ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း
==========================

ဆရာႀကီးဦးသာထြန္းကုိ ရခိုင္ျပည္၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေညာင္ပင္စ်ီး႐ြာ ဘေေကာင္းစံ႐ႊီ၊ မိေအာင္ႄကြဇံ႐ုိ႕မွ ၁၉၁၇ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္၊ ေသာက္ၾကာနိတြင္ ဖြားျမင္သည္။ တဦးတည္းေသာသားျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္မွစ၍ အဘိုးျဖစ္သူ ရာဇဝင္ဆရာႀကီး ဦးသာထြန္းေအာင္က ရခိုင္ရာဇဝင္၊ ဆီးက်မ္း၊ နကၡတ္က်မ္း၊ ပူရာဏ္က်မ္းမ်ားအား ႏုတ္တိုက္အာဂံု သင္ၾကားပီးခသည္။ နဝမတန္းတြင္ ပညာသင္ၾကားနီစဥ္ ဖခင္ ကြယ္လြန္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းထြက္လိုက္ရၿပီး ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားထံတြင္ သကၠဋ၊ ပါဠိ၊ သမိုင္း၊ အင္း၊ ေဗဒင္ႏွင့္ အျခားေလာကီပညာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားေလ့လာ ဆည္းပူးသည္။

၁၉၅ဝ ခုႏွစ္မွ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ထိ မူလတန္း ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ၿပီး၊ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ထိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ရွိေဟာင္းသုေတသနဌာနခြဲတြင္ ရခိုင္ ျမန္မာပ႑ိတ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ ယခုလက္ဟိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ရွိေဟာာင္း သုေတသနျပတိုက္ႀကီးသည္ ဆရာႀကီး စုေဆာင္းတည္ေဆာက္ခေသာ ျပတုိက္ႀကီးျဖစ္သည္။

၁၉၇၇ ခုႏွစ္ မွ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ထိ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ရွိေေဟာင္းသုေတနဌာနခြဲတြင္ အၾကံပီးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ဆက္တိုက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခသည္။

၁၉၈ဝ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ထိ တူးေဖာ္ခေသာ ရခိုင္ေဝသာလီၿမိဳ႕ေဟာင္း တူးေဖာ္မႈလုပ္ငန္းတြင္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါဝင္တူးေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ခသည္။

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ဘုရားသမိုင္း (၁၃ဝ၁ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္)၊ ဦးရာဇ္ေတာင္ ဘုရားသမိုင္းက်မ္း ပ်င္ဆင္ ျဖည့္စြက္ခ်က္ (ပံုႏိွပ္) (၁၉၅၂ - ၅၃)၊ ရကၡိဳင္အမ်ိဳးသမီးသူရဲေကာင္း အတၳဳပတၲိ (၁၉၅၃ - ၅၄) (ပံုႏိွပ္)၊ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ သေခၤပက်မ္း (၁၉၅၄ - ၅၅) ပံုႏွိပ္၊ ဝသဲဘုရားသမိုင္း (ပံုႏွိပ္)၊ ရွင္သတ္ ဘုရားသမိုင္း (ပံုႏွိပ္) မ်ားအား ပံုႏွိပ္ထုတ္ဝီခသည္။ ရကၡိဳင္ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္၊ ရကၡိဳင္ရာဇဝင္ ဘာသာျပန္၊ ရကၡိဳင္ဒဂၤါးမ်ား (ဘာသာျပန္)၊ ရကၡိဳင္ဓာတ္ေတာ္ဘုရားေစတီမ်ားႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ တန္းခိုးႀကီးဘုရားမ်ားသမိုင္း က်မ္းစာမ်ားကို ရြီးသားျပဳစုၿပီး ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဆာဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ထံတြင္ အပ္ႏွံ႔ခသည္။

အံေတာ္သိမ္ ဘုရားသမိုင္းက်မ္း၊ သဲထက္ ဘုရားသမိုင္း၊ ထီးေတာ္မိုး ဘုရားသမိုင္း၊ ေဘာင္းဒြတ္နတ္ေတာင္ ဘုရားသမိုင္း၊ ေဝသာလီဘုရားႀကီးသမိုင္း၊ သိမ္ေတာ္ႀကီး ဘုရားသမိုင္း၊ မဟာထီး ဘုရားသမိုင္း၊ ပါးေတာ္ ဘုရားသမိုင္း၊ ဘုရားေပၚ ဘုရားသမိုင္း၊ သွ်စ္ေသာင္း ဘုရားသမိုင္း၊ မဂၤလာဓာတ္ေ႐ႊကူ ဘုရားသမိုင္းမ်ားကို လကၤာစကားေျပ ေမာ္ကြန္းစသည့္အားျဖင့္ ရြီးသားထုတ္ဝီခသည္။

ဓညဝတီမဂၢင္း အယ္ဒီတာ စာတည္းအျဖစ္ တာဝန္ယူခသည္။ ဓညဝတီစာေစာင္၊ ဓညဝတီမဂၢဇင္း၊ ရခိုင္တန္ေဆာင္မဂၢဇင္း၊ မႏၱေလးျပည္သူ႔ဂ်ာနယ္၊ ရန္ကုန္မဂၢဇင္း၊ စံုေထာက္မဂၢဇင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈစာေစာင္၊ ရခိုင္မဂၢဇင္း၊ စစ္ေတြ ေကာလိပ္မဂၢဇင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္စာေစာင္၊ ဝရာဇ္ၿမီမဂၢဇင္းမ်ားတြင္ ဦးဦးသာထြန္း၊ ဦးသူရိယ အစဟိေသာ ကေလာင္နာမည္မ်ားျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ာစြာ ရြီးသားခသည္။

ၿမိဳ႕ေစာင့္နတ္ ေဒဝတာဗလီ ပူေဇာ္က်မ္း၊ အဥၨနနိဒါန္း ဆီးက်မ္း၊ ရခုိင္စည္ျပဳလုပ္ပံုႏွင့္ တီးကြက္တီးလုံးမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား စုေပါင္းစာတမ္း၊ ရခိုင္ထိမ္းျမားမဂၤလာ ပန္းတ်ားတီးလံုး၊ တီးကြက္ႏွင့္ ျပဳလုပ္ပံု အတိုင္းအတာစာတမ္း၊ ရခိုင္သတ္ပံုသတ္ၫႊန္းခြဲထားျခင္း အဓိပၸာယ္ထြက္ပံု စာတမ္း၊ ရခိုင္ပလြီ (ႃပြီ) အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ပံု အတိုင္းအတာစာတမ္း၊ သွ်ိဳင္ဒိုင္၊ ေကာက္ဦးဆြမ္းတင္၊ ပုိးဝါ၊ ဗုဒၶပူဇနိယ ဆီမီးခြက္အက၊ ေတးျခင္းကဗ်ာစသည္႐ုိ႕ကုိ ရြီးသားျပဳစုခသည္။

ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈက်မ္း (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္ရာဇဝင္ (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္အကၡရာ ဆင္းသက္လာပံုက်မ္း (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္ ေက်ာက္စာေပါင္းခ်ဳပ္က်မ္း (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္ဘုရင္ သမိုင္းက်မ္း (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္သား ေဒါင္းမာတင္ (မူၾကမ္း)၊ သွ်င္ျမဝါက်မ္း (မူၾကမ္း)၊ ရခိုင္မင္းသမီးဧျခင္း ယွင္းလင္းခ်က္ (မူၾကမ္း)၊ ဗ်ာလစာတမ္း (မူၾကမ္း)၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ေသလာဂီရီ ေမာပဗၺတ ေတာင္ျခီရင္းမွတိြရေသာ ေက်ာက္ဆစ္လက္ရာမ်ား သုေတသနျပဳခ်က္ (မူၾကမ္း) စသည္႐ုိ႕ကို ရြီးသားျပဳစုခသည္။

ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္ သုေတသီ PAMELA GUTMAN ၏ ANCIENT ARAKAN က်မ္း ျပဳစုစဥ္တြင္လည္းေကာင္း၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၊ ပါရီၿမိဳ႕မွ ပါေမာကၡ ေရာဖတ္ဆာဗ္ရ္ (BERNOT) အတြက္ ရခိုင္ပံုျပင္ လိပ္ကန္ဖာမ ဝတၴဳႏွင့္ က်ီးျဖဴ႐ြာစာတမ္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါေမာကၡ ဦးလွသိန္း (ေခၚ) ဂြ်န္န္အိုကဲလ္ဖို႔၏ ေစတီအေဆာက္အအံုႏွင့္ နန္းအေဆာက္အအံုစာတမ္းကိုလည္းေကာင္း၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အာသွ်ေဖာင္ေဒးခ်န္းအတြင္းေရးမွဴး ေဒးဗစ္စတိမ္းဗန္၏ ေဝသာလီ ေက်ာက္႐ုပ္ထု ဆင္းတုမ်ား၏ ႏွစ္ေပါင္းၾကာေညာင္းမႈအား တိုင္းတာမႈ စာတမ္းကိုလည္းေကာင္း၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ပါေမာကၡ အိုႏိုတိုရ႐ူႏွင့္ ရခိုင္စကားေျပာ လီယူလီသိမ္း အသံထြက္ပုံ စာတမ္းႏွင့္ ေဘာင္းဒြတ္အရပ္တြင္ဟိေသာ ဒတ္ခ်္ ေကာင္ဆယ္လာ အေဆာက္အအံုပံုစံႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးစာတမ္းကိုလည္းေကာင္း ရြီးသားျပဳစုရာတြင္ ကူညီခသည္။

အစိုးရယဥ္ေက်းမႈဌာနႏွင့္ အျခားပုဂၢိဳလ္႐ုိ႔ကိုလည္း ဆရာႀကီးသည္ ကူညီပီးခသည္။ ဦးမင္းႏိုင္၏ ျပည္ေထာင္စု အကပေဒသာစာအုပ္ (၁၉၅၉)၊ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားစာအုပ္၊ တိုင္းရင္းသားယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘ႑ာတိုက္ႀကီးမ်ားက်မ္း၊ ရခိုင္႐ိုးရာ စည္ေတာ္ႏွင့္ တူရိယာတီးကြက္မ်ားစာတမ္း၊ ျမန္မာေဝါဟာရ အဘိဓာန္က်မ္းျပဳစုစဥ္ ေဝါဟာရစာလံုးမ်ား ျပဳစုပီးပုိ႔ျခင္း၊ ရခိုင္ ေဝါဟာရအဘိဓာန္ျပဳစုစဥ္ ေဝါဟာရစာလံုးမ်ားႏွင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္၊ က်မ္းကိုးကားခ်က္မ်ားစာအုပ္ ျပဳစုျခင္း၊ ၁၉၇၆ - ၇၇ ခု ရခိုင္ျပည္နယ္နိ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊တံဆိပ္၊ ရခိုင္႐ိုးရာ က်ား/မ ဝတ္စံု စာတမ္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ေျမာက္ဦးလမ္းၫႊန္စသည္႐ို႕ကို ပါဝင္ကူညီ ရြီးသားျပဳစုခသည္။

အထက္တန္းပညာ ဦးစီးဌာနၫႊန္ခ်ဳပ္ (ျငိမ္း) ပါေမာကၡ ဦးစံသာေအာင္ အတြက္လည္း ၁၉၇၂ ခု အဘိဓမၼာေကာက္ႏုတ္ခ်က္ ပုရပိုက္ကို မိုက္ခ႐ိုဖလင္ ႐ိုက္ႏွိပ္ရန္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ကဝိက႑ ပါသဏက်မ္းပီမူကို မိုက္ခ႐ိုဖလင္ ႐ိုက္ႏိုင္ရန္လည္းေကာင္း၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္ေက်ာက္စာ ဂဏန္းရြီးနည္းပီမူကုိ မုိက္က႐ိုဖလင္ ႐ုိက္ရန္လည္းေကာင္း၊ ေအဒီ ၆ ရာစုႏွင့္ ယင္းမတုိင္မီက ရခုိင္ျပည္နယ္သုံး အကၡရာစာအုပ္ျပဳစုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ အနႏၵစျႏၵား ၈ ရာစု ရခုိင္ ေဝသာလီစာအုပ္ ျပဳစုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ဒဂၤါးမ်ားသမိုင္း ျပဳစုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶအႏုပညာ (Buddhist Art of Ancient Arakan) စာအုပ္ျပဳစုရာတြင္လည္းေကာင္း ပါဝင္ကူညီခသည္။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာ့အသံ ေရဒီယုိမွ ရခုိင္အသံကုိ အစအဆုံး အသံလႊင့္ထုတ္ခသည္။ တိမ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္လားခၿပီးျဖစ္ေသာ ရခုိင္ယဥ္ေက်းမႈအမီြအႏွစ္၊ ရခုိင္သမိုင္း၊ ရခုိင့္စာပီ၊ ရခုိင့္႐ုိးရာ ဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားအား ကမ႓ာသိေအာင္ ရွာဖီြစုေဆာင္း ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ခသည္။ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေယွာက္ခသည္။ ရခုိင္သူ၊ ရခုိင္သားမ်ားကုိလည္း ရခုိင့္ယဥ္ေက်းမႈအမီြအႏွစ္၊ ရခုိင့္သမုိင္း၊ ရခုိင့္စာပီ၊ ရခုိင့္႐ိုးရာ ဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ေယွာက္ရန္လည္း အၿမဲေဆာ္ၾသခသည္။

ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင့္ယဥ္ေက်းမႈအမီြအႏွစ္၊ ရခုိင့္သမုိင္း၊ ရခုိင္စာပီ၊ ရခုိင့္႐ုိးရာ ထုံးထမ္းစဥ္လာမ်ားကုိ အစဥ္ေဖာ္ထုတ္ျပဳစုခေသာ ရာဇ၀င္ဆရာ ဖခင္ႀကီးတဆူျဖစ္သည္။

ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင္ ဒီမုိကေရစီရဟိေရး၊ တုိင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူအခြင့္အေရး ရဟိေရးအတြက္လည္း စြမ္းစြမ္းတမံ ရွိတန္းမွ ဦးစီးေဆာင္႐ြက္ခသည္။ ရခုိင္ ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ နာယကႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီး၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၁) တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းလည္းျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ စည္း႐ုံးေရးခရီးစဥ္အျဖစ္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္သုိ႔ မဲဆြယ္တရားေဟာထြက္စဥ္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ ျပားေခ်ာင္းကြ်န္း႐ြာ မဲဆြယ္တရားေဟာပြဲတြင္ တရားေဟာနီစဥ္ ဖက္ခြက္မ်ားကဖမ္းဆီးၿပီး ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် ခံခရသည္။

ဆရာႀကီးအား အမ်ဳိးသားေရးတရားေဟာသည္စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးစြဲခ်က္တင္ၿပီး ဖမ္းဆီးျခင္ျဖစ္သည္။ ဖက္ခြက္မ်ားက တုိင္းျပည္အေပၚ မတရားက်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားမႈမ်ားကုိ ဆရာႀကီးက အခ်က္က်က် ေဝဖန္ေဟာေျပာမႈမ်ားေၾကာင့္ ဖက္ခြက္မ်ား၊ မ်န္မာလူမ်ိဳးငယ္ဝါဒီမ်ားမွာ အနာေပၚဒုတ္က်သကဲ့သုိ႔ ဆတ္ဆတ္ထိ မခ်ိမခံမရပ္ႏုိင္ ျဖစ္ခရသည္။

ယင္းေၾကာင့္ ဖက္ခြက္မ်ားက ဆရာႀကီးအား အၿငိဳးထားကာ မတရားဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ အျပစ္ပီးကာ စစ္ေတြေထာင္တြင္ အက်ဥ္းခ်ထားသည္။ ေထာင္က်ၿပီး ၅ လ အၾကာ ၁၉၉ဝ ၾသဂုတ္ ၁၄ ရက္နိတြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ေထာင္ထဲတြင္ ဖက္ခြက္မ်ားက ဆရာႀကီးအား အဆိပ္ေကြ်း၍ လုပ္ၾကံလိုက္သည္။ ေယေကလည္း ဖက္ခြက္မ်ားက ဆရာႀကီး သီဆုံးရျခင္းသည္ ဦးေဂါင္းတြင္ သီြးမတိတ္သည့္ ေရာဂါ (Cerebral Haemorrhage) ျဖင့္ သီဆုံးရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း The Truth အမည္ဟိေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္ လုပ္ၾကံဖန္တီး၀ါဒျဖန္႔သည္။

ဆရာႀကီး၏အေလာင္းကို သူ၏ဇာတိခ်က္ႄကြီ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သို႔ ယူေဆာင္လာၿပီး ဆရာႀကီး အလြန္တန္ဖိုးထားခေသာ ရန္ေအာင္ေဇယ် (ေခၚ ) သွ်စ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီး ဘုရားရိပ္တြင္ ျမီျမႇဳပ္သၿဂႋဳဟ္လိုက္ရသည္။


http://thelightofarakan.blogspot.com/2010/07/blog-post_784.html မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ လိုအပ္သည္မ်ားကို အနည္းငယ္ျဖည့္စြက္ပ်င္ဆင္ထားသည္။