ရႊင္လန္းၾကလူတကာ၊ ပန္းနံ႔သာလိမ္းက်ံျငား၊ ၀တ္စားတန္းဆာ၊ ႀကိဳက္သည့္ငွာကို၊ ယူကာဆင္၀တ္စား၍၊ လင္မယားေမာင္ႏွံစုံ၊ သားႏွင့္သမီး၊ ခ်စ္မညီးကို၊ ေပြ႕ၿပီးခ်ီရြက္တုံလွ်က္၊ မ်ားဗုိလ္ပုံတေသာေသာ၊ လွီပြဲက်င္က်င္၊ ေပ်ာ္မႈဆင္သည္၊ သဘင္လက္ပြဲမ်ားကို၊ ႐ႈၾကည့္ျငားတုံေသာခါ၊ ပိေတာက္ပန္းမွာန္၊ ထီးတင္းခြန္ႏွင့္၊ ေက်ာင္းကန္လားၾကပါလွ်က္၊ လူမ်ားဖ်င္ရီကစား၊ ေသာင္းကၽြန္းဇမၺဴ၊ ျမရိပ္ငူ၀ယ္၊ ထိမ့္ဆူေက်ာ္ႏွမ့္ၾကား၏။ ဖ်ဳိးႄကြယ္ပြားရတနာ၊ လုိရာသမွ်၊ ခ်င္တုိင္းရသည္၊ မာဃ၀တၱႎသာသို႔၊ ျပည့္စုံစြာလြန္ဆန္းျပား၊ ေျမာက္ခြင္ရင္မွာ၊ ပေဒသာတြင္၊ ဆြတ္ကာယူ၍စားသို႔၊ ရႊင္ေပ်ာ္ပါးက်ိန္းၿမိဳ႕ၿမီ၊ ဘုမိၼနက္သန္၊ ၿမီမ်ဳိးမွန္သည္၊ ဂါမံက်က္သရီႏွင့္၊ မ်ဳိးၾကင္ဆြီေမအလွ၊ ႏွမခ်စ္စြာ၊ ဆင္းကလွ်ာႏွင့္၊ လွဴဒါပီးစြန္႔ငွလွ်က္၊ ေနာက္ပုညေနာင္သံသာ၊ ဆံမႊာမျပား၊ တူႏွစ္ပါးသည္၊ ျဖစ္ျငားရလုိပါဟု၊ သမၺဳဒၶါစိေႏၵယ်၊ လူ႔ဘခ်စ္သွ်င္၊ က်ိန္းေတာ္ရွင္သည္၊ ဓါတ္လွ်င္ရွိမုဒ္၀၌၊ ဦးႏွိမ္ခ်ပန္းပြင့္တင္၊ ၾကည္လင္ရႊင္လန္း၊ ရႊီသကၤန္းကို၊ ရက္ကန္းကပ္လွဴက်င္လွ်က္၊ နိတုိင္းပင္ရက္မျပတ္၊ ဒါနကုသုိလ္၊ မဂ္ဖုိလ္လုိ၍၊ ၾကည္ၫိုအလွဴ၀တ္ကုိ၊ ပီးေစာင့္မွတ္ေမာင္ႏွံစုံ၊ ရပ္ဘုံနဂရ၊ က်ိန္းေဒသ၀ယ္၊ သုခလြန္ပြါးပုံႏွင့္၊ ေပ်ာ္ရႊင္တုံေမာင္ႏွမ၊ နီၾကပါသည္၊ ရပ္ရြာကုိယ့္ဌာနေလး၊၊

(၁၁) ဌာနက်က္သရီ၊ က်ိန္းၿမိဳ႕ၿမီသည္အံ့ဘြယ္သာ၊ ညာတိကာမိႏွင့္ဘ၊ အလွနတ္သြင္၊ ရာသက္ၾကင္သည္၊ ယင္းတြင္ဖြားေျမာ္ၾက၏၊၊ ထုိေဒသေတာင္ကိုေပ၊ ကၽြန္႔မွာသက္ထား၊ ငယ္ေမ်ာက္သားႏွင့္၊ ခ်ီလားၾကည့္လည္ပါက၊ အံ့ၾသဖြယ္လြန္ဆန္းျပား၊ သီးကားပြားပုံ၊ ပန္းမ်ဳိးစုံသည္၊ ရဂုံထုိေတာင္ဖ်ား၌၊ ဆပ္သြားဖူးအေ၀ယာ၊ ႀကိဳင္စြာက်က္႐ုံး၊ သီးေမွ်ာ္ကုံးသည္၊ ဂမုံးႀကိဳင္အီးစြာႏွင့္၊ ပန္းေနာ္နာပန္းထင္ရွား၊ ကြမ္းဖဲဆင္း၀ီ၊ ငုံးရႊီပန္းခ်ရားႏွင့္၊ ပန္းေဒါနခ်ပ္တရာ၊ ခ၀ါထုိပန္း၊ ပြင့္နီလြန္းသည္၊ ေခါက္ရမ္းဇီသ၀ါႏွင့္၊ ပန္းရႊီၾကာမုိးစီပန္း၊ ႏွင္းပန္းသရဖီ၊ ေဇာ္ဂ်ီသည္ပန္းစံကား၊ ပန္းေဒါနသည္၊ ထူးစြေကာက္စရီႏွင့္၊ ပန္းႏွင္းဇီအဂၤရင္း၊ ပုန္းညႇင္းရႊီတူ၊ မဥၨဴပန္းခပင္း႐ို႕၊ အပင္ခ်င္းမွီကာကာ၊ ရမာငုံးပန္း၊ ႀကိဳင္အီးခ်မ္းသည္၊ မႊီးလြန္းစလတၱာႏွင့္၊ ပင္ျမင့္မွာသဇင္ပန္း၊ ၿမိဳင္ပန္းလည္းဟူ၊ မအူညႇာစိမ္းပန္းတည္း၊၊ ေပါက္ပန္းပြင့္ျဖဴအနီ၊ စုံစိမ႐ုိး၊ ပန္းတမ်ိဳးသည္၊ မညိႇဳးပြင့္၀ီ၀ီႏွင့္၊ ၾကာနီသည္ပန္းျမစ္ကုိင္း၊ ပင္တုိင္းသာၾကည္၊ ပန္းစပယ္ဟု၊ ပြင့္သည္ျဖဴမိႈင္းမိႈင္းတည္း။ ပန္းျမင္တုိင္း႐ႈဖြယ္သာ၊ မဟာေလွက၊ ျမတ္ေလးစသည္၊ ျဖဴဆြပဒုံၾကာႏွင့္၊ ႄကြက္နားသာပန္းခ၀ဲ၊ ပန္းရင္းမ်ားဟူ၊ မႊီးပ်ံ႕ၾကဴသည္၊ ၾကာျဖဴစြယ္ေတာ္ပန္းတည္း၊ ပြင့္လန္းလန္းပင္တကာ၊ သဲေတာ္ရင္ခတ္၊ သစ္က၀တ္ႏွင့္၊ ပန္းျမတ္ပုန္းညႇက္သာတည္း။ သင္းပုန္းေခၚႀကိဳင္အီးအီး၊ မုဂၢါသနီ၊ လွမ်ိဳးညီသည္၊ ဒန္းညီပင္ခ်င္းစီး၍၊ ပြင့္တုံၿပီး႐ႈဖြယ္သာ၊ ၾကာပုဏၰရိတ္၊ ၾကာတံဆိတ္သည္၊ လွ်ံၿမိတ္ေရာင္၀င္း၀ါႏွင့္၊ ဆူးပန္းသာၾကာေခါင္းေလာင္း၊ ပန္းေကာင္းေခၚဆုိ၊ ေအာက္မဲၫိုဟု၊ ေခၚဆုိထုိပန္းေပါင္း႐ို႕၊ ပြင့္တုံေသွ်ာင္းစိမ္းၫိုျပာ၊ ရႊမ္းရႊမ္းစုိသည္၊ ႏွစ္လုိ႐ႈဖြယ္သာတည္း။ ရဲနီစြာေတာင္ၾကက္ေမာက္၊ ပြင့္ေျမာက္တုံပါ၊ ပန္းတကာသည္၊ ခ်ိန္ခါဥတုေရာက္က၊ ျပည္ရြာမ်ားအီးႀကိဳင္ႀကိဳင္၊ ဂႏုိင္သာေမာ၊ က်ိန္းေတာင္ေတာ၀ယ္၊ ဖ်င္ပြားခက္ခ်င္းဆိုင္၍၊ ပင္ခ်င္း႐ုိင္ရြီမရ၊ ပြင့္ၾကမ်ားစြာ၊ ေတာင္ျမတ္သာ၌၊ သခ်ၤာအနႏၲတည္း။ ကုံးသီထားနည္းအတူ၊ ရာသီေျပာင္းႄကြ၊ ခ်ိန္ကာလဟု၊ မာသအားကိုယူ၍၊ ပြင့္ၾကမူထုိေတာင္ပါး၊ မကြာတူၿပိဳင္၊ နံခ်င္းယွဥ္လွ်က္၊ ၫႊတ္ကုိင္ဆြတ္ယူျငား၍၊ ျမတ္ဘုရားက်ိန္းေတာ္သွ်င္၊ သွ်င္ပင္ဗုဒၶ၊ ထံရင္းခသည္၊ ဂူ၀ထဲသို႔၀င္လွ်က္၊ ေဂါင္းထက္တင္႐ုိတုတ္ကြ၊ ပုညကမၻာ၊ ေနာင္သံသာ၀ယ္၊ က်င္လည္ရာရာဘ၀၌၊ တူတကြေမာင္ႏွံစုံ လူ႔ဘံုနတ္ရြာ၊ ဆက္မ်ားစြာ၀ယ္၊ ခ်မ္းသာသုခဘံုႏွင့္၊ စံၾကတုံေမာင္ႏွမ၊ ျဖစ္ရပါလုိ၊ စိတ္ၾကည္ၫိုျဖင့္၊ ပန္ဆုိဆုေတာင္းၾက၍၊ ရီစက္ခ်တုံၿပီးခါ၊ သက္သီျပဳထား၊ နတ္႐ို႕အားလွ်င္၊ တုိင္ၾကားျပဳၿပီးခါမွ၊ ျခံရံကာေဖာ္ရီြမ်ား၊ သန္လွ်ားထမ္းစင္၊ ျမင္းႏွင့္ဆင္ကို၊ ယာဥ္ရွင္စီးတက္ျငား၍၊ ရႊင္ေပ်ာ္ပါးတီးမႈတ္ကာ၊ ဌာနရည္မွန္၊ အိမ္ဗိမွာန္သို႔၊ လွည့္ျပန္လာလတ္ပါလွ်က္၊ ဆုိက္ေရာက္ခါရြာဂါမ၊ ေပ်ာ္ပဲြသဘင္၊ ပြဲႀကီးဆင္၍၊ နိပင္မကင္းၾကတည္း။ ၀သႏၲပစၥဳန္လြန္၊ သီလေစာင့္မွတ္၊ ၀ါလကၽြတ္သည္၊ ဆန္းထေရာက္လတ္ျပန္က၊ ထီးတန္းခြန္မုေလးပြါး၊ ဘုရားလက္ေဆာင္၊ ထမင္းေထာင္ႏွင့္၊ မ်ားေျမာင္အျဖာျဖာကို၊ ကုိင္ယူျငားလာေသာခါ၊ ငယ္လင္မယား၊ သမီးသားႏွင့္၊ ၀တ္စားဆင္ယင္ပါ၍၊ တူစုံသာရႊင္ေပ်ာ္ပါး၊ တရားကုသုိလ္၊ ဆည္းပူးလုိ၍၊ ၾကည္ၫိုလြန္ဆပြားကာ၊ ဆီမီးတန္းေဆာင္၊ သုံးလုေဘာင္၀ယ္၊ ေျပာင္ေျပာင္ညႇိထြန္းပါလွ်က္၊ သာထုေခၚ၀ါလည္းကၽြတ္၊ ဧသံသီကာ၊ လသာသာတြင္၊ ေၾကာ္ျငာလက္ခုပ္ခတ္၍၊ ညဥ့္လုံးျပတ္မအိပ္ပါ၊ သွ်င္လူအမ်ား၊ က်ိန္းၿမိဳ႕သား႐ို႕၊ ေသာေသာ႐ု႐ုဆာလွ်က္၊ တူရိယာအသြယ္သြယ္၊ ေဗာႃပြီလင္းခြင္း၊ စည္ေမာင္းညႇင္းကုိ၊ တီးျခင္းအံ့ၾသဖြယ္တည္း။ ရခုိင္ျပည္အလယ္ဆိပ္၊ စိမ္းျမၫိုေရာင္၊ က်ိန္းျမင့္ေတာင္၀ယ္၊ ဓါတ္ေရာင္လွ်ံၿမိတ္ၿမိတ္ႏွင့္၊ ျပည္မြန္ဆိပ္ရိပ္သာယာ၊ သူေတာ္သူေကာင္း၊ သူျမတ္ေလာင္း႐ို႕၊ ကိန္းေအာင္းမြိေပ်ာ္ပါသား၊ က်ိန္းၿမိဳ႕ရြာက်ိန္းေဒသ၊ နာမဂါမွီ၊ က်က္သရီဟု၊ ေအာင္ၿမီတုိင္းရကၡာတည္း၊ ထုိဌာနမ်ားသွ်င္လူ၊ ဆာပူကင္းေပ်ာက္၊ ခ်မ္းသာေရာက္သည္၊ စဲြေျမာက္သီလယူ၍၊ ကၽြႏ္ုပ္မူေမာင္ႏွမ၊ ျပည့္လွငါးအင္၊ လြန္မ်ားဖ်င္သည္၊ လုိခ်င္တတုိင္းရ၍၊ တူတကြျမဴးရႊင္စံ၊ သလြန္ဘုံထဲ၊ လုိင္ခ်င္းတဲြ၍၊ ရစ္ႏႊဲရာသက္ႏွံႏွင့္၊ တပြင့္ဆံမယြင္းခြ၊ အလွၾကင္ရာ၊ ေမခ်စ္စြာႏွင့္၊ ခ်စ္ခင္ၾကတူမကြာ၊ သဲခ်ာႏွစ္ပါး၊ သမီးသားႏွင့္၊ ေပ်ာ္ပါးနီၾကပါသည္၊ ၿမိဳ႕ရြာက်ိန္းေဒသမွာတည္းေလး။

( ေဒး၀န္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရႊီ )